Li Edelkoort: kunstenaars bieden ongekende inspiratie voor najaarstrends 2022

Voor velen is het leven in het afgelopen jaar ingrijpend veranderd. Het uittekenen van een nieuwe ‘levenscompositie’ vormt de context waartegen Lidewij Edelkoort de trends voor FW22 presenteert, tijdens een seminar georganiseerd door Appletizer. Ze spreekt vanuit haar huis in het landelijke Normandië, waar de transformatie zich voor haar ogen voltrekt. Het wordt drukker in de Franse provincie: steeds meer mensen verplaatsen zich, net als zij, vanuit de stad naar het platteland. In de eerste instantie op de vlucht voor het virus, maar ook op zoek naar rust, ruimte en natuur. Het belang van bescherming en de hang naar de natuur kenmerken de trends voor het najaar van 2022.

Edelkoort vat de trends samen onder de noemer ‘Inspiratie’. Dat lijkt een logische titel voor een trendseminar, maar inspiratie heeft in dit geval een dubbele betekenis: het gaat niet alleen om het zelf geïnspireerd raken, maar ook om het ervaren van de inspiratie van anderen. Dat gebeurt bijvoorbeeld via kunst, film of theater, precies hetgeen we het afgelopen jaar hebben moeten missen. Om de creatieve radertjes te laten draaien, presenteert Edelkoort de trends voor FW22 via het werk van toonaangevende kunstenaars uit de tweede helft van de twintigste eeuw. FashionUnited vat een aantal tendensen samen.

Beschermende volumes

Over kunstenaar Joseph Beuys doet een mythisch verhaal de ronde. In maart 1944 crashte Beuys met een vliegtuig op de Krim. De kunstenaar werd zwaargewond gevonden door nomadische Tataren, die zijn lichaam met dierlijk vet insmeerden en in vilt wikkelden om hem warm te houden en zijn wonden te laten helen. Wonder boven wonder kwam Beuys er weer bovenop. Vilt en vet werden daarna twee van de belangrijkste materialen in zijn werk, als verwijzingen naar bescherming en heling, maar ook naar mystiek en de kracht van de natuur.

Voor Edelkoort is het werk van Beuys aanleiding om te wijzen op een trend voor stevige, gestructureerde pakken in vilt en andere wolbewerkingen die de elementen kunnen weerstaan. Bruintinten, paars en grijs worden gecombineerd met glanzend goudgeel - inderdaad, als van dierlijk vet. De nadruk op bescherming en de uitgesproken volumes is ook te zien in het oeuvre van kunstenaars Lucy en Jorge Orta. Hun werk gaat over thema’s als migratie en overleving, en houdt vaak het midden tussen kleding, slaapzak en tent. Edelkoort vertaalt hun beeldtaal naar modesilhouetten met puffer-structuren en functionele details, in tech-stoffen en heldere kleuren.

Ook opgevulde vormen, zoals in het werk van de feministische kunstenaar Louise Bourgeois, vinden volgens Edelkoort hun weg naar de mode. Edelkoort spreekt van padding, en dan niet alleen op de schouders, maar ook elders op het lichaam. Inpakken, vouwen en aansnoeren kan ook, zoals het kunstenaarsduo Christo en Jeanne Claude deed met grote bouwwerken als de Pont Neuf en de Reichstag. Dat zorgt voor zachtere volumes, met royale of juist subtiele plooien. De kleurkaart zet katoenwit en het bruin en grijs van stenen tegenover pittig oranje.

Melancholie

Ook het thema melancholie keert terug in het verhaal van Edelkoort, als reactie op een moeilijk en verdrietig jaar, maar ook als waardering voor de schoonheid van verval en het verstrijken van de tijd. Zo bespreekt Edelkoort het schilderwerk van Anselm Kiefer, dat grauwe tinten combineert met een dynamische penseelstreek en ruwe of verouderde elementen uit de natuur. Die kwaliteiten komen krijgen vorm in de mode als complexe verfprocessen en opengewerkte, rafelige structuren.

Melancholie is ook te vinden in de installaties van Christian Boltanski, combinaties van portretten, licht- en schaduwwerking en materialen als verouderd metaal. Deze koppelt Edelkoort aan opengewerkte textielweefsels met zware bloemen in gedekte kleuren, die schaduwen werpen op de laag daaronder. In de weefsels kunnen glimmende draden worden verwerkt die voor kleine lichtvlekjes zorgen. Edelkoort noemt ook de portretten van Marlene Dumas: deze zijn op dezelfde manier poëtisch, maar lichter en figuratiever. Edelkoort vertaalt ze naar modesilhouetten met volants en transparante lagen, in hemelsblauw, zachtroze en gestructureerd taupe en grijs.

Wilde weefsels

In de trendpresentatie is veel aandacht voor de rol van de natuur. Edelkoort bespreekt het werk van Sheila Hicks en Andy Goldsworthy, die werk maakten met in de natuur gevonden materialen: takken, bladeren, schelpen, stenen en twijgjes. Hicks maakte er textiele weefsels mee, Goldsworthy sculpturen in bossen en weilanden. Voor het najaar van 2022 verwacht Edelkoort weefexperimenten met verschillende soorten garens, die bijvoorbeeld kunnen worden gecombineerd tot kleurrijke tweeds en bouclés. Ook de meerkleurige dekenruit keert terug, evenals breisels, grof of juist fijnmazig met romantische, ritmische patronen. De kleurkaarten zijn ‘gestolen uit de natuur’, aldus Edelkoort, met geel, rood en groen zoals je dat in herfstbladeren ziet.

Tussen kracht en zachtheid

Het werk van een aantal kunstenaars biedt aanleiding om te praten over het contrast tussen kracht en zachtheid, dat volgens Edelkoort een belangrijke rol zal spelen in de mode van FW22. Dat contrast komt onder meer naar voren in het werk en leven van Georgia O’Keeffe, die moderne schilderijen maakte van landschappen en uitvergrote bloemen. Zelf ging O’Keeffe tot in de puntjes gekleed. Ze had een beperkte, maar verfijnde garderobe van praktische workwear gecombineerd met elegante blouses en kimono’s, in zwart, ecru en denim. Ook hield ze van hoeden. Die combinatie van kracht, elegantie en romantiek verwacht Edelkoort ook voor het najaar van 2022. De witte blouse, het werkjasje en de hoed worden daarin kernelementen.

Stevigheid en verfijning kenmerkt ook het werk van Robert Rauschenberg. In relatie tot mode bespreekt Edelkoort zijn kartoncollages, die ze omzet in stijve stoffen, figuurlijk knip- en plakwerk en deconstructie, die gecombineerd met gedetailleerde fotoprints en kant. De kleurkaart bevat kartonbruin, plakbandgrijs en inktblauw.

Kleurrijk schilderwerk

Tijdens een paar momenten in Edelkoorts presentatie komen echt sterke kleuren en prints aan bod: als ze het heeft over het werk van Jean Michel Basquiat, en dat van Francisco Clemente. Basquiat begon als graffitikunstenaar. Zijn rauwe, grafische en uitgesproken politieke werk eindigde in galerieën wereldwijd. Zijn werk dient als voorbeeld voor een streetweartrend met heldere kleuren, opvallende stiksels, schilderachtige prints en buitengewoon gedurfde styling. Een andere kleurrijke trend is ingegeven door de symbolistische schilderijen van Clemente. Deze zijn eerder mystiek en verhalend, met motieven uit allerlei werelddelen. Het palet bevat stralend geel, roze, lichtrood en blauw; de volumes zijn rijk, de lagen transparant en glanzend.

Edelkoort sluit af met goud - het goud van James Lee Byars, om precies te zijn. Het is abstract, aanwezig goud, niet subtiel of krullerig, ook niet per definitie feestelijk. Feestelijke avonden laten wellicht nog even op zich wachten, maar intussen kan goud ook voor overdag: op een puffer jacket, schoen, of capuchontrui.

Beeld: Loewe herfst-winter 2021-2022. Foto: Catwalkpictures