Beau Bertens over haar onderzoeksproject Uncover: ‘Is het boek dood? Is mode dood?’

Is het boek dood, is mode dood? Deze vraag stelde prijswinnend grafisch ontwerper Beau Bertens zichzelf voor haar onderzoeksproject Uncover en dook daarvoor in de archieven en ateliers van modeontwerpers. De voorlopige uitkomsten van deze studie deelt Bertens vanavond in galerie Lauwer in Den Haag als onderdeel van de tentoonstelling 'Avoidstreet = Clothes, Jpegs and Lyrics'. FashionUnited sprak voorafgaand aan de avond met de ontwerper over haar fascinaties voor mode en het boek en wat volgens haar de relatie is tussen die twee.

Een kleine voorstelronde voordat we overgaan tot de inhoud. Bertens kent u wellicht van het internationale modetijdschrift 'Press & Fold’ en samenwerkingen met ontwerpers waaronder Anouk Beckers, Camiel Fortgens en Elisa van Joolen. Bertens heeft sinds 2016 haar eigen ontwerpbureau, opereert in zowel het commerciële als het culturele veld en is naar eigen zeggen mateloos gefascineerd door het modeboek als fysiek object en digitale beleving.

Flauwe vraag wellicht, maar vat wel meteen de kern van het onderzoek: is het boek dood? Is mode dood?

Beau Bertens: “Objecten dood verklaren, kan natuurlijk niet. Omdat ze niet zullen vergaan zoals mensen vergaan. Maar het zijn wel discussies die gevoerd worden in beide vakgebieden; de toekomst van mode binnen de mode-industrie en de toekomst van het boek in de grafische industrie."

"Beide veronderstellingen zijn door verschillende makers en denkers uit het vakgebied uitgesproken en besproken. Voor de mode door Lidewij Edelkoort in haar Anti_Fashion Manifesto, waar zij de dood van mode beschrijft. Voor het boek door Irma Boom, die de veronderstelling als startpunt voor haar Book Manifest gebruikt."

"k raakte geïntrigeerd door het thema en 'de crisis' in beide vakgebieden. Ik zag overeenkomsten: door massaproductie is de ambacht van het maakproces veranderd en soms zelfs verdwenen. Het huidige tempo en de enorme producties van mode lijken ook een einde te maken aan de ambacht. De veronderstelling dat print dood is, werd gevoed door het aantal drukkers en papierleveranciers die door digitalisering haar deuren moesten sluiten. Beide disciplines dragen een lange traditie met zich mee, waaruit een directe liefde ontstaat voor het object, en allebei moeten zij opnieuw nadenken over het object en zijn betekenis. Om op de vraag terug te komen: zowel het boek als de mode is voor mij niet dood, maar de manier waarop ze gemaakt worden, moet worden onderzocht zodat deze beter aansluit op onze sociale, technologische en economische omstandigheden.”

Wat hebben ‘boek’ en ‘mode’ volgens jou nog meer met elkaar te maken dan de ambacht?

"Zowel een boek als mode zijn communicatiemiddelen en brengen een boodschap over. Het zijn objecten, gemaakt van materie en daardoor vereeuwigd en altijd traceerbaar. Een bericht van de tijd, dat herinneringen draagt en oproept. En allebei bezitten ze een unieke kracht om uit de realiteit te ontsnappen.”

Wat is het doel van het onderzoeksproject Uncover?

"Na samenwerkingen met zowel kunstenaars en modeontwerpers realiseerde ik me dat het boek binnen de mode een onderbelichte rol heeft. Er zijn niet veel boeken die de wereld van de modeontwerper als uitgangspunt nemen. Er zijn op het gebied van mode meer catalogussen gemaakt dan artistieke boeken waarbij de kunst het lijdend voorwerp is. Ik wilde deze realisatie in kaart brengen en onderzoeken welke vormen het modeboek zou kunnen aannemen om daarmee ook de artistieke kant van de mode te belichten."

"Op dit moment ben ik bezig modegerelateerde publicaties in kaart te brengen die de mode hebben verrijkt of waarbij de rol van het boek de mode heeft beïnvloed. Door het vinden van dit soort objecten, word je letterlijk meegenomen naar die tijd, en fungeren boeken dus als tijdmachines. Waarbij de inhoud van het boek niet als doel heeft te verkopen, maar bijdraagt aan de beleving van het (kleding)stuk of de wereld van de ontwerper. Dit overzicht wil ik online presenteren, zodat het ook vindbaar wordt voor de buitenwereld. Daarbij hoop ik dat het een groeiend archief wordt, met ook nieuwe publicaties die de modewereld verrijken en bijdragen aan de liefde voor het kledingstuk."

Beau Bertens wordt voor haar onderzoeksproject Uncover ondersteund door het Stimuleringsfonds.

Beeld: tentoonstelling Avoidstreet, M&M Lookbook I, 2017 © Avoidstreet, met dank aan Steinarr Ingólfsson, www.lauwer.art