Kleding lenen slechter dan weggooien? Kledingbibliotheken leveren kritische noot op Fins onderzoek

In juli ging er een schokgolf door de modebranche, en dan vooral de duurzame modebranche. Britse krant The Guardian kopte dat kleding lenen slechter was dan kleding weggooien en deze kop begon al snel een eigen leven te leiden. Als bron gebruikte de krant een nieuw Fins onderzoek dat inderdaad deels aantoont dat kleding lenen onder bepaalde omstandigheden een grotere impact heeft op het milieu dan het normale gebruik van een kledingitem. Waar de kop van het artikel meteen de hele wereld overging, gaat er een genuanceerder beeld schuil in het onderzoek, maar durven ook diverse Nederlandse kledingbibliotheken een kritische noot te plaatsen bij het Finse onderzoek.

Het artikel in the Guardian is voor De Week van de Nederlandse Kledingbibliotheek reden genoeg om een rondetafelgesprek te organiseren met pers en diverse kledingbibliotheken of bedrijven die kleding verhuren. Het rapport dat wordt aangehaald onderzoekt meerdere manieren van het gebruik van producten: het normale lineaire model, recycling, hergebruik (tweedehands), delen of het verminderen van productie in het algemeen. Deze gebruiksmethodes zijn vervolgens bekeken op het gebied van de impact op global warming. Dat kleding lenen schadelijker is dan kleding weggooien volgens het onderzoek, zette dan ook hardhandig een streep door het beeld dat kleding delen een duurzame oplossing is voor het huidige modesysteem en de milieu-impact ervan. Zo leek het in ieder geval.

Wie verder in het Finse onderzoek duikt ziet dat kleding lenen wél duurzaam kan zijn, mits het de logistieke processen van kleding verhuren/lenen aanpakt. Het versturen en retourneren van items heeft namelijk een grote impact. Ook het reinigen van de items heeft volgens het onderzoek een grote impact. De Finnen gaan er echter vanuit dat bij het reinigen normale consumentenwasmachines worden gebruikt, zo vertelt Hanh Vlooswijk Lu van WauwCloset tijdens het rondetafelgesprek. Zij vertelt dat haar bedrijf samenwerkt met professionele schoonmaakbedrijven en dat deze 5 keer milieuvriendelijker zijn en 3 keer energiezuiniger dan traditionele wasmachines. Dat is al het eerste vertekende beeld dat naar voren komt tijdens het rondetafelgesprek.

Daarbij lijkt het rapport uit te gaan dat kleding lenen bovenop het normale lineaire model van kleding kopen komt. Dit terwijl kleding lenen vaak kledingaankopen verminderd. Tijdens het rondetafelgesprek wordt dan ook een ander onderzoek aangehaald, ditmaal uit Zweden. Het desbetreffende rapport combineert wel de twee factors, en wanneer kleding lenen de algehele consumptie verminderd, dan ligt de milieu-impact van kleding lenen juist lager dan het normale ‘take, make, use, waste’-model.

Ook een belangrijk punt in het onderzoek: De milieu-impact van de diverse gebruiksmodellen zijn gebaseerd op één soort item, namelijk het gebruik van jeans. “Onze kledingkast is veel diverser. Jeans maken vaak maar vijf procent van een gehele garderobe uit. De meeste kledingstukken zijn niet gemaakt van monomateriaal, een kledingkast is veel gevarieerder,” aldus Hanh Vlooswijk Lu van WauwCloset. Nanette Hogervorst van Sustainable Fashion Gift Card en De Week van de Kledingbibliotheek vult aan dat de Finnen er ook vanuit gaan dat jeans 200 keer gedragen kunnen worden tot het einde van het leven van het item. Terwijl dit bij jeans veel hoger kan liggen en bij andere items juist weer lager. Het is inmiddels de derde nuance die ontbreekt in het Finse onderzoek.

Kleding lenen kan wel degelijk duurzamer zijn dan weggooien, mits op deze punten gelet wordt

Tijdens het rondetafelgesprek zijn er diverse kledingbibliotheken en kledingverhuurbedrijven aanwezig: Masterpiece, Conscious Collective, Iconic Wardrobe, My Dressoir en natuurlijk WauwCloset. Wat in het gesprek opvalt is dat meerdere partijen data bijhouden over de kledingverhuur en deze later delen met hun partners. Denk aan: hoe vaak wordt een item verhuurd, welk materiaal leent zich goed voor verhuur en wanneer is het item op en wordt het tijd voor recycling. Het delen van deze data heeft als doel de partnermerken beter te informeren over hun producten en inzichten te geven wat voor items zich lenen voor verhuur.

Lieke van Schouwenburg, de mede-oprichter van Masterpiece, deelt met de groep dat het bedrijf de klimaatimpact van hun service heeft laten berekenen. Per 100 klanten per jaar, levert het lenen van kleding een CO2-reductie van 142,05 ton op en een waterbesparing van 9,7 miljoen liter. Hogervorst vult aan dat diverse kledingbibliotheken in Nederland een subsidie-aanvraag hebben gedaan zodat zij gebruik kunnen maken van de Climate Impact Forecast-tool, zodat ze elk kunnen berekenen wat hun impact is.

Met verbeterde logistiek en duurzame wasserijen kan kleding lenen zeker duurzaam zijn

Dat er nog terrein te winnen is, dat is zeker. Conscious Collective kiest er bijvoorbeeld voor om gebruik te maken van fietskoeriers wanneer items bezorgd moeten worden, maar helaas zijn er nog niet in elke stad fietskoeriers. Duurzamere leveringsopties zouden de impact van kledingverhuur zeker nog kunnen verlagen, vooral bij de bedrijven die alleen een online platform hebben.

Kleding lenen moet ook nog een bepaalde schaalgrootte krijgen, wil de positieve impact vergroot worden. “Het heeft tijd nodig. Om voordeel te halen uit het kleding huren, moet een item ook meerdere keren verhuurd worden,” aldus Vlooswijk Lu. De aanwezige bedrijven beamen dat schaalgrootte belangrijk is voor een succesvol businessmodel in de kledingverhuur. Om die schaalgrootte te verkrijgen, moet een grote groep consumenten nog overtuigd worden. De groep die duurzaam ingesteld is, is vaak al bekend met het concept van kleding lenen. Maar de groep die gewend is trendy kleding meteen, in-season, te kopen - daar valt nog een wereld te winnen. Hiervoor moet ook de samenwerking met merken veranderen, aldus Vlooswijk Lu. Uiteindelijk is het belangrijk dat de ‘default modus’ om kleding te kopen, in plaats van te huren, lenen of leasen, te veranderen, zo besluit Hogervorst.