EuroShop: Zo ziet de winkel van de toekomst eruit

Düsseldorf - Eens in de drie jaar komt de internationale retail-scene bij elkaar op de EuroShop-beurs. Zo’n 2.300 exposanten uit 57 landen presenteerden op een overvolle beursvloer met zestien expositieruimtes het volledige aanbod van fysieke winkels die in toenemende mate digitaal georiënteerd zijn.

Digitalisering: trending topic bij uitstek

Het trending topic van de beurs was ‘digitalisering’. Retail verandert. Bij de laatste editie van EuroShop in 2017 wekten robots, waarvan één schattige robot die bezoekers begroette bij de stand van de Oostenrijkse winkelinrichter Umdasch, nog een absolute nieuwsgierigheid. Nu waren robots echter overal zichtbaar. Ze kunnen worden gebruikt om de inventaris in de gaten houden, niet alleen na sluitingstijd, maar ook tijdens openingsuren. Robots moeten productprijzen, kledingrekken en verkeerd geplaatste items snel detecteren en deze in realtime communiceren naar het personeel. “Het gaat erom instructies te geven voor spoedige reactie, alleen aan mensen die in de buurt zijn en de juiste kwalificaties hebben,” vertelt Alexander Honigmann van de Amerikaanse IT-specialist Zebra Technologies Europe. De robots zien er niet bedreigend uit, ze zijn altijd kleiner dan de mensen en zien er op de een of andere manier schattig en gereserveerd uit.

Men moet niet meer in de rij hoeven staan

Hoewel het nog een tijd zal duren voordat robots de detailhandel domineren, zullen nieuwe betalingsopties de branche veel eerder bereiken. Dat komt omdat retailspecialisten het over één ding eens zijn: Er iets niets erger voor consumenten dan een wachtrij bij de kassa. In tijden van de handigheid van online shoppen en afnemende bezoekersaantallen in fysieke winkels, moeten vervelende wachtrijen worden voorkomen. Sommige retailers, met name in de voedingsbranche, geven hun klanten kleine scanners waarmee ze de producten tijdens het winkelen kunnen scannen en deze aan het eind kunnen betalen. Andere bedrijven, zoals de Duitse start-up Snabble die samenwerkt met Ikea, gebruikt apps op de smartphones van consumenten. Weer anderen, waaronder de start-up MishiPay, die momenteel een test doet met retailers op luchthavens en treinstations in Frankrijk, werken met QR-codes in plaats van een app. Het voordeel: “Dit type Scan & Go is gemakkelijk voor consumenten en retailers, omdat ze niet hoeven te investeren in nieuwe hardware bij het betaalpunt,” zegt Mustafa Khanwala van MishiPay.

Artificial intelligence berekent de kans op diefstal

Met name in een tijdperk waarin tijd van essentieel belang is, zijn zelfscankassa’s zinvol. Of in situaties waarin de ervaring leert dat de tijd tussen aankoopbeslissing en afrekenen bepalend is. “We weten uit de beautybranche dat ongeveer 20 procent van de klanten die op weg zijn naar de kassa, besluiten het product toch niet te kopen,” legt Dr. René Schiller van GK Software uit. “Sommige retailers zijn daarom begonnen met het afronden van het aankoopproces middels mobiele POS-apparaten in het schap.” Veel detaillisten presenteerden zelfs ‘onbemande’ winkeloplossingen, wat betekent dat er geen verkooppersoneel is. Dat is belangrijk in gemakswinkels of in sport, zoals bij evenementen of festivals. De kwestie van diefstal wordt in toenemende mate beantwoord door artificial intelligence. “We berekenen kansen om te zien welke producten in welke combinatie het risico lopen op te worden gestolen, en dan doen we aanbevelingen wat betreft surveillance,” voegt Schiller toe.

Niet zonder emotionele winkelervaringen

Fysieke winkels upgraden zichzelf digitaal waar mogelijk. Maar is dat de oplossing voor fysieke retail? Zeker niet. Digitalisering is belangrijk, maar het moet geen doel op zich worden. De toekomstige rol van de detailhandel is heel anders. Het gaat om het inspireren, creëren en emotionaliseren van de ervaring en het samenbrengen van mensen. Het wordt een zogenaamde ‘derde locatie’. “Kopen is niet hetzelfde als winkelen,” zegt Nicole Srock Stanley van ontwerpbureau Dan Pearlman in Berlijn. “Degenen die winkelen, besteden hun vrije tijd aan winkelen. Dat wil zeggen dat retail een onderdeel wordt van de vrijetijdsbranche.” In de toekomst zal het steeds lastiger worden om het succes van fysieke retail te meten in termen van het aantal aankopen. “Winkelen moet een sociale ervaring worden; steeds meer mensen voelen zich eenzaam - dat is precies de reden dat de gastronomie een hoge vlucht neemt,” aldus Lisa Beck van ontwerpbureau Atelier 522. Vereisten voor een winkel worden uitgebreider, ook voor ontwerpers. “Niemand komt tegenwoordig nog bij ons omdat hij een mooie plank zoekt,” zegt Tim Greenhalgh van het in Londen gevestigde ontwerpbureau Fitch. Wat ze wel zoeken, zijn nieuwe concepten. “72 procent van de millennials heeft liever een nieuwe ervaring dan een nieuw product,” vertelt Greenhalgh. “De toekomst ligt bij de dienstverlenende branche. De afgelopen jaren was die branche slechts een voorgerecht, nu een hoofdgerecht.”

Flexibele oplossingen zijn vereist

De vernieuwingsprocessen voor winkelontwerpen duren langer, stelt de EHI Shop Monitor 2020. De laatste enquête, drie jaar geleden, toonde aan dat complete renovaties in food en non-food retail gemiddeld om de 8,7 jaar plaatsvinden. Nu is dat om de 9,6 jaar. Dat betekent echter niet dat winkels niet veranderen. Integendeel. Het winkelontwerp veroudert snel en updates met steeds kortere tussenpozen zijn vereist. Daarbij is niet langer een volledig herontwerp nodig. Veel winkelontwerpers zijn daarom gespecialiseerd in het ontwikkelen van concepten die op elk moment en zonder veel moeite kunnen worden gewijzigd. Dit geldt ook voor lichtontwerp, productdisplays en wandconcepten.

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited DE. Vertaling en bewerking vanuit het Engels: Tessa Guntlisbergen.

Beeld: FashionUnited / Regina Henkel