Modische sluiers en djellaba’s op Salon Istanbul

Met een voorgenomen verbod op het dragen van boerka’s en nikaabs en het nog altijd levendige integratiedebat lag het voor de hand dat deze onderwerpen de inspiratiebron vormden van deelnemers aan Salon Istanbul. De tiende editie van

het mode-, design-, kunst- en cultuurplatform in Amsterdam stond in het teken van 400 jaar Turks-Nederlandse betrekkingen.

Zowel

Nederlandse als Turkse ontwerpers en kunstenaars bouwden een collectie op rond het thema gezichtssluiers. In Magazijn 153, een van de zeventien locaties van Salon Istanbul, stonden twee ontwerpen uit de collectie Look at me van Sara Vrugt. De manier waarop vrouwen met de controversiële sluier omgaan, bracht haar op het idee van een installatie van mannequins met bewegende ogen. Van vrouwen die een nikaab dragen, zijn namelijk alleen de ogen zichtbaar. In combinatie met het lichaamsverhullende zwarte gewaad springen de ogen van een vrouw in een nikaab er echt uit, een effect dat Vrugt treffend wist na te bootsen.

Ook in haar ontwerpen zelf kwam de traditionele gelaatsbedekkende kleding terug. De authentieke borduurtechniek voor het gaas dat wordt gebruikt voor een boerka verwerkte ze in een rokje, en de col van een trui maakte ze zo hoog dat het tot aan de oogleden rijkte.

Verderop in de galerie stond een installatie van de Turkse ontwerper Safak Tokur die het onderwerp vanuit de man bekeek. Hij vertaalde de innerlijke tweestrijd die jonge moslims voelen tussen Westerse kleding enerzijds en traditionele Islamitische kleding anderzijds naar een collectie. Zo ontwierp hij een zwart kostuum waarvan het colbert en de blouse zo hoog zijn, dat ze het gezicht van de drager volledig bedekken. Ook maakte hij een moderne variant van de djellaba: aan de bovenkant bestond de herenjurk een blouse met vlinderdas, aan de onderkant was het een rok met broek erop getekend.

De installatie Elders van Femke Agema, twee straten verderop in de Oude Kerk, paste onbedoeld perfect in het thema. Als kind was de ontwerpster dol op hutten bouwen, waardoor ze voor haar lente/zomercollectie 2013 wandelende hutjes maakte van riet. Door haar ontwerpen te verbinden aan Salon Istanbul, viel de gelijkenis met de boerka op. Een groot minpunt was dat er slechts één ontwerp van Agema live te bewonderen was, de rest van de collectie werd ernaast op een televisie afgespeeld.

Ook uit andere Salon-deelnemers en locaties had de organisatie meer kunnen halen. Hussein Chalayan, de eerste naam die opdoemt als mode en Turkije aan elkaar gelinkt worden, was alleen aanwezig in de vorm van een door hem uitgegeven tijdschrift op een koffietafel. Ook het label Erdem van de Brits-Turkse ontwerper Erdem Moralioglu hoorde als een van de grootste Britse modetalenten van dit moment en als winnaar van de Vogue Fashion Fund Award 20120 thuis op Salon Istanbul, maar schitterde door afwezigheid.

De vier ontwerpen van de Turkse modestudenten Zehra Idil Bilgic, Pervin Caglayan, Oğuz Baykal en Hünkar Harani voor de Hollandse zeegezichten en geportretteerden met de molensteenkragen in de regentenkamer van het Amsterdam Museum maakten veel goed. Toch kreeg ook deze locatie een nare bijsmaak. Van 18 april tot 19 juni hingen hier namelijk creaties van het succesvolle Turkse ontwerpersduo Dice Kayek als onderdeel van de overzichtstentoonstelling Istanbul Contrast. Hun afwezigheid symboliseerde wat deze editie van Salon miste: een grote publiekstrekker.

Foto 1: Safak Tokur
Foto 2: Oğuz Baykal en Hünkar Harani - Marij Rynja