Ontwerpers brengen ode aan oude meesters tijdens Masterly The Hague

Vijf locaties, honderd ontwerpers, vier dagen lang: Masterly The Hague bracht een ode aan het Nederlands landschap. Verspreid over verschillende historische locaties in Den Haag waren landschappen en natuurstillevens te zien van Nederlandse schilders, gecombineerd met Dutch Design, kunst en fotografie. Een bundeling van talent, inspiratie en vakmanschap. Of, zoals initiatiefnemers Willen Jan Hoogsteder (kunsthandelaar) en Nicole Uniquole (curator) het zo mooi verwoorden: een ‘pas de deux tussen nieuw en oud’. FashionUnited bezocht de kunst- en designbiënnale – die dit jaar samenviel met de opening van het Haagse Museumkwartier – en maakte een selectie van wat er zoal te zien was op het gebied van mode en sieraden.

Draagbare kunst, als ode aan het Nederlandse landschap

Eén van de modepronkstukken van de biënnale was een zijden kimono van Halsduk by Esmee. De inspiratiebron hing erbij: een werk van Aert Schouman (1710-1792). Klein maar fijn. Deze kunstenaar werd beroemd door zijn aquarellen van stadsgezichten en parkachtige landschappen met exotische vogels. Markhorst werkte maanden aan haar ‘meesterstuk’, samen met twee Nederlandse ateliers. “Toen ik het werk van Aert Schouwman zag, wist ik meteen: dit wil ik uitwerken op een kimono. Een object als kunst”, vertelt ze aan FashionUnited. “Alle elementen uit het schilderij heb ik uit elkaar gehaald. Met prominent op de rug, de papegaai met zijn prachtige verentooi. De drie werklieden op voorgrond van het schilderij, zijn aan de binnenkant geborduurd. Daar is ook een tekst te lezen: een zelfgeschreven ode aan het Nederlandse landschap en aan de kunstenaar.” De kimono zou nóg mooier tot zijn recht komen als de bezoeker meer afstand tot het werk zou kunnen nemen. De vrij smalle ruimte in Hoogsteder & Hoogsteder is niet zo gunstig gekozen. Maar dat doet niet af aan de schoonheid van het werk.

Gerecyclede petflessen: duurzaamheid als ‘nieuwe luxe’

In Hotel des Indes presenteerde de Haagse Michael Barnaart een kleurrijke capsulecollectie. Deze is opgebouwd uit maxi-rokken, blouses met pofmouwen en daarbij een breide, gebreide sjaal die je ook als omslagdoek kunt dragen. Het bloemdessin van de collectie is geïnspireerd door het schilderij ‘Bloemen in vaas’ uit 1669 van de Haagse schilder Simon Verelst. Dat werk maakt deel uit van de collectie van Museum Bredius – ook een locatie van Masterly. Het zou natuurlijk mooi zijn geweest als Barnaart zijn collectie dáár had kunnen presenteren, naast de originele inspiratiebron. De ontwerper is wel zelf aanwezig om toelichting te geven op zijn werk: “Het silhouet van kledingstukken is, net als het bloemmotief, een verwijzing naar de gouden eeuw. Sommige items zijn gemaakt van 100 procent gerecycled polyester, afkomstig van plastic PET-flessen. Het moderne equivalent van zijde: luxe om mee te pronken, maar nu van duurzame materialen. Deze innovatieve stof glanst, kreukt niet en voelt net zo licht en soepel aan als zijde.”

Mode van Jan Taminiau passen en direct meenemen

Jan Taminiau, zelf niet aanwezig omdat hij het grootste deel van de tijd in Spanje woont en werkt, heeft een presentatie bij Hoogsteder & Hoogsteder. Centraal staat de ‘Tree of Life’-serie van handbeschilderde en geborduurde capes en rokken én monumentale wandwerken. Een selectie kleurrijke fluwelen capejassen, tweed kimono’s, originele capes en accessoires zijn te zien en te koop. “Het is kennismaking met de veelzijdigheid van Jans oeuvre”, zegt Celine van Kleef, directeur bij het bedrijf in Nederland. “Geen couture, want dat kennen veel mensen wel. Deze serie gelimiteerde items is draagbaar en comfortabel. Hierin zijn technieken en silhouetten gebruikt, die voor de couturecollecties zijn ontwikkeld. Sommige ontwerpen zijn unieke stuks, van anderen zijn er slechts een paar gemaakt.” Bezoekers mogen de items passen en na aanschaf gelijk meenemen. “Het gaat rap”, zegt Nick Bergisch bij Jan Taminiau verantwoordelijk voor de sales en events. “Ik verwacht dat dit rek straks leeg is. Mensen zijn verrast dat ze de items gelijk mee mogen nemen. Ze denken: Jan Taminiau, dat draagt de koningin, dat is onbereikbaar.”

Uitwisseling van inspiratie, materialen en vakmanschap

Naast mode zijn er ook veel sieraden te zien tijdens Masterly. Zoals de bijzondere broches van de Rotterdamse kunstenaar-goudsmid Paulien Schipper, in Hotel des Indes. Ze zijn geïnspireerd op een bloemstilleven van Anna Ruysch (1666-1754). Maar ook op de zogenaamde ‘tussie-mussies’ die populair waren in de Victoriaanse tijd. Dit waren speciale houdertjes, vaak prachtig versierd, waar mensen verschillende bloemen in staken. Met die bloemen brachten ze subtiele boodschappen aan elkaar over. Bij de Cornelis Kruseman Stichting presenteert Franka van de Ven eigentijdse sieraden gemaakt van antieke materialen. Ze vertelt over een bijzondere uitwisseling met modeontwerper Karim Adduchi. “Deze sieraden zijn gemaakt van gouden veertjes, die Karim nog over had. Ze zijn met de hand geslagen en gekerfd door Mohammed, een Marokkaanse ambachtsman in het Atlasgebergte. Karim verwerkte ze in een jasje. Ik maakte er sieraden van. Onlangs schonk ik Karim twee antieke koorcapes, die hij verwerkte in een nieuwe creatie, die momenteel te zien is bij de tentoonstelling 'Maison Amsterdam'.”

Nederlandse schilderkunst, Dutch Design én Dries van Noten

Helemaal ‘Dutch Design’ is de biënnale trouwens niet, want eerder dit jaar kondigde curator Nicole Uniquole trots aan dat de Belgische Dries van Noten ook vertegenwoordigd is. Een samenwerking met de Leidse modeboetiek Mainstreet, de eerste winkel in Nederland die het merk verkocht – inmiddels al bijna dertig jaar. De eigenaars hebben door de jaren heen ook een uitgebreide privéverzameling van oudere Van Noten-stukken opgebouwd. Deze particuliere stukken kregen – net als bij Jan Taminiau – een eigen ruimte, in Museum Bredius. In een glazen kist liggen – als Sneeuwwitje – een handbeschilderde jas, een paar schoenen en een tas met fluorescerend gele franjes. Een gebloemde kimono gaat een dialoog aan met de fotografie van Renata Dutree. Niet van alle items is even duidelijk wat de connectie is met de Nederlandse landschapsschilderkunst en stillevens. Een mooi geheel is het wel. Toch is de biënnale op zijn best als de ontwerpers – grote namen of niet – zelf aanwezig zijn om vol passie te vertellen over het vakmanschap achter hun werk. Dát maakt een bezoek aan Masterly The Hague uniek.