Moldovan Brands Runway: Opkomend talent, lokale verhalen en politiek design met een blik op Europa

Met temperaturen rond de tien graden Celsius is de start van de herfst voelbaar in Chisinau, de hoofdstad van Moldavië. Hier vindt van 1 tot en met 4 oktober de zesde editie van Moldovan Brands Runway plaats. Het evenement, gehouden enkele dagen na de verkiezingen die de pro-Europese koers van het land versterkten, is een reflectie van Moldavië's streven naar Europese integratie. Mode is hierin een tastbare uiting van de transformatie van het land.

Tijdens het toetredingsproces tot de Europese Unie, consolideert het land zijn positie als opkomende hub voor investeringen en creativiteit in Oost-Europa. Met 47 vrijhandelsovereenkomsten en een groeiende rol als corridor naar Oekraïne, positioneert Moldavië zich als een vruchtbare bodem voor onafhankelijke mode en nieuwe esthetische narratieven buiten de traditionele circuits.

Tussen betonnen lanen uit het Sovjettijdperk en tijdloze neoklassieke gebouwen, verkennen lokale ontwerpers, kunstenaars en ondernemers hun culturele identiteit vanuit een hedendaags perspectief. Initiatieven zoals de conceptstore Dofamin, het merk Ok Kino en creatieve projecten als God Era en Sannat getuigen van de dynamiek van een regionale scene die floreert te midden van politieke en sociale veranderingen.

“Toen we openden, had ik geen idee hoe moeilijk het zou zijn om een dergelijk project in Moldavië te ontwikkelen,”

In een van de straten in het centrum van Chisinau bevindt zich Dofamin, een conceptstore die kan wedijveren met de etalages van de grote modesteden. De oprichtster, Evghenia Gruzdeva, heeft een strategisch concept ontwikkeld. Dit concept combineert gevestigde merken zoals Mugler en de Spaanse merken Alohas en Camperlab met onafhankelijke Oost-Europese ontwerpers, waaronder het Moldavische OK Kino en het Oekraïense Litkovska. Komend seizoen worden ook grote namen als Coperni, Maison Margiela en Dries Van Noten aan het assortiment toegevoegd.

“Toen we openden, had ik geen idee hoe moeilijk het zou zijn om een dergelijk project in Moldavië te ontwikkelen,” vertelt de oprichtster aan FashionUnited. “Er was geen markt voor onafhankelijke ontwerpers en geen modepers die hen wilde ondersteunen of promoten."

Sinds de oprichting in 2023 kiest Dofamin voor een model van exclusieve vertegenwoordiging van merken binnen het land. “Bij de opening hadden we slechts zeven merken in ons portfolio. Een fysieke ruimte en een helder concept vanaf het begin waren zeker een hulp.”

Vandaag de dag heeft de winkel zich gevestigd als een lokaal referentiepunt en een brug tussen Moldavië en de internationale modewereld. De klantenkring is divers en kosmopolitisch. Hoewel het een minderheid vertegenwoordigt in een land waar het gemiddelde maandsalaris rond de 650 euro ligt, weerspiegelt het de groeiende interesse in mode. Deze interesse is ook zichtbaar in de streetstyle van de bezoekers van Moldovan Brands Runway.

Als onderdeel van het evenement presenteert het Dofamin-team ook Patru, wat ‘vier’ betekent in het Moldavisch. Dit is het vierde project onder hun creatieve paraplu. Het merk is volledig gebaseerd op het hergebruik van archiefstukken uit de winkel en gebruikt huishoudtextiel, die door Gruzdeva en haar team een tweede leven krijgen.

Het universum van Ok Kino

Darya Golneva en Denis Caunov, oprichters van het merk Ok Kino in 2023, ontvangen ons in hun atelier. Hier presenteren ze hun nieuwe collectie tijdens een intiem evenement dat de essentie van het merk en de persoonlijkheid van de makers perfect weergeeft.

De esthetiek van het merk kenmerkt zich door architectonisch minimalisme, met een conceptuele en sculpturale benadering van volume. De kledingstukken, met strakke lijnen en gestructureerde snits, verkennen disproportie en de beweging van stof. Dit resulteert in silhouetten die conventionele functionaliteit uitdagen.

Hoewel de collectie een eigentijdse sfeer uitstraalt, is deze diep geworteld in het dagelijks leven en lokale referenties die een unieke culturele identiteit weerspiegelen. Een voorbeeld is de manier waarop de grootvader van de ontwerpster meerdere overhemden over elkaar droeg. Dit is hier geherinterpreteerd als een wit item waarvan de uitstraling verandert afhankelijk van de sluiting.

Het gebruik van wit, een alomtegenwoordige kleur in de collectie, heeft ook een symbolische betekenis. Het is een eerbetoon aan de witgekalkte straten en gevels van Moldavië. De verf laat een dun laagje wit stof achter op voorbijgangers, waardoor het dragen van wit bijna een traditie is.

Wat als een queer persoon president wordt?

Nino Goderidze, een ontwerpster uit Georgië en het hoofd van het merk God Era, presenteert haar nieuwste collectie in Moldavië. De keuze is gemotiveerd door een sterke politieke en emotionele band tussen de twee landen. “De gelijkenis in de politieke situatie van Georgië en Moldavië was mijn grootste inspiratie. Beide landen staan op een kruispunt: de keuze tussen de Europese of de Russische weg,” legt ze uit.

Voor haar is dat contrast — een land dat Europa nadert en een ander dat lijkt terug te keren naar Rusland — een kans voor reflectie op verandering en vrijheid. Haar voorstel krijgt extra relevantie door de recente goedkeuring van een anti-LGBTQ-wet in haar land: “De hele catwalk is opgevat als een fictieve politieke partij, waarin een queer persoon president wordt.”

De collectie, gepresenteerd onder het God Era-label, valt niet alleen op door de politieke boodschap, maar ook door een diverse en representatieve casting. “Het was essentieel dat de casting de waarden van de collectie weerspiegelde, voorbij traditionele schoonheid,” merkt ze op.

Hoewel het merk nog in de groei is, werkt God Era al samen met conceptstores in Georgië en daarbuiten. Recentelijk presenteerde het op Tranoï Tokyo en Parco Shibuya. Japan is de markt waar de ontwerpen het best worden ontvangen. “Ik denk dat mijn futuristische esthetiek en mijn perceptie van het menselijk lichaam aansluiten bij de Japanse gevoeligheid voor vorm en design.”

Voor de toekomst wil Goderidze haar merk internationaliseren zonder de politieke essentie te verliezen: “Mode heeft haar politieke scherpte verloren. Mijn bijdrage is de nadruk op kleding die tegelijkertijd politiek, performatief en transformerend kan zijn.” De prijzen van de collectie variëren van 200 tot 1.200 euro, afhankelijk van het kledingstuk.

Het presidentschap van ‘absurdistan’

Hoewel ontwerpers vaak theaters als achtergrond gebruiken, gaat Sannat een stap verder. De presentatie is geïntegreerd in het podium dat als inspiratie diende. Bezoekers worden uitgenodigd om de 90 minuten durende voorstelling te ervaren die de basis vormt voor het op absurditeit gebaseerde concept. Dit concept is met name geïnspireerd op het toneelstuk “The Viscount” van Eugène Ionesco, in de regie van Slava Sambriș.

“De show is al begonnen,” luidde een briefje op de theaterstoelen. Op het eerste gezicht leek dit te verwijzen naar de modellen die de bezoekers van het Luceafărul Theater verwelkomden. Zij droegen ontwerpen van het merk, die, zoals later bleek uit een gesprek met de ontwerper, stukken uit eerdere collecties waren.

De zin verwees echter naar de kostuums van de acteurs, gemaakt door de ontwerper. Op bepaalde momenten vertraagde de actie tot een ‘slow motion’, uitgevoerd door de acteurs. Zachte instrumentale muziek begeleidde de modellen, die als plaatsaanwijzers met zaklampen over het podium liepen.

Bijzondere locaties en creativiteit

Ook andere merken kozen voor onconventionele locaties. In een metrogang werden voorbijgangers onderdeel van het spektakel. Modellen showden de ontwerpen van Alexey Sorochin, begeleid door de ontwerper zelf, die zich vermomde als straatmuzikant om anoniem te blijven.

Ontwerpster Liudmila Storojuc, hoofd van Altezza Fashion, koos het oude Republikeinse Stadion van Chisinau als decor. Deze historische locatie is bestemd voor de nieuwe ambassade van de Verenigde Staten. Vanaf deze bijzondere plek presenteerde Storojuc een collectie gedomineerd door power suits en tweedelige sets met architecturale silhouetten, inclusief een scherms-show.

In dezelfde lijn viel het voorstel van Caravasili op door de architecturale interpretatie van klassiek maatwerk en het kleurgebruik.

Waar de meeste collecties trouw bleven aan een monochromatisch palet van wit, zwart en grijs, introduceerde Caravasili warme en aardse tinten zoals olijfgroen, beige en baksteenrood voor een frisse noot.

De silhouetten, met gestructureerde schouders en gedefinieerde tailles, stralen een krachtige elegantie uit. De stijfheid van de constructie wordt in balans gebracht door de dynamiek van zeemeerminrokken en wijde broeken die de beweging volgen.

Daarnaast presenteerde deze editie een selectie opkomende merken in een eendaagse pop-up. De ruimte bracht voorstellen samen van Rebro, Atelier Cappa, Niche, Igla Bags, Evasha, Contradraft, Straderm en Vois. Het aanbod varieerde van mode en accessoires tot sieraden en persoonlijke verzorging, met als doel opkomend talent te belichten.