Made in Holland: luxe spijkerbroeken

Pe

ultjes uit Zuid-Afrika hebben afgedaan, consumenten willen sperziebonen uit de polder. En kinderen moeten weer leren dat melk van een koe komt en niet uit de supermarkt. De slow, veggie en health food trend is synoniem geworden met lokaal en dichtbij. Nu is de modesector aan de beurt.

Maar hebben we daar eigenlijk de kennis en technische mogelijkheden wel voor? Kunnen we in Europa spijkerbroeken fabriceren, tassen en schoenen maken, truien breien? En waar dan? In deze nieuwe serie onderzoekt FashionUnited de productiemogelijkheden in zes Europese landen: Spanje, Groot-Brittannië, Nederland, Duitsland, Italië en Frankrijk, op zoek naar duidelijkheid omtrent kledingfabricage in onze 'achtertuin'.

H

et begon met één naaimachine, een oude Pfaff. Het groeide uit tot een verzameling, ouderwetse, industriële machines. Nu besteedt Jesper Remmerswaal iedere vrije minuut aan zijn label met exclusieve jeans, Tulp Jeans. Overdag werkt hij bij een stoffeerderij, 's avonds en in het weekend zit hij in zijn atelier aan huis, vol met antieke machines: hij werkt onder andere op een Union Special 35800 en een Union Special 6900 Belt Loop, Union Special 39200 Overlock en Reece 101 Keyhole machine. Hoewel de textielindustrie in het oosten van Nederland ooit floreerde, is Tulp Jeans momenteel één van de weinige merken met 'made in the Netherlands' op het label.

Nederland is een typisch jeans land. Nederlanders hebben gemiddeld 5,4 spijkerbroeken in hun kast, meer dan inwoners van andere Westerse landen. Amsterdam profileert zichzelf als denimhoofdstad van de wereld. Buitenlandse jeansmerken hebben een hoofdkantoor in de Nederlandse hoofdstad: Pepe Jeans, Levi's Vintage, G-star, Scotch & Soda, Hilfiger Denim en Blue Blood. De omzet aan jeans en jeansgerelateerde mode in de regio Amsterdam wordt geschat op 3 miljard euro per jaar. Amsterdam heeft bovendien de enige Jean School ter wereld. In drie jaar leren studenten alle ins and outs van de denimindustrie. Met een diploma op zak mogen ze zichzelf 'denim developers' noemen. Volgens Remmerswaal komt het allemaal door het druilerige Hollandse weer. "Het is hier eigenlijk nooit te warm voor een spijkerbroek."

Tulp Jeans is een oer-Hollands spijkerbroekenmerk

Waarom koost Remmerswaal er voor om zijn spijkerbroeken in Nederland te produceren? "Omdat ik het leuk vind om alles zelf te doen. Mijn merk is kleinschalig, echt voor liefhebbers. Ik heb er wel aan gedacht om de productie te verplaatsen naar het buitenland, maar dan verliest mijn label exclusiviteit." Het denim dat Remmerswaal gebruikt komt uit Japan, al het andere materiaal voor Tulp Jeans is Nederlands. De rivets worden door een Nederlands bedrijf geproduceerd, het leer voor de leader patch, fifth pocket en back pocket is in Nederland gelooid. En klanten kunnen zelfs kiezen voor een knoop uit de Tweede Wereldoorlog.

Tulp Jeans is nog klein, gemiddeld krijgt Remmerswaal zo'n vijf bestellingen per maand. Hij kan er nog niet van leven, daarom werkt hij in een stoffeerderij. "Ik hoop wel binnen een jaar of anderhalf jaar te kunnen verhuizen naar een groter atelier, nu is het soms of er een bom is ontploft in mijn huis," lacht de ondernemer. Hij zocht al twee keer op de Amsterdamse beurs de Modefabriek naar nieuwe klanten. Vooral de laatste editie was succesvol, hij kreeg veel reacties van journalisten en sleepte klanten binnen.

Juist omdat zijn bedrijf nog klein is, is het volgens Remmerswaal mogelijk om in Nederland te produceren. Voor grote jeansmerken is het niet haalbaar, denkt hij, om de productie te verplaatsen naar Nederland. "Het uurloon is te hoog, dat kan nooit rendabel zijn."

Voordelen van jeansproductie in Nederland: kennis en lage transportkosten

Jelle de Jong, momenteel production coordinator bij Scotch & Soda, concludeerde vier jaar geleden dat het wél mogelijk is om jeans te produceren in Nederland. Voor zijn scriptie 'Handcrafted in Amsterdam' vergeleek hij vijf productielanden - Turkije, Italië, Tunesië en de Verenigde Staten - met Nederland. De verrassende conclusie: het produceren van zes jeansmodellen in vijf maten, zou het goedkoopste zijn in Nederland, mits de spijkerbroeken ook bedoeld zijn voor de Nederlandse markt. Nederland behaalt een groot kostenvoordeel door lage transportkosten. De aanwezigheid van veel jeansmerken, experts en handelsconnecties is een zegen voor Nederland. Bovendien bespeurde De Jong een trend: consumenten zijn steeds meer op zoek naar handwerk en kwaliteit. Consumenten vinden het ook belangrijk om te weten waar een product geproduceerd wordt.

Toch is ook De Jong sceptisch. Als we hem, vier jaar na het schrijven van zijn scriptie, vragen of het mogelijk is om jeans te produceren in Nederland, antwoordt hij: “Ik heb me de afgelopen jaren niet meer verdiept in dit onderwerp. Maar ik ben van mening dat de markt, en dan met name het gevoel van consumenten over 'in eigen land gemaakte jeans' veranderd is.”

Wat denkt James Veenhoff? In Nederland staat hij bekend als jeansgoeroe, omdat hij de grondlegger is van de Jean School in Amsterdam. Aankomende zomer start hij met een nieuw project: een werkplaats waar gedragen spijkerbroeken worden gesorteerd, gerepareerd en opnieuw worden gebruikt. Ook zal er een denimarchief komen. Een aantal jaar geleden had hij het plan om een duurzame weverij op te zetten. Het leek hem wel cool, zelf denim produceren. Helaas kwam het plan nooit van de grond. “Weefmachines vergen veel kapitaal en hoge omzetten want de marges zijn laag,” verklaart Veenhoff. “Het meeste denim komt uit enorme fabrieken in bijvoorbeeld Turkije. Daar worden denims van gigantische lengtes gemaakt. Er is bijna geen vraag naar denim op hoge prijspunten, tenzij het heel hoogwaardig ambachtelijk is.”

Helaas, ook Veenhoff denkt dat het voor grote jeansmerken niet mogelijk is om spijkerbroeken in Nederland te laten produceren. “G-star heeft een atelier die al hun 'couture' stukken maakt, verder zijn er wat naaisters die het zouden kunnen. Maar we hebben geen ervaren vakmensen die het kunnen, noch een productiebedrijf die de opdrachten aanneemt.”

Foto's: Tulp Jeans