Modebiënnale State of Fashion verbindt Arnhem met mondiale modeverhalen in 'Ties that Bind'

Het internationale modeplatform State of Fashion trapt modebiënnale 'Ties that Bind' in Arnhem af. De titel hint op een doel: verbinden. Hoofdcuratoren Louis Bennetts en Rachel Dedman benadrukken dat deze editie een bijzonder ingrediënt bevat voor een heuse moderevolutie. Namelijk: samenwerking met denkers, makers en doeners van over de hele wereld, het globale zuiden in het bijzonder. Door deze focus is de biënnale in Arnhem anders dan voorheen.

Voor het eerst sinds de start van de biënnale in 2018 is er een brug geslagen met steden buiten Europa. In samenwerking met curatoren uit zustersteden: Nairobi (de hoofdstad van Kenia), Bengaluru (stad in India) en São Paulo (de hoofdstad van Brazilië).

Maar er is ook ruimte voor lokaal talent. Zo zijn er meerdere ontwerpen van studenten aan de Arnhemse kunstschool Artez, maar ook het werk van succesvolle alumni zoals Bas Kosters te zien. Kort gezegd, iedereen die zich verbonden voelt met Arnhem kon zijn steentje bijdragen aan de biënnale. Het programma is divers in zowel denkkaders als in personen. En daarin zit zijn kracht om te verbinden.

De verbindende sfeer wordt nog eens versterkt door het feit dat de biënnale op vier locaties binnen Arnhem plaatsvindt. Te weten: het Rembrandt theater, de stadsbibliotheek Rozet, kunstgalerie Plaatsmaken en Museum Arnhem. FashionUnited kreeg als een van de eersten een rondleiding door het grootschalige kunstevenement in de Nederlandse stad.

State of Fashion ‘Ties that Bind’ in Arnhem biedt hoop

Mode is interafhankelijk. Kleding staat nooit op zichzelf, maar altijd in verbinding met een modesysteem bestaande uit elementen die constant in beweging zijn; denk aan mensen, de politiek, dier en natuur. Daarom is het zoeken naar verbinding zo belangrijk, benadrukt State of Fashion directeur Iris Ruisch. Door middel van het vertellen van verhalen wordt er naar ideeën gezocht om het modesysteem eerlijker te maken. Dat is het momenteel namelijk niet, vindt State of Fashion. Zo is mode in Amerika en Europa vooral een uiting van glamour, maar kampen mensen in andere delen van de wereld met de gevolgen van een hebberige consumptiemaatschappij. Om nog maar niet te beginnen over de rol van kleding in tijden van oorlog. In tijden van nood neemt mode plots andere rollen aan. "De verhalen uit de biënnale bieden hoop,” benadrukt State of Fashion directeur Iris Ruisch.

De kunstinstallatie ‘Kleidungsaffe’ houdt de consument een spiegel voor

In Museum Arnhem is een grote kunstinstallatie te zien die de consumptiemaatschappij aan de kaak stelt. Performance kunstenaar Lisette Ros hangt urenlang aan een ‘boom’ van kleding. Het werk heet de ‘Kleidungsaffe’ ('Kledingaap'), bedacht door de kunstenaar Melati Suryodarmo. Het beeld illustreert hoe buitenproportioneel veel kleding een mens kan bezitten. Tegelijkertijd toont de omhelzing het verlangen om ergens bij te horen met behulp van kleding. Het kunstwerk is mede mogelijk gemaakt door inwoners van Arnhem en de Arnhemse kledingbank 2switch. Zij hebben kledingstukken gedoneerd.

De politieke natuur van kleding en textiel

Wat kleding en textiel betekent is niet vast, maar fluctueert. Kleding verandert zodra je grenzen overgaat. De fluctuerende natuur van mode, kleding en textiel wordt tijdens de biënnale meermaals belicht. Kleding kan voor de een als middel gebruikt worden om zich te onderscheiden van een menigte, voor de ander is kleding bescherming tijdens gevaarlijk werk.

Ontwerpers Batuhan Demir en Ülkühan Akgül hebben mode gemaakt geïnspireerd door interviews met immigranten. De stukken laten ze zien in de Arnhemse stadsbibliotheek Rozet. Ze vertellen hoe eenzelfde kledingstuk, een rok (Panche of Dhoti genaamd), in India gedragen wordt door mannen, maar zodra je grenzen overgaat wordt zo’n rok als vrouwelijk bestempeld. Als immigrant houd je rekening met het politieke landschap, inclusief kledingvoorschriften van het land waar je heen reist. Kleding is om deze reden ook een politieke kwestie, vertellen de ontwerpers op basis van de interviews.

Kleding is een en al politiek, vindt ook Mei Sze Tsang. De ontwerper uit Hong Kong pleit voor veilige werkomstandigheden voor arbeiders. Hij merkte dat de kleding van staalarbeiders die in hoge hitte werken niet gemaakt is voor de werkomstandigheden waarin veel werknemers zich verkeren. Dus maakte hij beschermende werkkleding die de hitte kan verslaan. In het Rembrandt Theater is zijn jas te zien, met daarin een gat groot genoeg om er een mini-ventilator in te plaatsen. Hij maakt ook gebruik van lichte stoffen. Niet geheel onbelangrijk wanneer de hitte op kan lopen tot wel 54 graden.

Werken met kleding en stoffen kan therapeutisch zijn. In het Rembrandt Theater staat het thema ‘The fabric shelter' centraal. Wat meteen opvalt zijn twee hangende grote stoffen in de vorm met tenten, maar dan met gaten erin. Op de achtergrond is een geluidsopname te horen: het lijken kinderstemmen die slaapliedjes zingen. Als je onder de dekens loopt is het alsof je onder een hemel vol met sterren loopt, deelt curator Dedman.

Het werk in de kamer ‘The fabric shelter' is geïnspireerd door een kinderherinnering van de Libanese ontwerper Mounira Al Solh. De ontwerper is opgegroeid tijdens de Libanese burgeroorlog (van 1975 tot 1990). Als ze niet kon slapen door bijvoorbeeld geweerschoten, zo vertelt curator Dedman, mocht ze van haar moeder gaten maken in haar pyjama’s en ze dan zelf weer dichtnaaien. Het was een afleiding van de oorlog waarin ze zich bevond.

‘Ties that Bind' motiveert een wereldwijde zoektocht naar oplossingen

Bennetts en Dedman sluiten de rondleiding door de biënnale in Arnhem af met een call to action. De curatoren benadrukken dat ‘Ties that Bind' wereldwijd zoekt naar oplossingen voor problemen die niemand in zijn eentje op kan lossen. Wie verandering wil, hoeft niet zelf op zoek te gaan naar oplossingen. Het kan samen, met denkers, makers en doeners zowel binnen als buiten Arnhem. Wie de biënnale bezoekt zou zich gemotiveerd moeten voelen om meer te leren over de rol van kleding en de diverse realiteiten waarin mensen van over de hele wereld zich dagelijks in bewegen.

‘Ties that Bind’ van State of Fashion vindt plaats van 17 mei tot en met 30 juni 2024 in Arnhem.