Deze merken doen dit jaar niet mee aan Black Friday

Sommigen vrezen besmettingen door de drukte in hun winkels, anderen zien nadelen voor het milieu. Ook dit jaar zijn er weer merken en winkeliers die niet meedoen aan Black Friday, de uit Amerika overgewaaide uitverkoopdag die gewoonlijk plaatsvindt op de vrijdag na Thanksgiving. Winkeliers geven dan tijdelijk relatief grote kortingen op producten, met consumptiepieken tot gevolg: in 2020 waren er tijdens het eerste uur van Black Friday al tien keer zoveel online verkopen als op een gewone winkeldag.

De laatste jaren komt er steeds vaker kritiek op Black Friday. Zo wordt er gewezen op de risico’s van overconsumptie: consumenten kopen producten die ze niet nodig hebben, waardoor er veel producten ongebruikt de prullenbak in gaan of worden geretourneerd. De koopjesdag zorgt voor een hoge druk op winkeliers en bezorgdiensten. Vorig jaar kwam er nog een argument bij: de grote drukte in de winkels zou mogelijk hebben gezorgd voor een oplopend aantal coronabesmettingen. Dat levert spanningen op bij retailers en bij klanten. Uit navraag van Motivaction bleek dat 41 procent van de consumenten fysieke winkels dit jaar liever ziet sluiten tijdens Black Friday.

Deuren dicht op Black Friday

Twee winkels die dat ook daadwerkelijk doen, zijn het Zweedse outdoormerk Haglöfs en het Zwitserse surfmerk Oy. De merken houden de deuren van hun fysieke winkels op Black Friday gesloten, zo blijkt uit een persbericht. “Voor deze merken is één onderwerp heel belangrijk: bewust consumeren. Dingen kopen die je niet echt nodig hebt, alleen maar omdat ze voor een zacht prijsje worden aangeboden, hoort daar niet bij,” zo is in het persbericht te lezen. Haglöfs en Oy vinden dat niet alleen consumenten, maar ook producenten verantwoordelijk zijn voor het tegengaan van deze ‘ongezonde massaconsumptie’, zo schrijven ze.

“We sluiten onze winkels waar we kunnen en gaan in plaats daarvan naar buiten,” aldus Fredrik Ohlsson, ceo van Haglöfs. “We willen geen enkele aandacht besteden aan de meest agressieve verkoopdag van het jaar.” De eigenaars van Oy, Zelia en Dario Zadra, sluiten behalve hun winkels ook hun webshop op Black Friday. Consumenten die de website willen openen, worden doorgestuurd naar een webpagina waarop ze een donatie kunnen doen aan het Clean Ocean Project.

Schoenenketens Scapino en Ziengs, die beiden vallen onder modegroep Ziengs Retail, houden de winkels op Black Friday om een andere reden dicht: het risico op oplopende besmettingen. “Sinds de opkomst van het coronavirus hebben de gezondheid van de medewerkers, klanten en het veilig winkelen top prioriteit gekregen. Om te voorkomen dat er extra drukte in de winkelstraten ontstaat tijdens Black Friday, hebben wij er voor gekozen de acties van vrijdag tot en met zondag alleen online aan te bieden,” zo is in een persbericht van Scapino te lezen. “Voor de fysieke winkels wordt een streep door de geplande Black Friday acties gezet.”

Bomen planten, hergebruik en recycling

Verschillende modebedrijven, waaronder Decathlon, Myomy, Dante 6, Noppies en Nukuhiva zijn aangesloten bij Green Friday, een initiatief van Stichting Trees for All. Aangesloten bedrijven bieden op Black Friday geen kortingen aan - tenzij het om duurzame producten gaat - maar zetten zich in om via Trees for All bomen te laten planten. Modemerk Nukuhiva doneert vijf procent van de dagopbrengst aan Trees for All. Decathlon organiseert in Nederland een sportchallenge waarmee geld ingezameld kan worden voor het bomenproject.

In België focust Decathlon op hergebruik en recycling. “Terwijl het huidige consumptiepatroon hoofdzakelijk gericht is op kortetermijngebruik en het kopen van een nieuw product, willen we het hergebruik van producten stimuleren” aldus Arnaud De Coster, hoofd Second Life Retail bij Decathlon, tegenover RetailDetail. Gedurende het weekend rondom Black Friday kunnen klanten oude sportartikelen inleveren bij Decathlon in ruil voor bijvoorbeeld loyalty-punten. De artikelen worden dan opgeknapt en opnieuw verkocht.

Ook de Belgische modeketen Xandres richt de aandacht liever op hergebruik. Bij Xandres kunnen klanten van vrijdag 26 tot en met 29 november hun Xandres-kledingstukken inleveren om deze te laten repareren in het eigen atelier van het label. Bij het Nederlandse merk O My Bag kunnen klanten hun oude O My Bag-items inruilen voor een cadeaubon ter waarde van vijfentwintig euro. Het merk ‘doet vervolgens haar best om iemand anders blij te maken met een pre-loved tas en/of accessoire’, zo schrijft het in een persbericht.

Het Belgische merk Kiabi kiest voor een andere, meer sociale actie: het merk doneert op vrijdag 26 en zaterdag 27 november per bestelling vijftig eurocent aan hulporganisatie Resto du Coeur, die gratis maaltijden verstrekt aan daklozen en mensen met een laag inkomen.

“Koop alleen waar je echt van houdt”

Tot slot zijn er nog merken die er simpelweg voor kiezen hun items niet in de uitverkoop te gooien. Een voorbeeld is Colorful Standard, dat bovendien een speciale campagne ontwikkelde om consumenten te wijzen op de nadelen van Black Friday. In de campagne komen zes verschillende mensen aan het woord, elk met hun eigen redenen om Black Friday af te wijzen.

Een van de meest opvallende spelers die ervoor kiest om niet mee te doen aan Black Friday, is H&M Nederland. H&M maakt die keuze uit duurzaamheidsoverwegingen, zo blijkt uit een persstatement. “H&M vindt het enorm belangrijk dat aankopen worden gekoesterd en dat producten zo duurzaam mogelijk worden gekocht,” zo is in het statement te lezen. “We moedigen daarom onze klanten aan om bewust te kopen, door alleen te kopen waar je echt van houdt of wat je graag met liefde aan iemand anders wilt geven.”

De Nederlandse tak van H&M is de eerste binnen het bedrijf die afziet van Black Friday. “Nederland is een belangrijke markt voor H&M en de Nederlandse klant heeft een steeds groter wordende interesse in duurzame mode en bewuster winkelen, iets dat we heel erg toejuichen.”