“Honger hebben zou geen teken van succes mogen zijn,” zei Karel Elson, het Britse model dat in de jaren negentig bekend werd en modeshows liep voor Marc Jacobs, Jean-Paul Gaultier, Chanel, Versace, YSL, Alexander McQueen, Dior, Anna Sui, Gucci en Moschino, en de covers sierde van de grootste internationale modebladen. Onlangs presenteerde zij haar eerste Model Mentor Zoom sessie, waar ze samen met andere voormalige en aspirant modellen, alsook casting agenten en juridische professionals, een boekje opendeed over body shaming en de psychologische mishandeling die in de modebranche plaatsvinden.

Elson vertelde hoe ze op slechts achttien jarige leeftijd te horen kreeg dat ze meer seks moest hebben om af te vallen, en daarnaast ook met de pil moest stoppen omdat ze daar pafferig van werd. Verhulde dreigementen en omkoperij per afgevallen pond en de voortdurende angst om naar haar werk te gaan omdat ze bang was dat iemand iets over haar gewicht zou zeggen leidde tot een levenslange ongezonde verhouding met eten. Wat nog zorgwekkender is, is dat bovengenoemde adviezen werden gegeven door mensen die juist een mentorfunctie hadden.

”Mijn verhouding met eten zal waarschijnlijk nooit meer ‘normaal’ worden,” zei Elson tegen haar Zoom-gasten, terwijl ze vertelde hoe ze zich schaamde als ze betrapt werd tijdens eetmomenten. Inmiddels begrijpt ze dat die schaamte misplaatst is en dat niet zij maar de industrie zich zou moeten schamen, met name de luxe mode die nog altijd gedijt onder deze cultuur. “Je uiterlijk wordt geprezen als het juist heel slecht met je gaat,” aldus Elson.

Modebranche beschermt jonge modellen niet

Inmiddels hersteld van een eetstoornis en in de veertig met twee kinderen vertelde Elson hoe de industrie modellen in hokjes plaatst. In haar geval was dat hokje het lichaam dat ze als zestienjarige had, toen ze net als model begon. Men verwacht nog steeds dat zij aan die maatstaven voldoet. “Het prepuberale lichaam is een soort fetisj in de luxe mode,” verklaarde zij. “Het draait om een look die uitgemergeld en androgyn is.” In de loop der jaren heeft zij moeten toekijken hoe veel van haar leeftijdgenoten kapot werden gemaakt door de industrie, en ze herkent nog steeds de uitstekende botten en behaarde lichamen van modellen die getuigen van ondervoeding.

James Scully, voormalig casting directeur en tegenwoordig voorstander van de rechten van modellen en klokkenluider tegen wangedrag van de industrie, herinnert zich een groep jonge modellen die sprak over wanneer ze voor het laatst ongesteld waren geweest. Ondanks het feit dat de minimumleeftijd voor modellenwerk is verhoogd, is de industrie zelfgenoegzaam geworden, vindt hij, en ziet hij geen aanzienlijke verbetering in de behandeling van modellen. Elson beaamt dit en stelt voor dat de Council of Fashion Designers of America in gesprek gaat met ontwerpers die nog steeds steekproefmaten uitsluitend in maat 0 maken. Ontwerpers hebben altijd geklaagd dat het maken van meerdere steekproefmaten meer tijd en geld zou kosten.

Body shaming en de modebranche

Tot de deelnemers behoorden onder meer Christina Grasso, medeoprichter van The Chain, een non-profitorganisatie voor vrouwen in mode, media en entertainment die kampen met eetstoornissen, en Leanne Maskell, een voormalig model die zodra ze als achttienjarige gescout werd, te horen kreeg dat ze geen brood meer mocht eten en dat er drie inches van haar heupen af moesten. Ze stopte met modellenwerk om rechten te studeren en werd een vooraanstaand voorvechter van de rechten van modellen in Groot-Brittannië toen ze inzag hoe schadelijk de ongelijkheid van macht is voor vrouwen, hun geestelijke gezondheid en uiteindelijk voor de samenleving als geheel. Ze creëerde de Model Manifesto als een anti-exploitatie handleiding voor jonge aspirant-modellen.

Elson gelooft dat de industrie een mate van gemeenheid en pestgedrag gedoogt die nergens anders geaccepteerd zou worden. De gesprekken rond lichaamsbeeld en de onmogelijke maatstaven van de branche zijn nog steeds in geheimzinnigheid gehuld, maar Elson hoopt op verandering door openhartig te zijn over haar ervaringen. Zo vertelde ze hoe een redactrice tijdens een drukke modeshoot naar haar riep: “Wat ben jij dik geworden”. Ze hoopt op een tijd waarin het geaccepteerd wordt als een gevestigd catwalk-model een paar kilo aankomt. Hoewel ze soms nog met ontwerpers samenwerkt die in het verleden vrede dingen over haar zeiden, heeft ze ieder woord onthouden. Slechts een jaar geleden was een ontwerper bereid een kledingstuk te maken dat geschikt was voor haar lichaam, maar toen hij haar in de kleding zag, kon hij het niet laten om te zeggen: “Kun je zonder je heupen lopen? Je heupen leiden te veel af.”

Moderedactrice Jackie Mallon is ook docent en schrijver van “Silk for the Feed Dogs”, een roman die zich afspeelt binnen de internationale mode-industrie.

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.COM. Vertaling en bewerking naar het Nederlands: Wendela van den Broek.