Scheepvaartmuseum opent eerste modetentoonstelling: ‘Oceanista’ onderzoekt de invloed van de zee op mode

Een modetentoonstelling in het Scheepvaartmuseum? Ja, het is toch echt zo. Vanaf 9 oktober 2025 tot en met 12 april 2026 is de tentoonstelling ‘Oceanista - Fashion & Sea’ er te zien. Tijdens de perspreview blijkt dat een modetentoonstelling een langgekoesterde wens was van het museum én dat er nog heel veel mode-onderwerpen te onderzoeken zijn binnen de context van het museum.

Het zetje om ook echt een modetentoonstelling op poten te zetten kwam drie jaar geleden. Een Deense collega (een ander scheepvaartmuseum) toonde Oceanista. “Het opende onze ogen”, zo vertelt museumdirecteur Michael Huijser tijdens de preview. “De tentoonstelling was in onze ogen echter niet compleet”, zo vertelt hij. Dus dook het team in de eigen collectie en ontwikkelde ‘Oceanista’ tot wat het vandaag is. “We hebben het concept stevig aangepakt”.

Tekst loopt verder na de afbeeldingen.

Er staat nu een tentoonstelling met negen thema’s. Een deel daarvan zal in de lijn der verwachting liggen voor veel bezoekers. Denk aan de bekende Bretonse streepjes-trui, kapiteinsuniformen, het matrozenpak en de visserstrui, maar ook ontwerpers die inspiratie halen uit de zee zoals Iris van Herpen en Botter. Verrassende thema’s zijn de textielhandel die onder de VOC gebeurde, de bescherming tegen de zee die zeelieden, schipbreukelingen en vluchtelingen nodig hebben, maar ook kledingitems gemaakt met materialen uit de zee. Er is genoeg in de tentoonstelling dat de bezoeker zal verbazen, terwijl de presentatie laat zien hoe de zee en de maritieme cultuur de mode door de eeuwen heen hebben gevormd.

De kledingitems en accessoires (van onder andere Jean Paul Gaultier, Iris van Herpen, Philip Treacy, Botter en Martan) worden aangevuld door een levendig decor. Zo is de ruimte met de mariniere (gestreepte trui) helemaal ondergedompeld in strepen, zijn bij de kapiteinsuniformen beelden van grote schepen erachter geplaatst, is er achter een van de Iris van Herpen-ontwerpen uitvergroot zeewier te zien en zijn diverse moderne ontwerpen in grote visnetten geplaatst. De ontwerper van het decor heeft duidelijk plezier gehad met het thema.

Tekst loopt verder na de afbeeldingen.

Met Oceanista debuteert het Scheepvaartmuseum een modetentoonstelling

Een van de dingen die opvalt bij Oceanista is dat het museum de bezoeker direct aanspreekt zonder belerend te zijn. In de zaalteksten zijn namelijk vragen verwerkt die de bezoeker aan het denken zetten. Bijvoorbeeld: ‘Sta jij weleens stil bij waar je kleding vandaan komt en wie de prijs betaalt?’ gelinkt aan het koloniale verleden en de textielhandel, en ‘Heb jij ook een kledingstuk met een Bretonse streep in de kast?’.

Repti Suprantinah, Hoofd Publiek bij het Scheepvaartmuseum legt uit dat het museum steeds meer dat persoonlijke aspect wil benadrukken. “We willen betekenis geven aan een object. Vroeger was het Scheepvaartmuseum vooral een dagattractie vanwege het grote schip dat buiten bezocht kan worden, maar we worden steeds meer een kenniscentrum”, zo legt ze uit. “We willen niet alleen heel sec items laten zien, maar ook laten zien hoe deze items en de geschiedenis daarvan doorwerken in het leven van iemand nu.”

Suprantinah vertelt desgevraagd dat er nog veel andere verhalen mode- en textielverhalen zijn die verteld kunnen worden met behulp van de collectie van het Scheepvaartmuseum. Hoewel Oceanista dus de eerste modetentoonstelling is, zal het wellicht niet de laatste zijn.

Oceanista is tot en met 12 april 2026 te zien in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam.