Nasleep: Zo staat Turkije ervoor een jaar na de aardbeving

Tijdens een OESO-sessie afgelopen maandag werd gekeken naar de Turkse kledingsector één jaar na de aardbeving in februari 2023. Het online evenement werd georganiseerd door de Istanbul Apparel Exporters Association (IHKIB) en belichtte de effecten op belangrijke gebieden zoals productie, export en sociale naleving binnen de sector. Er werd ook gekeken naar strategische benaderingen en komende initiatieven gericht op het navigeren door en het verzachten van de uitdagingen waarmee de sector nog steeds wordt geconfronteerd.

Op 6 februari 2023 werd Turkije getroffen door twee zware aardbevingen, die elf provincies in centraal en zuidelijk Turkije troffen - Adana, Adiyaman, Diyarbakir, Elazig, Gaziantep, Hatay, Kahramanmars, Kilis, Malatya, Osmaniye en Sanliufa - en aan meer dan 50.000 mensen het leven kostten en meer dan 150.000 mensen verwondden. Van de 14 miljoen inwoners raakten er miljoenen dakloos.

Effect op kleding- en textielproductie

Ongeveer 10 procent van de Turkse kledingproductie vindt plaats in het gebied dat door de aardbeving is getroffen, met bijna 3.300 kledingfabrieken die werk bieden aan meer dan 81.500 werknemers (11 procent van de hele sector) en een aandeel in de kledingexport van 2,6 procent (541 miljoen US dollar). Bijna 2.450 fabrieken houden zich bezig met textiel en grondstoffen, bieden werk aan bijna 150.000 werknemers (30,5 procent van de hele sector) en dragen bijna een derde (32,1 procent) of 3,3 miljard US dollar bij aan de totale textielexport.

Terwijl de meeste fabrieken in industriezones overeind bleven en sommige provincies de productie al in maart met normale capaciteit konden hervatten, begonnen andere provincies met een lagere capaciteit. Volgens een studie van het Turkse ministerie van Industrie werden ongeveer 8.600 productiebedrijven getroffen, met bijna 40 procent schade aan gebouwen, ongeveer 30 procent aan machines en bijna 20 procent aan voorraden.

"Hoewel de meeste van onze fabrieken in deze provincies klaar zijn voor productie, zal het tijd kosten voor onze werknemers om weer aan het werk te gaan. Want we kunnen en willen niet verwachten dat mensen die ernstige trauma's hebben opgelopen weer aan het werk gaan. In deze provincies hebben we ons gericht op het oplossen van de tijdelijke huisvestingsbehoeften van onze werknemers en sociale ondersteuningsprogramma's in plaats van op productie," zei IHKIB-voorzitter Mustafa Gültepe in maart 2023.

Via de campagne "Stand with Türkiye", gelanceerd door de Turkish Exporters Assembly (TIM), hielpen internationale merken zoals Amazon, Bestseller, C&A, Decathlon, Inditex, Mango en anderen door geldelijke bijdragen of voedsel- en kledingdonaties. Zakelijke partners toonden begrip voor tijdelijke onderbrekingen in de productie en vertragingen in bestellingen.

Economische impact

Over de economische gevolgen zei Cem Altan, voorzitter van de International Apparel Federation, dat het getroffen gebied "het normale leven weer heeft opgepakt" in termen van productie, maar over de psychologische gevolgen zei hij dat "het nog steeds moeilijk is voor degenen die dierbaren hebben verloren".

Hoewel de elf provincies slechts een secundaire productiebasis vormen voor de industrie in Istanboel en westerse afnemers en de productie dus niet al te zeer is aangetast, schatte hij dat voor de wederopbouw een bedrag van ongeveer 138 miljoen euro nodig is. Gezien de huidige inflatie, stijgende energieprijzen en mensen die andere prioriteiten hebben dan kleding kopen, "is dit een groot probleem," zei Altan.

De situatie begon net beter te worden na de pandemie in 2022, toen de aardbeving toesloeg. Verwijzend naar cijfers, merkt Altan op dat ze tot juni 2023 nog steeds stegen dankzij snelle leveringen en de locatie van Turkije als een nearshoring hub voor de EU en het bedrijfsleven. Na juni daalde de export van textiel en kleding naar de EU echter omdat de vraag afnam, niet alleen in Turkije maar wereldwijd.

"De inflatie tast de normale bestedingsgewoonten aan; de kapingen in de Rode Zee en het terrorisme bemoeilijken de scheepvaart, waardoor leveringen aan de EU worden omgeleid en vertraagd", zegt Altan.

"Turkije is een belangrijke inkoopbestemming. Hoewel de aardbeving niet al te veel problemen veroorzaakte, zijn de wereldwijde problemen waar we mee te maken hebben groter," vat Altan samen. "Ik hoop dat Turkije weer bovenaan ieders sourcinglijst komt te staan."

Maatregelen voor de lange en middellange termijn

Nilgün Özdemir, lid van TIM en van de commissie internationale betrekkingen en duurzaamheid van IHKIB, sprak over de strategieën op korte, middellange en lange termijn die nodig zijn om dit doel te bereiken.

Terwijl de wederopbouw en vooral tijdelijke onderkomens voor ontheemde arbeidskrachten prioriteiten zijn op korte termijn, omvatten de strategieën op middellange termijn het bieden van "fatsoenlijke en duurzame werkgelegenheid voor vluchtelingen en gastgemeenschappen", met inbegrip van beroepsopleiding en technische training. Investeringen in het gebied door het Turkse ministerie van Industrie en Technologie en de organisatie voor de ontwikkeling van het midden- en kleinbedrijf (KOSGEB) moeten ervoor zorgen dat bedrijven hun activiteiten snel kunnen hervatten.

Op de lange termijn is het belangrijk om de productieniveaus van de regio op peil te houden en Özdemir benadrukte dat duurzaamheid niet is opgegeven. Ze noemde hier de Green Deal, met zes kritische transformatieprioriteiten en 40 acties die zijn opgezet om de sector te begeleiden bij de transformatie. Digitalisering, groene transformatie, circulariteit, sociale naleving en groene capaciteiten zijn belangrijke actiepijlers, net als governance en financiering.

Turkije heeft een miljoen textiel- en kledingarbeiders, van wie 55 procent vrouw is. Met 60 procent van de totale export is de EU de grootste markt voor Turkse kleding en textiel, gevolgd door andere Europese landen (11 procent), GOS-landen (10 procent), Midden-Oosten (8 procent), Noord-Amerika (5 procent), Afrika (4 procent), Verre Oosten (1 procent) en overige (1 procent).