Across Japan: over de wederzijdse beïnvloeding van Japanse en westerse mode

Modemuseum Hasselt focust in de expo 'Across Japan' op de Japanse mode van de voorbije 35 jaar. Een mode die trends wereldwijd heeft beïnvloed sinds avant-garde designers als Yohji Yamamoto en Rei Kawakubo eind jaren 80 hun rafelige ontwerpen de catwalk opstuurden. FashionUnited mocht de tentoonstelling al bekijken.

De tentoonstelling staat nog niet helemaal op punt als de rondleiding begint begeleid door curator Karolien De Clippe. Her en der worstelen museummedewerkers met paspoppen en staan er lege kisten van ontwerpen van Balenciaga, Comme des Garçons, Delpozo, Ann Demeulemeester, Givenchy, Iris van Herpen, Yoshiki Hishinuma, Maison Margiela, Alexander McQueen, Issey Miyake, Hanae Mori, Dries Van Noten, Paul Poiret, Raf Simons, Kenzo Takada, Undercover, Viktor & Rolf, Junya Watanabe en Yamamoto. Stuk voor stuk creaties die de kruisbestuiving van Japanse en westerse mode illustreren.

De opmars van de aparte Japanse mode in de jaren tachtig heeft een enorme invloed gehad op de mode-industrie, tot op vandaag. De expo gaat tegelijk terug naar de bredere historische context, met een verkenning van vijf pijlers. Deze thema’s zijn een goede leidraad door de expo omdat ze de directe link met Japan illustreren en tegelijk verwijzen naar zowel de Japanse als westerse designers.

Japonisme

In 1850 wordt Japan na een lange periode van isolatie opengesteld voor internationale handel en worden Japanse prints, materialen en modellen overgenomen in de Westerse mode. Japonisme, of de invloed van de Japanse esthetiek op de westerse mode, zie je opduiken in kimono's, waaiers en parasols tot zelfs de rechte snit van flapperjurken in de jaren twintig.

Wabi-sabi

In de jaren 1980 wordt de Japanse ‘wabi-sabi’-esthetiek ontdekt: het imperfecte, onafgewerkte en vergankelijke als ultieme schoonheid. Dit uit zich in asymmetrische, losse silhouetten met gaten in monochroom zwart en gebroken wit. Een complete shock voor modefanaten die gewend waren aan de glamoureuze ‘bling’ van Gianni Versace, Thierry Mugler en Claude Montana. De deconstructivistische ontwerpen van Martin Margiela en de zwarte geraffineerde looks van Ann Demeulemeester zijn mooie illustraties van deze kruisbestuiving.

Ma

Het Japanse woord ‘Ma’ staat voor de ‘ruimte tussen twee structurele delen’, hier de ruimte tussen kledingstuk en lichaam. Waar in het westen kleding traditioneel strak zit, ligt in Japan de nadruk op een extra dimensie: oversized, recht, genderneutraal. Voorbeelden hiervan vind je bij Rei Kawakubo (met als ‘meta-ma’ de jurk met opdruk van een lichaam), Yohji Yamamoto, Delpozo en Maison Margiela.

Gi-jutsu

Japanse kleding blinkt uit in technologisch vernuft, of ‘Gi-jutsu’: uniek materiaalgebruik, bijzondere verftechnieken... Er worden hedendaagse voorbeelden van deze techno couture getoond: Watanabe, Iris van Herpen, Hishinuma maar ook Riccardo Tisci voor Givenchy. Ook de plooitjes van Issey Miyaki horen hier thuis, een verwijzing naar de Japanse origamikunst.

Kawaii

Het erotische, schattige en bevreemdende van de Japanse streetwear, het resultaat van de talloze subculturen sinds de jaren 1990, werd vanaf 2000 een belangrijke bron van inspiratie voor de ‘high couture’. Dat zie je zowel bij Japanse als bij westerse ontwerpers als Undercover, Westwood en Bernhard Wilhelm, in het gebruik van doodskoppen, strikken, verwijzingen naar manga, pompeuze stukken met veel details.

De tentoonstelling Across Japan is voor zowel mode- als Japanliefhebbers. De expo loopt van 4 maart tot en met 3 september 2017 in het Modemuseum in Hasselt.

Beeld: Modemuseum Hasselt