Expositie Van Beat tot Punk

Pop- en jeugdcultuur in de jaren 60 en 70
5 oktober 2019 t/m 26 januari 2020

Herinnert u zich de roerige jaren ’60 en ’70 nog? De jaren waarin de beatmuziek vanuit Amerika naar +Nederland overwaaide. In de expositie Van Beat tot Punk staat het Stadsmuseum Almelo van 5 oktober 2019 t/m 26 september 2020 stil bij de pop- en jeugdcultuur uit die periode. Nostalgisten onder ons kunnen vanaf zaterdag 5 oktober hun hart ophalen bij de tentoonstelling.

Een ode aan de sixties en seventies

De jaren zestig staan bekend als de ‘revolutiejaren'. De veranderende muziek en mode uit de jaren ’60 en ’70 was onlosmakelijk verbonden met de opkomst van de jeugdcultuur in die periode. Het was de tijd van je afzetten tegen de gevestigde orde, rebellie tegen het gezag, de tijd van nozems, hippies en in een later stadium punkers, brommers in het straatbeeld, de flower power beweging, kapsels en de kleding met de opkomst van de mini-jurk, de lange broek, de hotpants en de plateauschoenen.

De jeugdcultuur komt op en dit betekent ook een grote verandering in de modewereld. In de westerse wereld wordt de straatmode van de jeugd het grote modevoorbeeld en het maatschappelijke ideaal. De jonge consumenten willen niet langer de exclusieve, peperdure, deftige kleding dragen, die speciaal gemaakt werd door ontwerpers en haute couture werd genoemd. Zij willen mode die past bij het nieuwe levensgevoel en nog belangrijker: betaalbare mode. Daardoor verandert de mode in een massaproduct voor de jongeren. De burgerlijke idealen van voorheen verdwijnen en er is sprake van vrijheid en een vrijere seksuele moraal.

Jongeren (de babyboomers van nu) domineren de fashion scene en na een tijd nemen zelfs sommige ouders hun stijl over. De jongerencultuur begint in Engeland en Amerika. De Engelse modeontwerpster Mary Quant speelt een belangrijke rol daarin wanneer zij in 1964 haar minirok lanceert, die wordt ingezet als provocatiemiddel tegen de ouderen; het is uitproberen totdat het te ver gaat. Het model/ It girl Twiggy, het magere, meisjesachtige model met lange dunne benen en kort haar staat kleurrijk op de omslag van bijna alle modebladen en symboliseert de nieuwe tijd. Ze wordt wereldberoemd. Door de komst van de minirok komen ook felgekleurde kousen, platte schoenen en knielange laarzen in de mode. Naast de minirok komt ook de lange broek voor vrouwen in de mode. Pas in de 70 jaren is een broek dragende vrouw algemeen maatschappelijk geaccepteerd.

Vanaf 1966 beginnen de hippies zich te ontwikkelen en invloed te krijgen op het gebied van mode. Een aantal jongeren krijgt genoeg van de strakke, pop-artkleding en de jeugd verlangt naar romantiek en ‘aardig doen tegen elkaar’: sandalen of op blote voeten lopen, los haar, lange kettingen, jeans, hemden, grote omslagdoeken met bloemenpatronen en overal kwasten, franjes en belletjes. De Indiase jurk en kleding en de Afghaanse jassen zijn belangrijke mode-items voor deze subgroep. Rond 1975 is deze hippielook bijna compleet verdwenen.

De casual look, de informele kleding voor vrouwen en mannen, is een look die sinds zijn intrede in de jaren zestig en zeventig het modebeeld gaat bepalen. T-shirts, vesten, truien, langer broek, een spijkerbroek, een spijkerjack en korte of lange rokken, het mag allemaal. Dit is tegenwoordig de gangbare kledingstijl, maar is dus nog helemaal niet zo lang geleden dat die is ontstaan.

In de expositie is de Beatlejurk uit 1964 te zien, die iconisch is voor het ontstaan van de jeugdcultuur. Wanneer op 3 januari 1964 duidelijk wordt dat de Beatles op 5 juni dat jaar een kort bezoek aan Nederland zullen brengen, zien vooruitziende ondernemers kans een graantje van deze ‘Beatlegekte' mee te pikken. De N.V. Stoomweverij Nijverheid uit Enschede kochten in Londen de rechten voor het gebruik van de portretten van de bandleden en bedrukten deze op de stof. Het werd een grote wereldwijde hit en er werden niet alleen jurkjes, maar ook gordijnen van gemaakt. Uit twee losse panelen stof met Beatles-afdruk kon een zogenaamde shift dress worden genaaid. Dit is een korte, mouwloze jurk die losjes vanaf de schouders valt. Het model ontstaat eind jaren vijftig van de vorige eeuw in Amerika en wordt in de jaren zestig deel van de nieuwe en tegendraadse jeugdcultuur in Europa.

Van 5 oktober 2019 tot en met 26 januari 2020 kun je het allemaal bewonderen in het Stadsmuseum Almelo. De expositie belooft een feest der herkenning te worden voor een ieder die in de roaring sixties and seventies is opgegroeid.

Foto's: The Beatle jurk, Enschede 1964. © De Museumfabriek, Enschede Beatle -jurkjes © Fotoarchief Brusse.