Toekomst voor Marokko tussen snellere industrialisatie en creativiteit

Grote modeconcerns, vaak afgeschrikt door de hoge productiekosten in China, verplaatsen hun productie graag naar dichterbij gelegen streken zoals Turkije, Tunesië, Marokko, Portugal of Roemenië. Ieder land heeft zijn eigen specialiteit op het gebied van sourcing en productie. Hoewel de recente terreur in Tunesië en Turkije bepaalde labels heeft ontmoedigd, houdt een aantal moedig vol en laat met name hun denim en lingeriecollecties in deze landen produceren. Andere merken kiezen voor de productie van fast fashion voor Marokko, de zevende leverancier van textiel en kleding aan de Europese Unie.

Binnen welke geostrategische context staat de Marokkaanse textielindustrie op dit moment? Dankzij zijn vrijhandelsakkoorden en infrastructuur (de haven van Tanger, vrije zones...) is Marokko een platform voor productie en export naar Europa, de Verenigde Staten en de MENA-regio (Midden-Oosten en Noord-Afrika), met levertijden van vier tot zes weken.

Doel: meer buitenlandse investeerders aantrekken

In mei 2016 heeft koning Mohammed VI de visumplicht voor Chinese toeristen afgeschaft. Volgens het Ministerie van Industrie om buitenlands kapitaal en investeerders aan te trekken en in 2020 een groei van 23 procent te realiseren. Volgens Zahra Maafin, algemeen directeur van Maroc PME (Nationaal Agentschap voor promotie van het midden- en kleinbedrijf) is Marokko de mondiale specialist in fast fashion geworden. "Dat betekent niet dat er rustig achterover geleund kan worden. Investeringen blijven noodzakelijk, want de concurrentie is groot."

De textielsector in Marokko telt nu 175.000 vaste banen. Het is de grootste industriële werkgever van het land. In 2015 werd een omzet van 31,4 miljard dirham (ongeveer 3 miljard euro) gerealiseerd en door 1.600 textielondernemingen worden jaarlijks een miljard artikelen geproduceerd. "Marokko wacht een mooie toekomst dankzij de internationalisering en de groeiende vraag naar fast fashion producten. In 2025 zou de Marokkaanse textielmarkt verdubbeld moeten zijn en de 100 miljard dirham bereiken (een omzet van 10 miljard euro), dankzij de opkomst van de middenklasse", legt Maafin uit.

Herleving van creativiteit in Marokko

Om meer investeringen aan te kunnen trekken voert de Marokkaanse regering een plan uit voor versnelde industriële ontwikkeling en opleiding van 100.000 (fashion) professionals tot 2020. Dit opleidingsaanbod wordt vooral uitgewerkt door de Office de la Formation Professionnelle et la Promotion du Travail (OFPPT), de Ecole supérieure des industries du textile et de l’habillement (ESITH), Casa Moda Academy en het Ministerie van Industrie.

Casa Moda Academy is de enige ‘moderne’ mode-opleiding van het land. Ver van de clichés van de traditionele naaiateliers, biedt deze in 2010 te Casablanca geopende school (geleid door Atelier Chardon Savard in Parijs) een opleiding van drie jaar en een hbo-diploma. Ver verwijderd van de opleidingen en het hoge collegegeld dat in Parijs, Londen, Milaan of New York wordt gerekend, kost zij 26.000 dirham (2.500 euro) per jaar en richt zich op studenten uit de middenklasse.

Casa Moda Academy wordt geleid door Sylvie Billaudeau, die in 1987 afstudeerde aan Esmod Paris en vijftien jaar bij Chanel heeft gewerkt. "Op creatief vlak is er veel potentie. Wij bieden de sector ontwerpers met een profiel dat interessant is voor bedrijven. We merken dat op artistiek vlak echt een snelle ontwikkeling gaande is, wat aansluit op ons doel om de creativiteit te benutten die in Marokko aanwezig is. We moeten ons wel realiseren dat Marokko geen land is met een modecultuur. Hier lopen mensen in traditionele kledij en dat beeld bestaat ook internationaal van ons. We moeten dus deze nieuwe benadering van mode in ons systeem krijgen," legt de directrice uit.

De school is opgericht vanuit de Marokkaanse modesector. "Sommige leerlingen die er de middelen voor hebben gaan een opleiding in het buitenland volgen, maar de meesten blijven hier," zegt Billaudeau. "Internationaal wordt een beroep op ons gedaan, zoals onlangs in Bordeaux bij een evenement over architectuur en mode en binnenkort wordt in Rabat een modeshow gehouden. Wij houden ons ook veel met recycling bezig, en ons is gevraagd om te exposeren op Cop22 (de Conferentie van partijen bij het VN Klimaatverdrag, die van 7 tot 18 november in Marrakesh plaatsvindt)".

Woordvoerder Bechar El Mahfoudi vult aan: "Ons onderwijs draait om het moderne. Wij kunnen de codes van de Marokkaanse mode hanteren, maar we overstijgen het ambacht. Het creatieve proces van de school is in alle segmenten toe te passen: kleding, accessoires, schoenen.... We onderwijzen een manier van denken waarmee de leerlingen in elk gewenst modesegment terecht kunnen."

Volgens Sylvie Billaudeau "is het probleem hier, in Marokko, dat wij geen stoffen hebben. Alles is geïmporteerd. Er zijn heel weinig leveranciers van grondstoffen. We zoeken ons materiaal op lokale markten, maar de continuïteit ontbreekt vaak voor onze leerlingen, die in hun werk moeten improviseren met wat zij aantreffen. Aan de andere kant maakt hen dat flexibel en creatief."

Maroc in Mode-Maroc Sourcing

In de Euromed-zone worden zelden mode- en textielbeurzen gehouden. Sinds Texmed in Tunis een paar jaar geleden verdween, zijn vakbeurzen Maroc in Mode en Maroc Sourcing de enige etalages voor export vanuit de regio. De twee beurzen voor mode, stoffen en accessoires, georganiseerd door de AMITH (Association Marocaine des Industries du Textile et de l’Habillement) beleefden in oktober hun 14e en 13e editie.

Met 107 internationale exposanten uit Marokko, Turkije, Egypte, België, Duitsland, Frankrijk, Portugal, Spanje, China en Tunesië onder de paraplu van het CEPEX (Centre de Promotion des Exportations de Tunisie), bracht dit fabrikanten van denim, tricot, werkkleding, sportkleding, athleisure en knitwear, modeopleidingen en overheidsorganisaties zoals ‘Invest in Morocco’ bij elkaar.

Dit jaar hebben de twee beurzen een duizendtal professionele bezoekers ontvangen, waaronder 350 internationale inkopers uit Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Turkije, Rusland, het Midden-Oosten en Afrika, en inkopers van merken als Morgan, El Corte Inglés, Barbour, Prenatal, Mustang, Sandro, Jules, Aigle, Mango, Bershka en de Arcadia Group.

Marokkaans merk Flou Flou binnenkort in Frankrijk

Naast de modeketens en internationale merken die in het land produceren, heeft Marokko zelf drie merken voor prêt-à-porter ‘tegen schappelijke prijzen’: Marwa, Flou Flou en Diamantine.

Marwa is een jong modemerk voor vrouwen, dat te vergelijken is met het Spaanse Zara maar lager geprijsd. Het is opgezet door Karim Tazi, voorzitter van de AMITH. Het Marokkaanse merk heeft een team van internationale ontwerpers en een netwerk van 65 winkels, waarvan 40 eigen zaken en 19 in franchise in Marokko, vier in Algerije en twee in Libië.

Flou Flou - een label van confectieonderneming Blue Bird, dat vooral voor Franse en Britse merken produceert (Armor-Lux, Leroy Merlin) - telt 31 winkels in Marokko en gaat binnenkort een winkel in Zuid-Frankrijk openen. Het positioneert zich als merk in het middenhoge prijssegment: de gemiddelde prijs van een jurk is 900 dirham (ongeveer 90 euro) en van een jasje 1.200 dirham (120 euro).

Diamantine ten slotte biedt gemoderniseerde traditionele collecties van kaftans en djellaba’s. "Mode versnelt steeds meer, er is vrijwel elke week een nieuwe trend. De mode-industrie moet zo snel mogelijk ontwikkelen en produceren en veel Marokkaanse ondernemingen hebben zich in dit fast fashion segment gespecialiseerd," zegt Mohamed Tazi, algemeen directeur van de AMITH.

Om nog sneller op het ritme van de collecties te kunnen reageren, zal het tandem 'Maroc in Mode-Maroc Sourcing' vanaf 2018 twee edities per jaar organiseren. De volgende editie vindt plaats op 26 en 27 oktober 2017.

Anne-Sophie Castro is als gast van Maroc in Mode (AMITH) naar Marokko gereisd.

Fotos: Casa Moda Academy, Maroc in Mode-Maroc Sourcing, Denim