Belgisch fotograaf Willy Vanderperre exposeert (en meer) bij MoMu

Het Antwerpse modemuseum toont een greep uit meer dan 30 jaar werk van Willy Vanderperre. FashionUnited kon samen met de fotograaf al een kijkje gaan nemen.

Drie decennialang fotografeert Vanderperre voor editorials in onder meer AnOther Magazine, Dust, i-D, Perfect, Vogue en W Magazine en campagnes van modehuizen als Jil Sander, Calvin Klein, Dior en Prada. Een greep uit zijn werk vormt een persoonlijk verhaal waarin de fotograaf bezoekers meeneemt doorheen zijn passies en obsessies. De rode draad – een fascinatie voor jeugd- en subcultuur - deelt hij met zijn partner Olivier Rizzo en Raf Simons. Hun jarenlange samenwerking en wederzijdse vertrouwen – uniek in de modewereld - maken deel uit van dit verhaal. Het is bovendien de eerste keer dat MoMu een foto-expo organiseert. Modefotografie is initieel niet gemaakt om op museummuren terecht te komen maar bedoeld voor reportages en campagnes van merken.

Never change a winning team

Het werd geen klassieke retrospectieve - Vanderperre is nog lang niet uitgefotografeerd - noch een chronologische opstelling of klassieke museumtentoonstelling. De expo opent met een beeld uit 2010, gemaakt in het tekenlokaal van de Academie voor Schone Kunsten Antwerpen waar Vanderperre in 1989 Olivier Rizzo ontmoette. Daarna volgt een muur portretten uit een reeks zines die hij samen met Rizzo maakte als hommage aan de modellen. Ze tonen hen zonder opsmuk, naturel en puur.

Vervolgens komen we bij de foto terecht waarmee alles begon: een campagnefoto voor Raf Simons uit 1991, gestyled door Olivier, met op het gezicht van het model een geschilderde Mickey Mouse van de hand van make-upartiest Peter Philips. Het beeld ontstond spontaan en maakte deel uit van een dummy. Het werd nooit op grote schaal gepubliceerd, het internet bestond nog niet. Toch ging het een eigen leven leiden en bezorgde het de drie een internationaal publiek: “Waarom werk ik steeds weer met Raf en Olivier en kies ik uit dezelfde poel van modellen? Omdat we elkaar tot het uiterste provoceren. We zijn het aan elkaar verplicht om onszelf te heruitvinden en te overtreffen. Om een betere foto te maken dan de beste die we tot dusver hebben gemaakt”, legt Vanderperre later uit.

Tekst loopt verder onder de afbeeldingen.

Caravaggio en Depeche Mode

Niet alleen Mickey Mouse, ook Sneeuwwitje duikt op, evenals het weerkerend Americana-thema, een hommage aan de hustler of Hitchcockiaanse beelden waarbij Vanderperre voor het eerst met een flits ging werken. Beelden die Caravaggio verenigen met performance art of getuigen van zijn obsessie voor horror en Halloween. Maar evengoed foto’s van jongeren in zijn vaak gefotografeerde Antwerpse stadspark vlakbij z’n woonst. Door bepaalde foto’s bij elkaar te hangen, krijgen ze een nieuwe betekenis in deze expo. Zelfs de controverse rond de Riot-collectie van Raf Simons (AW01-02) komt aan bod: het defilé met gesluierde rebelse tieners werd door de aanslagen van 9-11 plots heel anders gepercipieerd.

De hal met celebrity-portretten start dan weer met Dave Gahan, Vanderperre’s ultieme idool wat muziek betreft. Hij geeft nog mee dat Depeche Mode afspelen deel uitmaakt van het ritueel bij elke shoot, het is een manier om rust te brengen in het team en in werkmodus te gaan. De beroemdheden die Vanderperre vastlegt, moeten hem kunnen inspireren. Door hun fysieke verschijning of hun persoonlijkheid, net zoals z’n modellen die hij op een voetstuk plaatst: “Je moet samen een mooi beeld maken. Dat doe je beter met iemand waar je het sterk voor hebt of die je fascineert. Ze moeten me op een bepaalde manier triggeren.”

Soundscapes en merchandising

Het commerciële werk voor modehuizen kreeg een aparte ruimte in de expositie, visueel opgevat als een soort van Times Square, met een video vol campagnebeelden begeleid door een voice-over met quotes van de fotograaf. Tussen al het fotomateriaal is er bovendien plaats voor merchandising zoals een T-shirt Club 55 in Kuurne – de uitgaansplek van de jonge Vanderperre - of postkaartjes en buttons met prints van zijn werk. Maar ook kunstwerken die een link hebben met zijn oeuvre, van een eeuwenoude Cranach die iets leert over cadrage tot Ashley Bickertons evoluerende zelfportret. Dat laatste bestaat uit logo’s die de kunstenares beschouwde als nieuwe vorm van zelfexpressie en identiteit in een consumptiemaatschappij.

De hand van de fotograaf is duidelijk aanwezig in de opstelling en manier waarop het werk getoond wordt: de eighties-vibe met tl-licht, de indeling van de ruimte en muren, het spel met de formaten van de prints. Maar ook in de randprogrammatie. Naast filmvertoningen en nocturnes met optredens van Amenra en Wim Mertens stond er een rave op zijn verlanglijst - vandaar de titel van de expo: prints, films, rave en more… Er werd een fanzine gemaakt en er zullen ‘drops’ zijn met exclusieve merch – opnieuw een knipoog naar popcultuur en consumentisme. De opbrengst van deze collectible items gaat naar Çavaria en de jongerenprojecten van MoMu.

Willy Vanderperre prints, films, a rave and more... loopt van 27 mei tot en met 4 augustus bij MoMu Antwerpen, momu.be. Het gelijknamige fotoboek is uitgegeven door Lannoo.