Europese Commissie keurt inperking ‘antiwegkijkwet’ goed
De Commissie Juridische Zaken (JURI) van het Europees Parlement heeft ingestemd met het Omnibus I-voorstel van de Europese Commissie, wat neerkomt op het afzwakken van bedrijfsverplichtingen onder de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), ook wel bekend als de ‘anti-wegkijkwet’.
De CSDDD, zoals die in 2024 werd aangenomen, zou maatschappelijk verantwoord ondernemen afdwingen bij grote bedrijven die actief zijn op de EU-markt, waaronder in de modebranche. Die bedrijven werden daarmee verantwoordelijk gesteld voor de negatieve gevolgen van hun activiteiten - en die van hun dochterondernemingen en zakenpartners - op het gebied van mensenrechten en milieu. Pakten ze de misstanden in hun keten niet aan, dan konden er boetes tot 5 procent van de wereldwijde jaaromzet worden opgelegd of konden civiele rechtszaken tegen hen worden aangespannen door slachtoffers, zoals een textielarbeider in een fabriek. Die bepalingen worden met het nieuwe voorstel afgezwakt.
De belangrijkste wijziging van het JURI-besluit is dat veel kleinere en middelgrote bedrijven nu buiten de richtlijn vallen. De drempel ligt voortaan bij 5.000 werknemers (voorheen 1.000) en een jaaromzet van € 1,5 miljard (en niet € 450 miljoen). Kleinere bedrijven worden dus van de verplichtingen ontslagen. Daarnaast hoeven bedrijven die wél onder de richtlijn blijven vallen het risico op misstanden niet langer door de hele keten heen te beoordelen, maar alleen bij directe leveranciers. Voor de mode-industrie betekent dit dat voldoen aan de CSDDD een vrijwillige suggestie wordt, en dat met name sociaal duurzaamheidsbeleid mogelijk zakt op de prioriteitenlijst.
Boze reacties
Mensenrechtenorganisaties reageren verontwaardigd, met name door de lange weg naar de anti-wegkijkwet. Fairtrade International noemde het besluit op LinkedIn een gemiste kans voor het Europees Parlement om een ambitieus standpunt in te nemen over maatschappelijke verantwoordelijkheid. “Fairtrade maakt zich grote zorgen dat, terwijl landen wereldwijd de eisen inzake due diligence verscherpen, de EU juist de tegenovergestelde richting op beweegt,” aldus de organisatie.
Ook de Schone Kleren Campagne reageerde fel. In een persbericht citeert de organisatie zijn Lobby- en Advocacy-coördinator Giuseppe Cioffo vanuit Brussel: “Vandaag hebben de europarlementariërs kledingarbeiders wereldwijd verraden. Wat een doorbraak had kunnen zijn voor arbeiders die op een armoedig loon leven en hun fundamentele rechten worden ontzegd, kan nu een instrument worden voor merken om hun praktijken te ‘whitewashen’.”
Europese Commissie wil verduurzaming 'vereenvoudigen'
Het Omnibus I-voorstel maakt deel uit van een bredere inspanning van de Europese Commissie om de Europese duurzaamheidswetgeving te “vereenvoudigen” en de administratieve lasten voor bedrijven te verlagen. Dat voorstel werd op 26 februari 2025 ingediend en wijzigt zowel de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) als de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Waar de CSRD bedrijven verplicht te rapporteren over hun impact op mens en milieu, legt de CSDDD bedrijven op om daadwerkelijk actie te ondernemen tegen misstanden in hun waardeketen.
Met het Omnibus I-voorstel wil de Commissie deze regels versoepelen en beter “op elkaar afstemmen”. Op 13 oktober 2025 stemde een meerderheid van de Commissie Juridische Zaken (JURI) van het Europees Parlement in met het voorstel.
De plenaire stemming in het Europees Parlement vindt later deze maand plaats. Als het Parlement instemt, volgen de triloogonderhandelingen tussen het Parlement, de Raad en de Commissie, waarin ook de lidstaten meebeslissen over de uiteindelijke tekst. Daarmee lijkt sociale verduurzaming in de mode weer een vrijwillige keuze te worden, in plaats van een wettelijke verplichting.
OF LOG IN MET