Haute-à-Porter: voor wie de de exclusiviteit en draagbaarheid van haute-à-porter in twijfel trekt

Domineert haute couture nog steeds de modewereld? Of verschuift de aandacht naar prêt-à-porter? De nieuwe expositie Haute-à-Porter in ModeMuseum Hasselt gaat dieper in op een belangrijke en actuele vraag: Hoe nauw zijn prêt-à-porter en haute couture met elkaar verbonden?

De wederzijds afhankelijkheid van haute couture en prêt-à-porter

“Wanneer ik aan haute couture denk, komen spontaan een aantal termen bij me op: ornamentiek, ambachtelijk vakmanschap, volume, extravagantie, borduurwerk, virtuositeit, kant, tule, pluimendecoraties, technisch meesterschap, pracht en praal. Maar zijn dat geen typische kenmerken van prêt-à-porter? In Haute-à-Porter komen verschillende thema’s aan bod die de paradoxale relatie tussen couture en hedendaagse mode illustreert,” vertelt Filep Motwary, de curator van Haute-à-Porter.

Aangevuld met fotografie, film, kunst en muziek heeft Motwary voor Haute-à-Porter een dynamische tentoonstelling in elkaar gestoken over de mode-industrie van de afgelopen dertig jaar. Gezien zijn lange ervaring in verschillende takken van de modewereld, is Motwary un enfant bien-aimé voor ModeMuseum Hasselt. In 2000 begon hij als journalist bij de Griekse edities van Vogue en L’Officiel. Hij interviewde meer dan tweehonderd modepioniers en werkte ook voor modehuizen als John Galliano, Christian Dior en Chloé. Daarnaast fotografeert hij voor Vogue, Harper’s Bazaar, Joyce.com, Giambattista Valli en Christian Louboutin. Motwary’s blog ‘Un nouVeau iDeal’ behoorde in 2011 tot de beste modeblogs wereldwijd.

In dit verhaal over haute couture ‘versus’ prêt-à-porter focust Motwary op een aantal kledingstukken, thema’s en referenties.

Crinoline: één van de meest bespotte en geïmiteerde modeartikels

De expositie begint met het belichten van crinoline, een stijve of van een draagstructuur voorziene onderrok waarmee een jurk wordt ondersteund. Een handvol moderne ontwerpers gebruikt nog steeds crinoline in hun collecties, zowel in haute couture als in prêt-à-porter. “Volgens de Amerikaanse ontwerper Rick Owens is het gebruik van crinoline in de onderrok misschien wat te voorspelbaar, maar de ‘saaie’ onderrok wordt wel geassocieerd met pure vrouwelijkheid, en net dat maakt het kledingstuk zo aantrekkelijk,” zegt Valerie Steele, directeur van The Museum at the Fashion Institute of Technology. Die haat-liefde-verhouding zien we duidelijk terug in de subtiele rode jurk met gouden borduurwerk van Christian Dior couture (2004) en de oversized gelaagde rok met metaaldraad en opblaasbare onderrok van Yohji Yamamoto (H/W 2015-2016).

Volume: de schoonheid van een krachtige contour

Net als crinoline spelen ontwerpers met volume om de vorm van het lichaam te veranderen of om een dramatisch effect te bekomen. Vooral Rei Kawakubo en Martin Margiela stellen klassieke vormen in de hedendaagse mode maar al te graag in vraag en creëren nieuwe snits met volumineus effect. Niet om te choqueren, maar des te meer om te normaliseren. De blauwe hybrid holism jurk (2012) van Iris Van Herpen vormt het pronkstuk van de ruimte. Het kledingstuk vult het lichaam enerzijds aan en verandert het anderzijds ook, strevend naar een evenwicht tussen experiment en draagbaarheid.

De kunst van het decoreren: versieringen en prints

In de modewereld wordt niet alleen eindeloos gespeeld en geëxperimenteerd met volumes, ook prints en versieringen typeren een ontwerper of vernieuwen zijn of haar werk. In de hedendaagse haute couture hebben experts op het gebied van grafiek en digitalisering de hoeveelheid voorbereidend werk drastisch gereduceerd, terwijl in de prêt-à-porter volop nieuwe mogelijkheden worden verkend. Maar zoals de Britse hoedenmaker Stephen Jones terecht opmerkt: “Technologie kan net zo geraffineerd zijn als het fijnste stiksel, of zelfs nog meer. Het verschil is klein, de ene gebruikt een muis en de ander naald en draad.” Thierry Muglers ‘Cité de la Musique’ haute couture jurk in blauwe kunststof met een hoofdaccessoire in veelkleurige veren (H/W 1997-1998) is een ode aan handwerk en onberispelijk vakmanschap, terwijl Mary Katrantzou’s ‘Optus Mixtum’ jurk bedrukt met veelkleurige bloemen (H.W 2011-2012) de oneindige mogelijkheden weergeeft van digitaal printen.

Drapage: het manipuleren van golvingen en plooien

Drapage/draperen was ooit een luxueuze kunstvorm, maar is vandaag alomtegenwoordig in alle segmenten van de mode. Drapage blijft relevant omdat er een groot technisch meesterschap voor nodig is en het resultaat enorm veel savoir-faire uitstraalt in de silhouetten van onder meer Ann Demeulemeester, Yohji Yamamoto en Dries Van Noten.

De klassiekers: Deconstructie van klassiekers

Ook klassiekers zullen nooit van de catwalk verdwijnen, ze vervelen nooit omdat ze op een nieuwe manier benaderd worden en gedeconstrueerd. De lange klassieke rok werd door Raf Simons voor Jil Sander (2011) omgetoverd in kunstvezel met een gefronselde dubbele volant in de taille en een korte sleep.

Het korset: controversieel kledingstuk

Net zoals klassiekers zijn korsetten niet weg te denken uit de modewereld. Het corrigeren en transformeren van het lichaam is altijd een aspect van de mode geweest. Het werd bestempeld als een instrument en symbool voor de onderdrukking van de vrouw, een esthetisch mode-artikel, een fetisj, een erotisch object en een technisch meesterstuk. Vooral Thierry Mugler’s zilverkleurige harnas in de expositie spreekt tot de verbeelding en toont aan hoe traditie (de vorm van de bustier) wordt verweven met vernieuwing (materiaal).

Geschiedenis: een onuitputtelijke inspiratiebron

De expositie sluit af met silhouetten die geïnspireerd zijn op lang vervlogen tijden: bij onbekende beschavingen en culturen, oude symbolen,… De geschiedenis is een onuitputtelijke inspiratiebron om iets hedendaags te creëren. John Galliano’s folkloristisch geïnspireerd ensemble of Oliver Theyskens’ nudekleurige bodysuit met haarstukken laten zien dat modeontwerpers creatief omgaan met geschiedenis.

Herbergt hedendaagse prêt-à-porter echte creativiteit? De expositie onderzoekt en bewijst de veranderende relatie en kruisbestuiving tussen haute couture en prêt-à-porter. Een aanrader voor wie de de exclusiviteit en draagbaarheid van haute-à-porter in twijfel trekt.

‘Haute-à-Porter’ is tot en met 11 september in ModeMuseum Hasselt. Er is werk te zien van Dior, Chanel, Prada, Miu Miu, Burberry, Lanvin, Yohji Yamamoto, Givenchy, Ann Demeulemeester, Dries Van Noten, Iris Van Herpen, A.F. Vandevorst, Balmain, Maison Martin Margiela en Givenchy.

Credits: MoMu Hasselt