Arbeidswetgeving per 1 augustus gewijzigd: wat verandert er voor werkgevers en werknemers?

Op 1 augustus treedt in Nederland nieuwe arbeidswetgeving in werking. Het gaat om de ‘Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden’: een hele mond vol, maar wat verandert er nu eigenlijk concreet?

De wet is in feite de vertaling van een Europese richtlijn die als doel heeft 'de inhoud van het werk vooraf transparanter en beter voorspelbaar te maken', zo staat in documentatie van de Rijksoverheid. In de praktijk gaat het niet alleen om het uitwisselen van meer informatie onderling, maar ook over andere zaken: zo mogen werkgevers kosten voor nodige scholing niet meer op werknemers afwentelen, en mogen werkgevers hun personeel - met enkele uitzonderingen - niet meer verbieden om naast hun baan nog ergens anders betaald werk te doen.

FashionUnited vatte de vijf belangrijkste veranderingen samen.

Uitwisseling van informatie

Vanaf 1 augustus gelden er minimumvereisten wat betreft de informatie die werkgevers aan werknemers moeten doorgeven. Werkgevers moesten al duidelijk communiceren over zaken als de hoogte van het salaris, pensioenregelingen en vakanties, de datum van indiensttreding en - in het geval van een tijdelijk contract - van de contractduur.

Daar komt nu bij dat werkgevers hun personeel moeten informeren over waar de werkzaamheden plaatsvinden in het geval dat dat niet op een vaste locatie gebeurt, bijvoorbeeld als werknemers hun werkplek zelf mogen bepalen. Verder moet er onder meer informatie zijn over betaald verlof voor zover dat niet over vakanties gaat, over opzegtermijnen en over voorwaarden voor een eventuele proeftijd.

Belangrijk is ook dat werkgevers de duur van de dagelijkse of wekelijkse arbeid moeten weergeven, en wat er gebeurt als er buiten die tijden nog werk plaatsvindt. Denk dan bijvoorbeeld aan overuren. Als de dagelijkse of wekelijkse werktijd niet vastligt, moeten werkgevers dat ook aan de werknemer laten weten, en de voorwaarden daarvoor vermelden.

Al deze informatie moet uiterlijk een week na de eerste werkdag aan de werknemer worden doorgegeven.

Kosten voor scholing

Het is werkgevers vanaf 1 augustus officieel verboden om werknemers te laten betalen voor scholing die de werknemer op basis van de wet, of van de CAO, voor het betreffende werk moet volgen. Het gaat dan om scholing die personeel bijvoorbeeld up-to-date houdt wat betreft technologische vaardigheden die nodig zijn voor het werk, of scholing die voorkomt dat een werknemer niet kan functioneren. Denk dan bijvoorbeeld aan een nodige talencursus.

Nevenwerkzaamheden

Sommige werknemers willen naast hun baan bij een specifieke werkgever nog ergens anders betaald werk verrichten. Soms wordt dat door een werkgever verboden. Per 1 augustus mag dat niet meer, behalve als de werkgever daarvoor een objectieve rechtvaardigingsgrond heeft. Dan gaat het bijvoorbeeld om wettelijke voorschriften, gezondheids- of veiligheidsoverwegingen, de bescherming van de vertrouwelijkheid van informatie, of het vermijden van belangenconflicten.

Een minimaal niveau van voorspelbaarheid

Sommige mensen werken op basis van heel onvoorspelbare werktijden: op oproepbasis, bijvoorbeeld. De overheid wil met de nieuwe wetgeving meer zekerheid bieden aan deze werknemers. Werkgevers moeten personeel met een oproepcontract, of met een werkpatroon dat om een andere reden helemaal of grotendeels onvoorspelbaar is, vanaf 1 augustus referentiedagen geven: dat zijn dagen en tijdstippen waarop de werknemer verplicht kan worden om te komen werken. Op de overige dagen kan de werknemer er dus ook voor kiezen om niet te werken.

Voor werknemers met een geheel of grotendeels onvoorspelbaar werkpatroon moeten straks ook vier dagen van tevoren weten op welke dag(en) en tijden er gewerkt moet worden. Dat is nu bij oproepcontracten al het geval. Als de werknemer binnen die vier dagen dan toch nog wordt afgezegd, moet deze nog steeds worden uitbetaald door de werkgever.

Vragen om meer voorspelbaarheid

Werknemers mogen werkgevers verzoeken om de arbeidsrelatie meer voorspelbaar te maken. Werknemers mochten al vragen om een aanpassing van arbeidsduur, arbeidstijd en werkplek, maar nu krijgen zij ook het recht om te vragen om een andere arbeidsrelatie, bijvoorbeeld een contract van onbepaalde duur of een contract met vaste uren.

Dat verzoek moet schriftelijk worden ingediend. Als de werknemer binnen een maand geen antwoord heeft, wordt er vanuit gegaan dat de werkgever akkoord is. Voor werkgevers met een team van maximaal tien werknemers geldt dat zij binnen drie maanden moeten reageren.