Dit is waarom Nike op eigen initiatief een circulair ontwerpproces in gang heeft gezet

Volgens rapporten die in januari en april zijn uitgebracht door het door de Europese Unie gefinancierde Copernicus Climate Change Service (C3S), zijn de afgelopen zeven jaar de warmste ooit geweest en neemt het aantal zomerdagen met een hoge mate van hittestress toe.

In het C3S-rapport "European State of the Climate" wordt opgemerkt dat extreme oppervlaktetemperaturen invloed hebben op alles, van landbouw tot energiebehoefte en vooral ook op de menselijke gezondheid. Verschillende sporters zullen de gevolgen van de klimaatverandering voelen, die wordt veroorzaakt door stijgende niveaus van broeikasgassen, die warmte vasthouden en de planeet opwarmen.

"De kooldioxide- en methaanconcentraties blijven elk jaar toenemen, zonder tekenen van vertraging," deelde Vincent-Henri Peuch, directeur van de Copernicus Atmosphere Monitoring Service, in een verklaring bij de bevindingen van januari. "Het jaar 2021 was opnieuw een periode van extreme temperaturen met de heetste zomer in Europa, hittegolven in het Middellandse Zeegebied en de ongekend hoge temperaturen in Noord-Amerika," voegde Carlo Buontempo, de directeur van C3S, toe. "Deze gebeurtenissen herinneren ons er op grimmige wijze aan dat we onze gewoontes moeten veranderen, duidelijke en effectieve stappen moeten zetten in de richting van een duurzame samenleving, en moeten werken aan de vermindering van de netto koolstofuitstoot."

Nike's "Move to Zero" wil uitstoot elimineren

In 2019 begon Nike een samenwerking met het Climate Impact Lab, een coalitie van meer dan 30 klimaatwetenschappers, economen, analisten en andere experts van enkele van de meest vooraanstaande onderzoeksinstellingen in de VS. De samenwerking toonde aan hoe stijgende temperaturen het werk van atleten zullen beïnvloeden en hoe dat nu al gebeurt: een aanhoudende toename van extreme hitte zou tegen 2050 twee maanden van de trainingskalender kunnen schrappen voor sporten als American football en het aantal bruikbare oefendagen voor sneeuwsporten zou in datzelfde tijdsbestek met 11 tot 22 procent kunnen afnemen.

Om het verband tussen klimaat en sport te benadrukken en om het eigen plan van Nike te benadrukken, waarbij het doel is om geen koolstof meer uit te stoten en productiemethoden te gebruiken waarbij geen afval wordt geproduceerd, lanceerde het sportmerk hun "Move to Zero" campagne. Deze valt samen met hun Climate Impact Lab samenwerking. Het plan omvat meerdere initiatieven, zoals het uitbannen van plastic voor eenmalig gebruik op alle Nike campussen, het aandrijven van distributiecentra met hernieuwbare energie (zoals hun faciliteit in België) en het afvoeren van gebruikt schoeisel en productieafval van de stortplaatsen en hier Nike Grind materiaal van maken, dat kan worden verwerkt in atletiekpistes, basketbalvelden en sportschooltegels. Nike knapt ook versleten schoenen op en verkoopt ze door tegen een lagere prijs.

Het onvolmaakte proces van toekomstgericht ontwerpen

Om de impact op de planeet tot een minimum te beperken, moet bij het ontwerp van een product rekening worden gehouden met het einde van zijn levensduur. De huidige recyclingsystemen houden geen rekening met kleding en schoenen, die handmatig moeten worden gesorteerd, gescheiden op vezels, ontdaan van niet-recycleerbare versiersels, en op andere manieren moeten worden gedemonteerd. Veel artikelen zijn ook gemaakt van een combinatie van materialen of bevatten chemicaliën of kunststoffen, waar nog niet de technologische of chemische oplossingen voor bestaat om ze af te breken.

Volgens het Environmental Protection Agency (EPA) wordt slechts 13 procent van de kleding en schoenen die in de VS worden weggegooid, uiteindelijk gerecycled. Bedrijven moeten helpen bij de ontwikkeling van recycling methoden door deze op te nemen in een circulair ontwerpproces waarbij afval een materiële hulpbron kan worden. Frankrijk is momenteel het enige land dat een verplicht Extended Producer Responsibility (EPR)-beleid oplegt aan bedrijven die nieuwe kleding en textiel produceren op de Franse markt. Dit houdt in dat zij de verantwoordelijkheid op zich moeten nemen voor het inzamelen en recyclen van hun gebruikte producten. Daarom is de creatie van de nieuwe ISPA sneaker van Nike een belangrijke stap geweest in het op eigen initiatief in gang zetten van een circulair ontwerpproces. De ISPA- sneaker kan makkelijk uit elkaar gehaald worden dankzij een slimme ontwerpmethode en kan gerecycled worden. Doordat het voor klanten makkelijker wordt gemaakt om hun schoenen zelf uit elkaar te halen, kan Nike's recycling- en donatie dienst een deel van de extra handen besparen die nodig zijn bij het recyclingproces.

Door middel van gepubliceerde verklaringen over de uitdagingen die gepaard gaan met het ontwikkelen van een circulair systeem, erkent Nike dat hun team nog niet alle antwoorden heeft. Maar door de creatie van een open-sourced werkboek dat meer vragen dan richtlijnen bevat, heeft het bedrijf 10 principes van circulair ontwerp vastgesteld. Hun eigen ontwerpers worden aangemoedigd om deze te overwegen tijdens het benaderen van nieuwe projecten. Het openbaar beschikbare document, "Circularity: Guiding the Future of Design," stelt ontwerpvragen als: "Kunnen onderdelen veilig worden afgebroken zonder additieven of oxo-afbreekbaarheid? Heeft elk onderdeel, los van het hele product, waarde? Hoe kun je reparatiesets, inclusief instructies, in het kledingstuk inbouwen?"

"We zijn iedereen aan het aanmoedigen en in staat aan het stellen om slimmere veranderingen door te voeren, en we bouwen aan diverse, inclusieve teams om baanbrekende innovatie te stimuleren voor atleten en de planeet," verklaarde Noel Kinder, Nike Chief Sustainability Officer.

"We zijn gewend aan het idee dat een schoen een schoen is. Maar eigenlijk is het een schatkamer", zo wordt in het document vermeld. Dat is waarom de aankomende release van Nike zo relevant is.

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.UK. Vertaling en bewerking van het Engels naar het Nederlands: Eugenia Melissen Ferrer.