Non-binaire mode: De volgende stap voor de mode-industrie

In de afgelopen eeuw hebben mijlpalen in gelijkheid en inclusie onder leiding van figuren uit de queer en feministische bewegingen het inzicht bevorderd dat gender een spectrum is in plaats van een rigide tweedeling. Nu is fluïditeit een van de bepalende kenmerken van het huidige tijdperk, met een groeiend aantal mensen die zich identificeren als non-binair, trans en gender non-comforming. Het is belangrijk om op te merken dat, terwijl genderinclusieve discussies nu algemeen geaccepteerd worden, gender non-conforme individuen al duizenden jaren erkend en vereerd worden door culturen over de hele wereld.

Voor de huidige generatie spelen sociale mediaplatforms, zoals TikTok, een belangrijke rol bij het bieden van een veilige ruimte voor genderqueer mensen om een gemeenschap te vinden en nieuwe wegen in te slaan in een wereld die van oudsher is ontworpen voor keurig in hokjes geplaatste identiteiten. Belangrijke modefiguur, veelgeprezen schrijver en spreker ALOK, die de #DeGenderFashion-beweging heeft opgericht, heeft digitale platforms gebruikt om een gemeenschap op te bouwen waar iedereen erbij hoort. Als reactie op de inspanningen van deze invloedrijke figuren ontwikkelt de mode-industrie productlijnen die zijn ontworpen en op de markt gebracht worden als "genderinclusief", "genderneutraal", "genderloos" en "genderfluïde". Hoewel veel van deze collecties vaak hun toevlucht nemen tot oversized en vormloze silhouetten in neutrale kleurstellingen die vooral mannelijke stijlen bevoordelen, is het omarmen van een vloeibaarheid die genderuitdrukkingen vermengt van vitaal belang voor de vooruitgang van deze beweging.

Hieronder duiken we in de huidige verschuivingen en innovaties die de toekomst van genderinclusieve kleding bepalen en deze verder consolideren als een nieuwe industriestandaard met duidelijke gevolgen voor de catwalk, de detailhandel, het ontwerp, de toegankelijkheid en de duurzaamheid.

De poorten van de catwalk staan open

In de afgelopen jaren zijn is de traditionele catwalk-ervaring verschoven van een exclusieve naar een allesomvattende ervaring voor iedereen. Deze hedendaagse aanpak is deels te danken aan de impact van sociale media op de grotere culturele tijdgeest, aangezien live-streaming van shows en in real-time geposte runway looks nu de norm zijn geworden. Dit heeft de consumptie van mode gedemocratiseerd en geleid tot nieuwe perspectieven die de traditionele catwalk hebben geïnfiltreerd - namelijk dat gender een enorm uitgestrekt begrip is.

In 2020 kondigde de British Fashion Council aan dat de London Fashion Week officieel zou overgaan op een genderinclusief platform - een aanpak die fysieke shows combineert met digitale presentaties, en vrouwencollecties naast mannenmode presenteert. Meer dan ooit tonen luxehuizen en opkomende merken transgender- en niet-binaire modellen en lichamen in alle vormen en maten naast cisgender modellen op de catwalk. Dit brengt een goede vertegenwoordiging van gemarginaliseerde gemeenschappen naar voren en geeft onze diverse realiteit verder weer.

Tijdens het meest recente Fall/Winter 22/23 Women's runway seizoen stond het zwarte, Antiguan-Amerikaanse model, gehandicapte en transvrouw Aaron Rose Philip model voor Collina Strada, een merk dat is opgericht om sociale kwesties en bewustzijn te vergroten. Euphoria-ster en transvrouw Hunter Schafer sloot de show van Prada af met een witte tanktop, gecombineerd met een delicate en geborduurde midi-rok. De aanwezigheid van de witte tanktop op meerdere catwalks dit seizoen wijst op de herinterpretatie van een traditioneel met mannenkleding geassocieerd item door vrouwen - met een duidelijke knipoog naar de queer gemeenschap. Een ander voorbeeld is Coperni's mini-jurk die volledig is gemaakt van geupcyclede stropdassen. Dit vooruitstrevende ontwerp laat verder zien hoe ontwerpers van vrouwenmode nieuwe verhalen creëren door items waar mannen de voorkeur aan geven een nieuwe, moderne draai te geven. Met de genderfluïde high designer Harris Reed die in april 2022 de cover van Harper's Bazaar UK siert, zijn de lichtpuntjes van een industriële reboot goed op weg.

Detailhandel: Veilig winkelen in een gedeelde ruimte

De indeling van de stenen winkel is lange tijd bepaald door de binaire indeling, met vrouwelijke en mannelijke afdelingen. Van de beschikbare productassortimenten tot de manier waarop ze worden verhandeld en gestyled op mannequins: er is een duidelijke afbakening van wat voor wie is - een bijna onzichtbare lijn die niet kan worden overschreden - tot nu. Fysieke winkelinrichtingen en digitale winkelomgevingen worden verbeterd om gendergerelateerde merchandisingstrategieën te overstijgen en een veilige winkelomgeving te creëren voor alle identiteiten en uitdrukkingsvormen.

Een van de vroege gebruikers van genderinclusieve retailconcepten is de Londense winkelketen Selfridges, die in 2015 een in-store genderloze ervaring lanceerde onder de naam "Agender", waarbij producten werden georganiseerd op basis van kleur, item, pasvorm en stijl in plaats van geslacht - een merchandisingtactiek die vandaag de dag nog steeds als leidraad dient. In 2020 lanceerde Adidas een nieuwe winkel in Londen die hun klassieke winkelmodel opnieuw uitvond met producten georganiseerd volgens de sport waarvoor ze waren ontworpen in plaats van het geslacht. Gucci lanceerde in 2020 Gucci Mx, een winkelsectie voor alle geslachten op hun e-commercesite met een gecureerde selectie van vloeiende stukken, gestyled op modellen van alle identiteiten en genderexpressies.

Verder biedt online winkelen klanten de ruimte om in alle vrijheid te zoeken naar items die voor hen het meest natuurlijk aanvoelen - zonder angst voor een oordeel van buitenaf. SSENSE, de hoogwaardige online retailer van meerdere merken, verkoopt strategisch mannenkleding in de vrouwenafdeling en omgekeerd, met als doel alle genderidentiteiten van klanten aan te spreken. In 2021 lanceerden ze SSENSE KIDS, een nieuwe afdeling met genderinclusieve kleding, accessoires en schoeisel voor kinderen, en capsulecollecties die zijn ontworpen in samenwerking met merken als Collina Strada, het Museum of Peace & Quiet en Acne Studios.

Ontwerp: Herzien & Reconstrueren

De huidige methodologie van modeontwerp is grotendeels beperkt tot genderspecifieke opvattingen over kleding, waardoor het voor mensen die zich niet met een specifiek gender identificeren lastig is om kleding te vinden die hun identiteit bevestigt, wat de lichaams- en genderdysforie verder kan aanwakkeren. Dit laat zien hoe onze huidige en heersende manier van ontwerpen nog niet voor iedereen toegankelijk is.

Een aantal LGBTQ+ en vrouwelijke merken heeft jarenlang pionierswerk verricht op het gebied van genderinclusief design. Sinds 2013 ontwerpt het merk TomboyX ondergoed, kleding en actieve kleding voor alle maten en identiteiten. Hun aangepaste kleding voor transgenders en gender non-conforme mensen biedt ook uitgebreide maatopties tot 6X. De volgende generatie designstudenten en opkomende merken proberen steeds vaker de toekomst van design te herdefiniëren om alle dragers aan te spreken, ongeacht hun geslacht. Het in LA gevestigde merk No Sesso, wat Italiaans is voor "geen geslacht", heeft inclusiviteit ingebouwd in de basis en het DNA van hun ontwerpproces. Hun missie is om mensen van alle kleuren, vormen en identiteiten in hun kracht te zetten door draagbare stukken te creëren voor iedereen. In 2019 toonde oprichter en hoofdontwerper Pierre Davis haar eerste No Sesso-collectie op de New York Fashion Week, en was zij de eerste zwarte en trans-ontwerper op de officiële CFDA-kalender. De Finse ontwerpster Ella Boucht creëert op maat gemaakte kleding waarin niet-binaire, trans- en genderfluïde mensen centraal staan. Sinds Ella een student was, daagde ze genderverhoudingen uit door zowel vrouwen- als mannenpatronen te combineren.

Het traditionele binaire denken heeft eeuwenlang het ontwerp bepaald, wat niet alleen inclusiviteit in de weg staat, maar ook het potentieel voor innovatie en vernieuwing dat ontwerpers en merken kunnen blijven bieden. Door buiten deze kaders te ontwerpen, kunnen merken pasvormnuances integreren en kledingstukken verder voorzien van de flexibiliteit die transgenders en genderspecifieke mensen nodig hebben.

Een duurzame oplossing

Naast de identiteitsbevestigende rol die genderinclusieve kleding kan spelen voor consumenten, is het ook een potentiële oplossing voor het opbouwen van een duurzamere mode-industrie. In brede zin geven genderinclusieve kledinglijnen merken de mogelijkheid om minder te produceren en een grotere markt van consumenten te bedienen, waardoor uiteindelijk minder afval ontstaat.

Zoals gezegd blijft het vinden van de juiste maat en pasvorm een belangrijk obstakel voor consumenten die buiten de genderspecifieke afdelingen willen winkelen, en slecht passende kledingstukken zorgen voor een aanzienlijk percentage van de kledingretouren. Door het ontwerpen van beter aanpasbare kledingstukken en maatinclusieve lijnen kunnen merken het aantal retourzendingen verminderen en zo hun ecologische voetafdruk verkleinen. Daarnaast kunnen gender-inclusieve lijnen een economie bevorderen waarin kledingstukken worden doorgegeven tussen dragers van verschillende genderidentiteiten, waardoor hergebruik wordt vergemakkelijkt en de levenscyclus van kledingstukken verder wordt verlengd. Een goed voorbeeld hiervan is de peer-to-peer marktplaats en mobiele winkel app Depop - een gesloten systeem en gemeenschap die een diverse groep van tweedehands verkopers en kopers biedt om met elkaar te praten en elkaar te ondersteunen. De zoekfunctie van de app maakt het makkelijk voor de LGBTQ+ gemeenschap om items te vinden buiten hun gendercategorieën.

Direct-to-consumer merken, zoals Big Bud Press en Older Brother, combineren ook een ethos van duurzaamheid met gender-inclusiviteit in hun kleding. De Franse ontwerper Ludovic de Saint Sernin brengt genderinclusief design op de catwalks voor mannenmode, terwijl hij consequent vasthoudt aan zijn duurzame ontwerpprincipes. De ontwerper, die een Woolmark Prize ontving voor de traceerbaarheid van kleding, daagt de dominantie van werkkleding in de duurzame mode uit met een sexy en minimalistische esthetiek. Van ontwerpers op de catwalk tot detailhandel en direct-to-consumer e-commerce merken, er is een groot potentieel voor de evolutie van gender-inclusieve kleding bij het creëren van een duurzame en rechtvaardige toekomst voor iedereen - naast de wereldwijde Pride vieringen. Nu de mode-industrie geconfronteerd blijft worden met economische problemen, een gebrek aan middelen en een te snelle kalender die resulteert in overproductie, kan genderinclusieve kleding bijdragen aan een oplossing die de industrie nodig heeft door middel van een langzame aanpak en leiding geven met mededogen, gemeenschap en inclusie.

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited UK. Vertaling en bewerking naar het Nederlands door Marthe Stroom.