Influencer marketing in de modewereld: juridische tips voor een succesvolle samenwerking

Influencers zijn vandaag niet meer weg te denken uit de modewereld. Ze geven merken een authentieke en menselijke manier om hun doelgroep te bereiken. Maar influencer marketing brengt ook een paar juridische uitdagingen met zich mee. Hier zijn enkele belangrijke aandachtspunten voor modemerken en influencers die een samenwerking willen aangaan – en enkele tips over hoe je die valkuilen kunt vermijden.

1. Transparantie voorop

Eén van de grootste valkuilen in influencer marketing is transparantie. Consumentenbescherming is een hot topic, en de wetgeving eist dat influencers duidelijk aangeven wanneer een post gesponsord is. Een influencer is namelijk een verlengstuk van het merk, en consumenten kunnen soms denken dat de mening van een influencer geheel objectief is. Daarom is het cruciaal dat influencers de consument niet misleiden door commerciële posts te vermengen met persoonlijke aanbevelingen zonder transparantie.

Dit betekent dat het voor volgers meteen zichtbaar moet zijn of er sprake is van reclame of geadverteerde content. Termen als #reclame, #advertentie of #publiciteit moeten dus noodzakelijk op de post worden weergegeven. Termen als #samenwerking of #partner zijn in veel gevallen onvoldoende. Zorg dat de commerciële aard van de samenwerking meteen helder is, zodat zowel het merk als de influencer binnen de regels blijft.

Voor meer informatie, kan je altijd het Content Creator Protocol van het de Vlaamse Mediaregulator erop nalezen. Als je reclame wilt maken in Nederland, vind je meer informatie bij de Autoriteit Consument & Markt, maar ook is er op Europees niveau de Influencer Legal Hub die geraadpleegd kan worden.

2. Vertrouwelijkheid

Als modemerken influencers benaderen om nieuwe collecties te promoten, speelt vertrouwelijkheid een grote rol. Denk aan sneak peeks en exclusieve beelden die je liever geheim houdt tot de officiële lancering. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken over wanneer en hoe de influencer bepaalde content mag delen. In sommige gevallen, kan een vroegtijdige post zelfs leiden tot verlies van de bescherming als intellectueel eigendomsrecht. Zo zorgde Rihanna eigenhandig voor de nietigverklaring van een Europese modellenregistratie van Puma, door té vroeg een foto te posten op Instagram waar ze deze schoenen droeg.

Voeg dus een duidelijke vertrouwelijkheidsclausule toe aan het contract en maak duidelijke afspraken omtrent timing, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

3. Authenticiteit

Niets is belangrijker dan dat een influencer op een natuurlijke manier over een merk praat. Maar zelfs als je creatieve vrijheid geeft, kunnen een paar richtlijnen (als soort van “brand guidelines”) helpen om het merk juist neer te zetten. In het contract kun je afspraken opnemen over wat er in de captions moet staan, hoe vaak de posts verschijnen, en welke hashtags moeten worden gebruikt. Als je als merk iedere post vooraf wil goedkeuren, zorg dan voor een vlot en efficiënt process zodat de authenticiteit en creativiteit van de content niet in het gedrang komen.

4. Intellectuele eigendomsrechten in twee richtingen

De bescherming van intellectuele eigendomsrechten gebeurt in twee richtingen: enerzijds de intellectuele eigendomsrechten op het product van het merk en anderzijds de intellectuele eigendomsrechten op de afbeeldingen of video’s van de influencers en content creators.

Het gebeurt vaak dat modemerken producten opsturen naar influencers. Hier is het belangrijk om te verduidelijken wat de influencer met de producten mag doen. Mag hij of zij het houden, gebruiken voor toekomstige content, of zelfs aanpassingen aan doen? Vanaf wanneer is een merk van oordeel dat haar reputatie in het gedrang komt? Voeg een clausule toe die bepaalt dat de influencer het product niet zonder toestemming mag aanpassen en beschrijf welke rechten het merk behoudt op de content. Zo voorkom je ongewenst gebruik van merkbeelden of zelfs vervelende rechtzaken.

Omgekeerd is het ook belangrijk dat duidelijke afspraken worden gemaakt over wat het merk en de influencer kunnen doen met de gemaakte beelden en content. Mag het merk deze verder gebruiken op haar eigen website of in andere campagnes? Hoe mag het gezicht of “portret” van de influencer hierin voorkomen? Voor influencers kan dit een gevoelig punt zijn, zeker als ze werken voor meerdere merken. Daarom is het cruciaal om vast te leggen welke rechten het merk verkrijgt over de content en in welke context deze mag worden gebruikt. Een heldere overeenkomst vermijdt verwarring en zorgt dat beide partijen optimaal kunnen profiteren van de samenwerking zonder hun rechten uit het oog te verliezen.

5. Goede afspraken maken goede vrienden

Het is een absoluut cliché maar zelfs bij een informele samenwerking met een influencer is een overeenkomst essentieel. Dit hoeft geen complexe juridische tekst te zijn; het kan zelfs in de vorm van een e-mail waarin afspraken helder worden omschreven. Zorg dat er altijd iets op papier staat over wie welke rechten heeft, hoe content wordt gedeeld, en wat er gebeurt als één van beide partijen zich niet aan de afspraken houdt. Beter een korte overeenkomst dan helemaal niets!

Geschreven door Judith Bussé, advocate bij PIVOT law. PIVOT is een kantoor met een nieuwe en creatieve aanpak gericht op transparantie, authenticiteit en duurzaamheid. In de mode industrie staat zij zowel grote als kleinere ontwerpers en bedrijven bij met advies over intellectueel eigendom, licenties, ESG en het algemeen regelgevend en commercieel kader.