Het einde van baanbrekende trends in de mode?

Het officiële Cambridge English woordenboek omschrijft het woord "disruptor" als ‘’een persoon of ding dat voorkomt dat iets - met name een systeem, proces of gebeurtenis - doorgaat zoals gewoonlijk of zoals verwacht.’’ Maar paradoxaal genoeg lijkt het alsof juist deze verstorende "disruptors" nu zelf hindering ondervinden. Het bekende streetwear blog en mediabureau HighSnobiety.com publiceerde eind maart een controversieel artikel waarin anonieme bronnen werden aangevoerd - inkopers, winkelmanagers en andere ondernemers - die beweerden dat het merk Vetements ‘’uit’’ is en dat winkels de verkoop zagen dalen. Het verhaal ging snel rond, helemaal toen de Gvasalia-broers op Instagram en in Women’s Wear Daily (WWD) stelling namen tegen "wannabe journalistiek gebaseerd op leugens en roddels’’, terwijl ze benadrukten dat hun merk sterker dan ooit was. Social media gebruikers vonden het maar verdacht; die plotselinge stelligheid waarmee werd beweerd hoe goed het wel niet ging. Dat was het moment waarop diverse retailers zich in het verhaal mengden - van Harrods en Saks tot MyTheresa - om te bevestigen dat de collecties van Vetements inderdaad nog steeds goed verkochten, dat het merk nog steeds populair was en dat zij dus ook geen veranderingen voorzagen op verkoopgebied.

Online massa’s en catwalk copycats

Was het allemaal één groot complot op social media, een poging om het invloedrijke merk in diskrediet te brengen - of was het een teken dat men het label dat de afgelopen tijd zo’n hype was zat begint te raken? Speelde het nieuws dat Off-White’s Virgil Abloh was aangesteld als artistiek directeur mannenmode bij Louis Vuitton wellicht ook een rol? Zowel Abloh als Gvasalia zijn er eerder van beschuldigd slechts anderen te imiteren en zelf verre van origineel te zijn. Beide heren maken er geen geheim van groot bewonderaar te zijn van Martin Margiela en Helmut Lang, en reageerden op de kritiek door te zeggen dat verwijzingen naar andere ontwerpers de modewereld juist karakteriseert. Abloh heeft er een handje van om zijn ontwerpen vol te zetten met tekst - of het nu hoodies zijn of de website - de aanhalingstekens die de teksten altijd vergezellen geven aan dat hij niet eens pretendeert dat zijn boodschap nieuw is.

Steeds hetzelfde trucje uithalen kan toch niet goed blijven gaan?

Raf Simons, wiens gelijknamige eigen merk ook wordt gezien als een belangrijke inspiratiebron voor beide eerdergenoemde ontwerpers, sprak over het overbekende aspect van hun werk in een interview dat een jaar geleden in GQ verscheen: “Wanneer het gaat over iemand zoals Demna, denk ik dat hij heus weet wat hij is. Wat ik er leuk aan vond is wat iedereen er nu juist aan haat. Het ging terug naar iets waar ik van houd: Martin Margiela en ikzelf. Je moet het maar durven, om zo direct te zijn. Want het is wat de mensen leuk vinden. Mensen zijn gek op Martin. Ze houden van Martin. En mensen houden van de jeugd en dat rebelse gevoel. En dat is precies wat hij bracht.” Simons is iemand die de trends altijd ver vooruit is door te spelen met grunge, minimalisme en Antwerpse deconstructie - de vraag is nu: wil het publiek wel nog meer imitatie-werk zien? Simons gaf in hetzelfde interview ook zijn mening over Virgil Abloh: “Het is een lieve jongen. Ik kan het goed met hem vinden eigenlijk. Maar ik raak geïnspireerd door mensen die met iets nieuws komen, iets dat nog niet eerder is gezien - iets origineels.”

De opkomst van streetwear

Abloh wordt geassocieerd met het salonfähig maken van de luxe streetwear trend, maar hij haalde zich ook de woede op de hals van echte streetwear liefhebbers die zich ergeren aan het feit dat iemand die Kanye West zijn beste vriend noemt nu juist degene moest zijn die ‘’streetwear op de kaart heeft gezet’’. En wat te zeggen van al die Off-White fans die trouw de items kochten die Abloh maakte in samenwerking met andere merken? Dit zijn altijd producten geweest die qua prijs bereikbaarder waren dan Louis Vuitton - denk aan samenwerkingen met merken als Kith en Ikea of Nike, waarvoor hij sneakers ontwierp die absolute bestsellers werden. Is Abloh na zijn toetreden tot het elitaire LVMH nog wel geloofwaardig? Hierover moet niet te gemakkelijk worden gedacht - het is namelijk juist die geloofwaardigheid waar het de sneakerheads en hypebeasts allemaal om is te doen.

Demna Gvasalia heeft na zijn afstuderen aan de Antwerpse Academie voor Schone Kunsten drie jaar voor Maison Margiela gewerkt, voor hij de overstap maakte naar Louis Vuitton. Na twee jaar bij het laatstgenoemde modehuis was hij geïnspireerd geraakt en creëerde hij zijn eigen label Vetements. Het merk werd ongekend populair en gold als een synoniem voor rauwe, brutale provocatie en stijgende prijzen. Virgil Abloh is juist een outsider, omdat hij niet eerder voor een modehuis werkte en een achtergrond in de bouwkunde en architectuur heeft. Maar deze pioniers, beide een zoon van immigranten - standaard gehuld in oversized capuchontrui en absolute meesters van de ironie - die de modewereld minder dan vijf jaar geleden hebben veroverd, hebben er wel voor gezorgd dat de modeweken in Parijs en New York compleet op hun kop werden gezet.

Afrekenen met de status quo in de mode

”We geloven allebei niet in het concept van ‘’status quo’’ in de modewereld,’’ vertelde Abloh in een interview met ‘’W’’ over zichzelf en Gvasalia. Dus vanwaar al het verzet? Er zijn wel meer ontwerpers die zich vanuit een penibele situatie omhoog moesten werken, maar zij hebben zich nooit hoeven verantwoorden tegenover ontevreden mensen op sociale media. Kan Abloh’s nieuwe aanstelling niet worden vergeleken met de situatie waarin Alexander McQueen zich bevond toen hij bij Givenchy aan de slag ging? Het is onmogelijk om te beweren dat McQueen zich geen slag in de rondte heeft moeten werken om te komen waar hij uiteindelijk stond: het begon al met een stage bij Savile Row voordat hij zijn diploma aan Central St. Martins had behaald. Galliano moest zich tevreden stellen met een slaapplek onder zijn werktafel om zo geld te kunnen sparen om zijn eigen lijn op te zetten, ondanks dat zijn afstudeercollectie door de chique Londense boetiek Browns was gekocht. Toen hij eenmaal bij Givenchy en daarna Dior mocht beginnen, ging men er misschien vanuit dat hij het had verdiend. Toen Alessandro Michele in 2015 werd benoemd tot creatief directeur bij Gucci werkte hij al dertien jaar voor het bedrijf, en daarvoor ook al bij Fendi en Les Copains - hij bereikte zijn positie dus geleidelijk aan. De eerder genoemde Simons runde al een decennium lang zijn eigen bedrijf voor hij bij Jil Sander begon, het eerste bedrijf in een lijst met velen waar hij een grote bijdrage aan leverde.

Gvasalia en Abloh vallen binnen een andere categorie dan hun voorgangers, en dan met name degenen voor wie zij zelf zoveel bewondering hebben. Hashtags, likes en een luchtige omgang met creativiteit gelden als meest waardevolle valuta in de industrie vandaag de dag - een wereld van verschil met vijf jaar geleden. Maar in mode is alles continu in beweging, dus kunnen we ons afvragen of de trend inmiddels alweer voorbij is? Online zijn genoeg argumenten te vinden die stellen dat het zogenaamde one-trick-ponies zijn: ontwerpers die hetzelfde kunstje slim blijven herhalen, en wij zijn er met open ogen ingetrapt; we moeten ons schamen. Is het punt aangebroken om vaarwel te zeggen tegen deze vorm van ‘’baanbrekende trends’’ en ons hard te maken voor een modeindustrie waarin échte originaliteit weer zegeviert? In plaats van ‘’pioniers’’ te bewonderen die iets neerzetten wat in de smaak valt en dit vervolgens blijven herhalen, is het tijd om weer op zoek te gaan naar echte creatieven die nog steeds respect tonen voor wat eerder is gedaan, maar niet schromen om de wereld te verrassen met hun eigen grensverleggende statements?

Door gastredacteur Jackie Mallon, die les geeft aan de faculteit van diverse modeprogramma’s in New York en de schrijfster is van ‘Silk for the Feed Dogs’, een roman die zich afspeelt in de internationale modeindustrie.

Foto’s: CatwalkPictures.com en Off-White.com

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op FashionUnited.com . Vertaling en bewerking door May-Anne Oltmans