Fashion Talks Antwerpen: De veranderende positie van Europese modeondernemers

Op een regenachtige donderdag 5 juni vond in het Arenberg Theater in Antwerpen de conferentie Fashion Talks plaats. Deze bijeenkomst voor professionals in de mode-industrie, georganiseerd door Flanders DC met steun van de Stad Antwerpen, voelde urgent: Er heerst onzekerheid over de positie van Europese modeondernemers in 2025. Van hevige concurrentie van Chinese e-commercereuzen tot een gebrek aan creativiteit door de oneindige scroll op sociale media – geen relevant onderwerp waar men lastig over praat werd geschuwd.

Concurrentie uit China

Ed Sander, een Nederlandse analist op het gebied van digitale technologie en e-commerce in China, schetste een verontrustend beeld van de snelgroeiende invloed van Chinese platforms zoals Shein, TikTok Shop, Temu en AliExpress. Deze bedrijven vormen een serieuze bedreiging voor Europese modebedrijven, met name voor kleinere merken. Ontwerpen worden bijvoorbeeld zonder toestemming gekopieerd en vervolgens razendsnel en tegen extreem lage prijzen wereldwijd verkocht. Nog een voorbeeld: invoerrechten worden vaak omzeild door grote zendingen op te splitsen in kleine pakketjes, die individueel worden verstuurd en daardoor onder de drempel voor douanekosten blijven.

Toch vraagt Sander tijdens de toespraak het publiek niet alleen om kritisch te zijn op de Chinese spelers. Hij roept Europese ondernemers juist op tot zelfreflectie: “Vraag uzelf af: wat maakt mijn bedrijfsmodel uniek? Wat kan ik bieden wat anderen niet kunnen?” Hij daagt het publiek uit om zowel de concurrent als henzelf goed te leren kennen. Waar e-commercegiganten winnen op prijs en snelheid, ligt voor lokale ondernemers een kans in kwaliteit, originaliteit en klantgerichtheid. Men zou de concurrentie uit China als kans moeten zien om het eigen businessmodel te verbeteren.

Online inspiratie opdoen versus digitale overprikkeling

Wanneer Karen Binns, stylist en creatief directeur uit New York, samen met Recho Omondi, de Amerikaanse podcastmaker achter The Cutting Room Floor, het podium op komt is de sfeer levendig. Binns heeft een uitgesproken karakter, neemt geen blad voor de mond, en werkt al twee decennia in de mode, voor namen zoals Kanye West en Ozwald Boateng. Binns pleit voor een bewuste omgang met de smartphone. Ze richt zich op jonge ondernemers in de zaal, en stelt dat originaliteit alleen ontstaat door afstand te nemen van de constante informatiestroom. Ze erkent dat jonge ondernemers het vandaag de dag wellicht moeilijker hebben om hun unieke stem te vinden dan toen zij begon, omdat “je tegenwoordig jezelf met mensen online kan vergelijken en andere gemakkelijker na kan doen." Ze onderstreept: “Wanneer je je telefoon weglegt, ontstaat creativiteit.”

Daar tegenover stond de mening van Hanan Bešović, modecriticus en bekend van het Instagram-account @ideservecouture. Hij benadrukt dat sociale media accounts meestal informatie plaatsen zonder belanghebbenden en sponsoren die de stem van de auteur redigeren: “Als ik een eerlijke mening over een modeshow wil lezen, vind ik die eerder online dan in een modetijdschrift.” Volgens Bešović biedt het internet vele kansen voor hem als modecriticus. "Als een modehuis niet wil dat ik een show (fysiek) bezoek, omdat ze bang zijn voor mijn eerlijke mening, kan ik dezelfde show gewoon online bekijken en alsnog mijn recensie geven."

Nadenken over de ‘waarom’

Een van de meest confronterende momenten tijdens Fashion Talks kwam van Simon Gryspeert, Lead Entrepreneurship & Innovation bij Flanders DC. Tijdens zijn presentatie toonde hij schokkende beelden van de kustlijn in Ghana, waar afgedankte kleding uit Europa zich ophoopt tot metershoge bergen. De modderige oevers bestaan uit textielafval – een pijnlijke visuele illustratie van de gevolgen van overproductie en wegwerpmode. Hoewel deze beelden al vaker zijn gedeeld, keek het publiek muisstil toe. De urgentie om een oplossing te vinden voor de textielcrisis blijft.

De cijfers zijn alarmerend: jaarlijks belanden naar schatting 15 miljoen kledingstukken in Ghana. Ruim 40 procent daarvan is van dermate lage kwaliteit of beschadigd, dat hergebruik onmogelijk is. Deze kledingstukken komen terecht op stortplaatsen, in rivieren, in de zee of worden ter plaatse verbrand. Het gevolg: ernstige milieuschade, gezondheidsproblemen voor de lokale bevolking en verstoring van het lokale economische ecosysteem.

Gryspeert betrok tijdens zijn bijdrage ook Ann Claes, mede-eigenaar van Claes Retail Group (CRG, het moederbedrijf van JBC, CKS en Mayerline), en An Kluft, managing director van Pluto, het Belgische merk voor casual-chique vrijetijds- en nachtkleding. Beide ondernemers hebben zich verbonden aan het ‘Charter voor Verantwoord Ketenbeheer in de Belgische Mode’, een gezamenlijk initiatief dat structurele hervormingen nastreeft in zowel de productie- als consumptieketen van kleding. Het initiatief stelt onder meer eisen op het gebied van mensenrechten, transparantie en traceerbaarheid. Modebedrijven die zich aansluiten, verbinden zich ertoe jaarlijks te rapporteren over hun vooruitgang en actief samen te werken aan duurzame oplossingen. Flanders DC coördineert en faciliteert deze samenwerking. Gryspeert benadrukt: "We moeten niet alleen kijken wat we produceren, maar vooral waarom we produceren."

Vooruitblik: een vast moment in de modekalender

Wanneer Pascal Cools, managing director van Flanders DC, het podium van het Arenberg Theater op komt klinkt er luid applaus. Hij maakt bekend dat Fashion Talks vanaf 2026 niet om de twee jaar maar elk jaar zal plaatsvinden in de eerste week van juni. De ambitie: een vast momentum creëren voor de Antwerpse modesector. Deze week zal ook de Antwerp Fashion Walk en de jaarlijkse master show van de modeacademie omvatten. "Een waar momentum," onderstreept Cools op het podium. Stefan Ceunen, PR- en communicatiemanager bij Flanders DC, benadrukt tegenover FashionUnited dat het geen ‘fashion week’ in klassieke zin zal zijn. Hij verheldert: “We willen geen verwachtingen wekken van grote catwalks. Het wordt eerder een inspirerende modeweek met evenementen."