Hoe twee ontwerpers op Covid-19 reageren: de een heerst, de ander rouwt

New York - "Ik maak een rouwproces door. Ik rouw om hoe ik de dingen deed en de werkwijze die ik kende." Dat zei Marc Jacobs tegen Edward Enninful tijdens de eerste aflevering van de Vogue Global Conversations eerder deze week. In een suite in het Mercer Hotel in Manhattan gaf de bekende Amerikaanse modeontwerper toe dat de toekomst hem angstig maakt. Hoewel het verleden volgens Jacobs zeker niet zaligmakend is, zei hij moeite te hebben om zich in het heden verbonden te voelen.

"Het heden biedt mij te weinig creative input,” vervolgde Jacobs. “Ik werk in een team. Deze periode van sociale eenzaamheid voelt als een vreselijke aflevering van ‘Black Mirror’ (Britse SF serie, red.)." Creatie staat stil binnen zijn bedrijf. Marc Jacobs ontwerpt momenteel geen nieuwe collecties, omdat hij daarvoor afhankelijk is van de onderlinge dynamiek met zijn medewerkers en Italiaanse leveranciers. De meest actieve medewerkers van het bedrijf Marc Jacobs zijn nu de mensen die online bestellingen verwerken.

Of er een voorjaarscollectie 2021 zal komen is voor Marc Jacobs ongewis. Normaal gesproken zou hij rond deze tijd volop in de onderzoeks- en ontwikkelingsfase zitten van de creatieve cyclus voor het volgende seizoen. Maar nu staat alles stil. Ook de productie van de aankomende najaarscollectie die eerder dit jaar in Parijs werd getoond, is nog niet gestart. Het gros van de stoffen moest uit Italië komen en omdat de productie daar al vroeg werd stilgelegd, heeft geen inkoper de collectie kunnen zien, is er geen meter stof besteld en de productie niet begonnen.

"Hoewel lovend ontvangen, hebben we niet kunnen varen op die golf van energie na de eerste presentatie. Alles kwam stil te liggen. Wanneer we verder kunnen, ik weet het niet", zei Jacobs. "Ik denk dat niemand het antwoord weet."

De woorden van Marc Jacobs zijn illustratief voor de onzekerheid die momenteel in de modebranche heerst en toch kwam tijdens hetzelfde evenement een andere ontwerper aan het woord die wel een antwoord had. Bij de Britse ontwerpster Stella McCartney ligt de boel niet stil. Zij zei: "Het oude normaal, was volgens mij niet echt normaal." De duurzame beginselen waarop haar merk is gebouwd en die van Stella McCartney de belangrijkste activiste voor verandering binnen de luxe mode sector hebben gemaakt, hebben er ook toe geleid dat zij standaard drie jaar vooruit werkt. Zo lang duurde het bijvoorbeeld om milieuvriendelijke viscose te ontwikkelen, een stof die nu een belangrijke pijler van de collectie is.

Covid-19 kan Stella McCartney's bedrijf niks maken

Beeldbellend vanuit haar huis op het Engelse platteland, klonk McCartney een stuk minder treurig dan Jacobs toen ze vertelde over de lente die ze overal om zich heen ziet en voelt. “Ik ben mijn hele leven al duurzaam bezig, in ieder geval mijn hele zakelijke leven. Je moet vooruit denken," zegt ze, "behandel de planeet, zoals je ook zelf behandeld wilt worden."

De pro-actieve aanpak en de onverstoorbaarheid van Stella McCartney doet denken aan het Britse oorlogs initiatief ’Make do and mend’, bedoeld om voorzichtigheid en zuinigheid aan te sporen in een periode van schaarste en rantsoen. McCartney's doortastendheid vormt een schril contrast met Jacobs' totale verlamming. Maar Stella McCartney, die erkent dat zij disruptie omarmt, vreest ook dat er post-Covid-19 een zekere dwang zal zijn om weer terug te keren naar hoe het vroeger was. "De mens is een gewoontedier en ik ben bang dat het verlangen naar routine, naar wat bekend is, zal herleven. Hoe schadelijk ook.”

De mode komt sterker uit wereldwijde crises

Door de lange geschiedenis van de mode hebben allerlei crises fundamentele veranderingen bewerkstelligd. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde het modebeeld compleet doordat vrouwen opeens in banen terecht waren gekomen, waarvoor zij eerder waren uitgesloten en Amerikaanse mode redacteuren die de couturehuizen van het bezette Parijs niet meer konden bezoeken, plots aandacht gingen besteden aan de eigen Amerikaanse modeontwerpers. De beurscrash van 1988 heeft de elitaire glans van de haute couture doen verbleken, wat leidde tot de opkomst van merklicenties en het minimalisme.

Hopelijk, wanneer we deze onrust in onze achteruitkijkspiegel bezien, zullen we het ook als een scheidslijn zien. Dit keer in de zoektocht naar een meer ethische en compassievolle industrie. Dan zal de beweging onder leiding van McCartney, veel meer collega's tellen. Dan is Jacobs er eentje die toevallig op hetzelfde evenement gesproken heeft, maar wiens bedrijf is gebouwd op modellen die niet meer werken, die vastzitten binnen gevaarlijke mondiale systemen en die daardoor onbewust hebben bijgedragen aan het creëren van een uitweg. De twee stemmen van deze twee ontwerpers maken deel uit van een brede dialoog die op het punt staat zeer luid te worden en die wordt gevoed door empathie, acceptatie en de bereidheid om opnieuw te beginnen. Marc Jacobs zei het zo: "Er is een weg omhoog, we moeten hier doorheen. Er is de schok, de angst, het loslaten van oude ideeën en dan het in gang zetten van nieuwe ideeën."

Uit McCartney’s woorden klonk meer zekerheid door: "Ik weet dat er een andere manier is en ik hoop dat anderen dat ook gaan zien."

Moderedacteur Jackie Mallon geeft les aan de faculteit van diverse modeprogramma’s in New York en is schrijfster van ‘Silk for the Feed Dogs’, een roman die zich afspeelt in de internationale modeindustrie.

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited.com. Vertaling en bewerking: Esmerij van Loon.

Foto: Marc Jacobs, AW17, Catwalkpictures