‘Street Dreams’: tentoonstelling over hiphop in de Kunsthal

Het zou zomaar een muziekclip kunnen zijn. In de openingsfilm van de tentoonstelling ‘Street Dreams: How Hiphop took over Fashion’ in de Kunsthal is de stoep de catwalk. Daar voltrekt zich een levende tijdlijn van hoe de hiphopstijl zich door de jaren heen heeft geëvolueerd. Gefilmd in slow-motion vanuit een busje dat door de West-Kruiskade rijdt, één van de bekende winkelstraten van Rotterdam. Alles in één single take. De toon is meteen gezet.

Streetwear niet weg te denken van de catwalk

En dan te bedenken dat deze video-installatie van Victor D. Ponte pas een week voor de opening is opgenomen. “We hebben veel geluk gehad met het weer”, lacht gastcurator Lee Stuart, brand director van streetwearlabel Patta, tijdens de persopening. Met ‘Street Dreams’ wil de Kunsthal laten zien hoe de hiphopbeweging zich door de jaren heen in de mode-industrie heeft ontwikkeld. Een mooie timing, nu de modewereld is geobsedeerd door streetwear. Hoodies, T-shirts, sneakers, petjes en fanny packs zijn niet weg te denken van de catwalk bij alle invloedrijke modehuizen, van Balenciaga tot Gucci. Veelzeggend is dat Louis Vuitton in maart vorig jaar cultdesigner Virgil Abloh inlijfde als creatief directeur voor de mannenlijn – de eerste Afro-Amerikaanse ontwerper die zo’n prominente positie bekleedt. Sinds zijn aanstelling voert hij spraakmakende vernieuwingen door binnen het Franse modehuis: zo laat hij streetwear en luxemode steeds meer in elkaar overvloeien, net als bij zijn eigen modelabel Off-White.

Hiphop door de ogen van fotografen en kunstenaars

De expositie is veel kleiner van opzet dan eerdere publiekstrekkers over ontwerpers als Viktor & Rolf en Jean-Paul Gaultier. In drie zalen worden vooral tweedimensionale werken gepresenteerd. Beelden van fotografen als Jamal Shabazz, Janette Beckman en Dana Lixenberg tonen de beginjaren van hiphopfashion. Ook laat het museum zien dat hiphop van invloed is geweest voor andere disciplines zoals de beeldende kunst. Een mooi voorbeeld is het glas-in-loodkunstwerk ‘Saint Amelie’ (2014) van Kehinde Wiley. Het doet denken aan de boogramen in een kerk. “Met dit kunstwerk krijgt een Afro-Amerikaanse jongen uit Harlem de status van een heilige”, aldus Stuart tijdens de persopening. Vijf pioniers uit de mode-industrie delen hun persoonlijke verhaal op levensgrote videoschermen, onder wie Patta-oprichter Edson Sabajo. De gastcurator heeft veel moeite gedaan om ook Abloh te strikken om mee te werken. Zijn naam staat onder voorbehoud in het persbericht, maar hij haakte op het laatste moment af.

Exclusief T-shirt in samenwerking met Off-White

Wel kreeg de gastcurator het voor elkaar om in samenwerking met Off-White een exclusief T-shirt te ontwikkelen. Op de borst prijken twee logo’s: dat van het modemerk en die van het museum. Het shirt wordt in zeer gelimiteerde oplage geproduceerd en is verkrijgbaar vanaf augustus. Stuart hoopt dat zich voor de Kunsthal ‘net zulke rijen zullen vormen’ als bij de productlancering van een unieke designersamenwerking. Waarom het T-shirt pas vanaf augustus verkrijgbaar is? Dat blijkt geen strategische zet te zijn. Het heeft vooral een praktische reden. Toen de samenwerking met Off-White eenmaal rond was, moest het shirt nog in productie worden genomen, legt Stuart desgevraagd uit tijdens de persopening. “Gelijktijdig met de lancering zullen we de tentoonstelling uitbreiden met een extra ruimte”, voegt hij eraan toe. Dat is halverwege de looptijd – rijkelijk laat in het traject. Wat er precies te zien zal zijn maakt hij nog niet bekend.

Weinig mode te zien in hiphoptentoonstelling

Helaas blijft het modeaspect nu onderbelicht. De kledingstukken zijn op één hand te tellen: een blingbling-outfit van kunstenaar Nick Cave en enkele accessoires, verdekt opgesteld achter de videoschermen. Je zou er zo voorbij lopen. Zelfs de populaire Timberlands, die zich van werkmanschoenen ontwikkelden tot de favoriet van hiphopsterren, ontbreken. Dat is, gezien de verwachtingsvolle titel van de tentoonstelling, wel erg mager. De geboorteplaats van de hiphopcultuur is The Bronx. Deze buitenwijk van New York stond in de jaren zeventig bekend om geweld, armoede en discriminatie. Volgens de zaalteksten ontstond hier de ‘do it yourself’-cultuur waarin originaliteit centraal staat. Oftewel: van niets iets maken door middel van customizen, remixen en sampling – technieken die nu wijdverbreid zijn. Die vormen van creativiteit en zelfexpressie komen, afgezien van de foto’s, niet aan bod. Was er sprake van een gebrek aan tijd, het juiste netwerk? Of is er te makkelijk aangenomen dat het thema hiphop toch wel goed zou scoren bij een groot publiek? Het is hoe dan ook een gemiste kans.

De tentoonstelling ‘Street Dreams: How Hiphop took over Fashion’ is van 15 juni tot en met 15 september 2019 te zien in De Kunsthal Rotterdam.

Beelcredits:
Foto 1 (rechts). Florian Joahn, 2018, model Tino Kamal, styling Jean Paul Paula © Florian Joahn
Foto 1 (links). Jamel Shabazz, A Mother’s Love, Brooklyn, NYC, 1987 © foto Jamel Shabazz
Foto 2. Jamel Shabazz, Rude Boy, Brooklyn, NYC, 1981 ©foto Jamel Shabazz Foto 3. Jamel Shabazz, Young Boys, East Flatbush, Brooklyn, NYC, 1981 ©foto Jamel Shabazz Foto 4. Earlie Hudnall, Gucci Brothers, 3rd Ward, Houston, TX, 1990 Foto 5. Kehinde Wiley, Saint Amelie, 2014, Glas in lood 251,2 x 115,4 cm, Courtesy of Templon, Paris & Brussels