Zes jaar Fashion for Good Museum: Hoe vertel je het verhaal van duurzame mode?

Het Fashion for Good museum sluit haar deuren. Na zes jaar lang duurzame textiel- en mode-verhalen in de spotlight te zetten gaat de organisatie Fashion for Good zich op andere initiatieven focussen. In die zes jaar tijd heeft FFG echter genoeg geleerd over het tentoonstellen van deze verhalen en hoe men duurzaamheid toegankelijk maakt. In een gesprek met FashionUnited deelt de organisatie de inzichten.

Op 30 maart 2017 werd initiatief Fashion for Good aangekondigd door de C&A Foundation (sindsdien is de naam veranderd naar Laudes Foundation). Het initiatief richt zich op het aanmoedigen van een collectieve verandering in de mode-industrie. Het werd op dat moment al aangekondigd dat Fashion for Good een fysieke plek zou krijgen aan het Rokin 102 in Amsterdam. Dat dit een museum zou worden, werd later pas duidelijk. In oktober 2018 opende het Fashion for Good Museum haar deuren.

Het Fashion for Good Museum functioneerde als een soort ‘laboratorium voor duurzame museumpraktijken’, zo vindt het team achter het museum. “We hebben zes jaar lang zoveel mogelijk projecten, tentoonstellingen, educatieve programma’s, samenwerkingen en events ontwikkeld. Dit deden we op allerlei verschillende manieren om deze zo succesvol mogelijk te maken”, aldus Anne-Ro Klevant Groen tegen FashionUnited. Het museum had naar eigen zeggen een unieke positie binnen de culturele sector om experimenteel bezig te zijn. Zo was het Fashion for Good Museum niet gebonden aan een museumcollectie als beginpunt. Hierdoor was de organisatie flexibel en dynamisch. Het team van Fashion for Good heeft diverse expertises en achtergronden waardoor veel geëxperimenteerd kon worden.

Het opzetten en professionaliseren van een museum kost echter tijd, zo benadrukt de organisatie. Dit kwam niet zonder uitdagingen. Zo was het pand aan het Rokin in Amsterdam een gebouw zonder klimaatbeheer. Hierdoor konden geen objecten geleend worden van andere musea. Ook had het pand gelimiteerde opslagruimte waardoor men zuinig om moest gaan met materialen. Ook had het pand gelimiteerde opslagruimte waardoor men zuinig om moest gaan met materialen. Voor de eigen collectie werd een 'co-collection policy' ontwikkeld waarbij het museum deeleigenaar van de objecten was, samen met de ontwerpers of relevante innovators die bij het creëren van het object betrokken waren. Het museum maakte steeds samen met de deeleigenaren beslissingen over het object.

Hoe stel je duurzame mode tentoon? Drie tips van het Fashion for Good Museum

Door de vele, diverse tentoonstellingen en programma’s die Fashion for Good Museum heeft opgezet in de afgelopen zes jaar, zijn er ook bijzondere lessen geleerd over het tentoonstellen van duurzame mode en materiaalinnovaties:

Een brede doelgroep interesseren voor duurzame mode kan lastig zijn. Desgevraagd geeft Klevant Groen toe dat duurzame mode voor veel mensen niet de eerste prioriteit is omdat er andere dingen in hun leven spelen. “Je kunt je pas zorgen maken over dit onderwerp als je een veilige basis hebt. Het is een privilege om hier mee bezig te kunnen zijn en daarom is het des te belangrijker om, als je dit kunt doen, een positieve bijdrage te kunnen leveren aan de benodigde veranderingen voor mens en milieu.” Klevant Groen geeft dan ook aan dat kort na de opening van het museum veelal vrouwen tussen de 18 en 35 met bestaande kennis van duurzaamheid en duurzame mode bij het museum naar binnen gingen. “We richten ons eerst op de ‘bewuste’ bezoekers, maar al snel realiseerden we ons dat we ons op de ‘nieuwsgierige’ en ‘onbewuste’ doelgroep moesten focussen om echte verandering teweeg te brengen. Dit zijn de mensen die het meeste kunnen profiteren van de kennis en verhalen achter de mode-industrie en daardoor aangemoedigd worden hun consumptiegewoonten aan te passen.

Fashion for Good Museum keek dan ook per project, tentoonstelling en publieksprogramma naar de definitie voor de doelgroep hiervoor. Het aanbod in het museum werd per gedefinieerde doelgroep aangepast, in plaats van te proberen een breed, algemeen publiek aan te spreken. “Dit bleek succesvol, vooral tijdens de tentoonstelling Knowing Cotton Otherwise, die werd geactiveerd via een breed scala aan verschillende evenementen en een educatief programma. In de loop van zes jaar slaagde het Fashion for Good Museum erin zijn bereik exponentieel uit te breiden, door contact te maken met een breed scala aan communities, scholen van alle onderwijsniveaus en lokale organisaties die de drempel van toegang tot cultuur proberen te verlagen. Het museum verwelkomde ook met succes veel mensen die niet routinematig musea zouden bezoeken en gaf toekomstige modeprofessionals en consumenten meer mogelijkheden.”

Fashion for Good deelt geleerde lessen over duurzame mode tentoonstellen

Uiteindelijk verwelkomde het museum 115.000 bezoekers. Dankzij het speciale Good Fashion Action Plan dat bezoekers in het museum konden samenstellen (een lijst met acties waarmee ze hun mode (consumptie) gedrag kunnen veranderen) en naar zichzelf mailden, kon het museum met toestemming in contact blijven met bezoekers. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld aangeven ‘Ik beloof een maand lang geen nieuwe kleding te kopen’ of ‘ Ik zal vanaf nu alleen nog maar wassen met kouder water’. Meteen na het museumbezoek werd gevraagd naar de ervaring in het museum, maar twee weken later werd ook nog eens aangeklopt om te kijken of bezoekers een gedragsverandering hadden toegevoegd. Een verbazingwekkende 98 procent van de respondenten gaf aan hun gedrag te hebben veranderd.

Toch is het moeilijke besluit gemaakt om het museum te sluiten zodat missiegedreven organisatie Fashion for Good zich kan richten op het helpen van het opschalen van innovatieve bedrijven binnen de mode-industrie. De missie als informatieplatform blijft wel staan. Alle inzichten, tools en educatieve programma’s die het museum heeft verzameld zullen gratis beschikbaar worden gesteld op de website van Fashion for Good. De organisatie gaat daarnaast verder met het Innovatie platform. “Terwijl Fashion for Good door het veranderende landschap van de mode-industrie navigeert, staan we klaar om de inspanningen via ons Innovatieplatform te intensiveren. Deze stap gaat niet alleen over het aanpassen aan veranderingen, maar over het leiden ervan met gerichte en effectieve actie. We voeren operationele aanpassingen door om de adoptie van innovatie binnen de hele sector effectiever te stimuleren. Deze strategische verandering gaat hand in hand met de beslissing om het Fashion for Good Museum te sluiten,” aldus managing director Fashion for Good Katrin Ley.