Made in Spain: groei met kleine maar besliste stappen

Peultjes uit Zuid-Afrika hebben afgedaan, consumenten willen sperziebonen uit de polder. En kinderen moeten weer leren dat melk van een koe komt en niet uit de supermarkt. De slow, veggie en health food trend is synoniem geworden met lokaal en dichtbij. Nu is de modesector aan

de beurt. Maar hebben we daar eigenlijk de kennis en technische mogelijkheden wel voor? Kunnen we in Europa spijkerbroeken fabriceren, tassen en schoenen maken, truien breien? En waar dan? In deze nieuwe serie onderzoekt FashionUnited de productiemogelijkheden in zes Europese landen: Spanje, Groot Brittanië, Nederland, Duitsland, Italië en Frankrijk, op zoek naar duidelijkheid omtrent kledingfabricage in onze 'achtertuin'.

Het

label 'Made in Spain' is sterker geworden en modemerken die volledig in Spanje produceren, laten nu trots de nationale herkomst van hun collecties weten. Andere bedrijven die voorheen kleren lieten maken in het buitenland keren naar Spanje terug, maar bij de grote Spaanse ketens - die wereldwijd zakendoen - slaat de trend echter nog niet echt aan.

In de jaren 90 telde Spanje meer dan 300.000 werknemers in de textielsector. Vandaag de dag is dat gedaald tot iets meer dan 135.000, hoofdzakelijk vanwege de verplaatsing van de sector naar Aziatische landen, in het bijzonder China.

Veel traditioneel Spaanse bedrijven kiezen ervoor om hun productie in eigen land te houden. Sommige omdat ze de middelen missen om mensen aan te nemen in het buitenland, andere bedrijven met een grotere industriële infrastructuur kiezen er voor het productieproces te beheren binnen Spanje, gaan voor kwaliteit en/of houden zich vast aan hun imago. Zoals het Galicische kindermodebedrijf Pili Carrera dat al vanaf 1963 in Mos produceert. "Arbeidskrachten zijn in bepaalde landen een stuk goedkoper dan hier. Toch gaan wij voor een hoog kwaliteitsniveau ondanks de hogere kosten voor lokale productie", verklaart Salomé Carrera, directeur van het merk.

Van de bedrijven die hun productie lange tijd in het buitenland hadden ondergebracht, zijn er verschillende recent begonnen deze terug te brengen naar het Spaanse grondgebied zoals Lenita (badmode), Dándara, Vega Cárcer (tassen) of Rebeca Sanver (schoenen). Allen om verschillende redenen, maar als hoofdreden de kostentoename in de Aziatische landen.

Het

aantal bedrijven dat terugkeert, is nog steeds laag in verhouding tot de totale modesector in Spanje, hoewel het wel een trend blijkt te zijn. Ángel Asensio, president van de Spaanse Federatie van Confectiebedrijven (Fedecom), stelt dat 15 procent van de productie die zich had verplaatst al in 2013 is teruggekomen naar Spanje en Portugal.

Bovendien groeien de initiatieven voor bedrijfshulp om 'Made in Spain' te stimuleren. Een voorbeeld hiervan is het initiatief van de Confederatie van Modebedrijven van Spanje (Confederación de Empresas de Moda de España) in samenwerking met de overheid om een kredietfaciliteit in het leven te roepen ten einde de verplaatsing mogelijk te maken. Daarnaast zijn er in bepaalde regio's die in het verleden textielproductiecentra waren, zoals Igualada en Barcelona, al herindustrialisatieplannen in gang gezet.

De voordelen en nadelen van 'Made in Spain'

Welke voordelen heeft productie in Spanje? Raúl Juiz, directeur van het bedrijf in gebreide kleding Viriato en gevestigd in Galicië: "Door ons proces kunnen we een kledingstuk produceren in vier tot vijf weken, wat erg belangrijk is omdat er zo steeds een kleinere eerste order kan worden aangekocht en er gedurende het seizoen kan worden aangevuld. Dit is een voordeel in vergelijking met inkopen in Azië, aangezien het zowel de voorraadtijd als de te leveren hoeveelheden verkleint."

Een bedrijf in schoenen, Coolway, dat nadat een deel van de productie was verplaatst nu weer steeds meer collecties in Spanje produceert, zegt dat het publiek gevoeliger is voor de herkomst van de productie en meer kwaliteit eist. "Bovendien heeft de Spaanse economische situatie van de afgelopen jaren ervoor gezorgd dat het Spaans productaanbod zich meer concurrerend heeft moeten opstellen, zowel qua prijs als ontwerp," aldus de directeur marketing van het bedrijf, Paola Dezi.

De productiekosten in het buitenland zijn echter nog steeds veel lager dan in eigen land. Roser Ramos, directeur van het kindermodebedrijf Cóndor, begrijpt dat de prijs één van de grootste nadelen is van het produceren in Spanje. Vooral voor bedrijven als het hare, die een deel van hun begroting aanwenden voor research. Zoals het er nu voorstaat, "moeten we ons prijskaartje aanpassen en met minder marge genoegen nemen om concurrerend te zijn".

Een ander probleem waar 'Made in Spain' mee te maken heeft is de verminderde capaciteit door een half uiteengevallen textielindustrie. "Dit is een ernstig probleem voor een mogelijke terugkeer van de productie naar Spanje", zegt Juiz de Viriato. "Het is ingewikkeld om de sector nieuw leven in te blazen omdat veel belangrijke fabrieken en ondersteunende ateliers zijn gesloten. Wat ook meespeelt is dat een groot aantal gekwalificeerde arbeidskrachten is verdwenen toen zij hun baan in de textielindustrie verloren en naar andere sectoren zijn gegaan."

Er zijn enorme investeringen nodig in de allernieuwste apparatuur en in training van het personeel over de nieuwe technieken, stelt Asensio de Fedecon. Uit een onderzoek in 2012, uitgevoerd door Cluster Development en gepubliceerd door het dagblad El País, bleek dat het verlies aan industriële capaciteit in de mode zo groot is geweest, dat veel bedrijven die dichtbij willen produceren, de productie simpelweg niet in Spanje kunnen uitbesteden en daardoor hebben kozen voor Portugal of Marokko. Volgens het onderzoek zou het helpen wanneer grote ketens zoals Mango, Inditex of Cortefiel, die nu nog voor meer dan 90 procent buiten Spanje produceren, zouden besluiten voor meer binnenlandse productie te gaan.

Hoewel de orders van modegigant Inditex aan Spaanse leveranciers tussen 2011 en 2012 is gestegen van 2.000 naar 3.400 miljoen euro, profiteert niet alleen de textielsector hievan. Onder deze leveranciers vallen ook diensten als beveiliging, advies en transport. Mango is inmiddels begonnen kleine korte-termijn series uit te besteden aan ateliers van Igualada.

In een land dat nog steeds kampt met een stevige economische crisis is de prijs echter doorslaggevend voor modeconsumenten. Het zich zorgen maken over de herkomst van de kleding is voor Spanjaarden nog vooral een luxekwestie.

Dit is deel 1 van een serie over productiemogelijkheden in Europa

Foto's: Cóndor
Productielocatie van Inditex