Mode als culturele diplomatie: Oekraïense modeweek FW 25/26

Hoe vind je schoonheid – en focus je daarop – te midden van lijden? Deze vraag stelde de Ukrainian Fashion Week zich opnieuw. Voor de tweede keer sinds de Russische invasie in Oekraïne en het begin van de oorlog in 2022 keerde het evenement terug naar Kiev. Reeds in september trad het evenement voor het eerst weer op als een baken van hoop in de modewereld. Het thema hoop blijft centraal staan voor de organisatoren van de Oekraïense modeweek, evenals voor de 40 designers die hun herfst/winter 2025-collecties presenteerden onder het motto ‘Hope for the Future’.

Voor veel ontwerpers in Oekraïne neemt hoop nu de vorm aan van veerkracht en solidariteit, in het bijzonder jegens degenen die nog steeds aan het front vechten voor hun land. Mode, vaak afgedaan als oppervlakkig, experimenteert al enige tijd met het concept van adaptieve kleding – maar in Kiev krijgt dit een nieuwe betekenis.

Modische solidariteit met het front

Het programma Clothing with a Function, dat dit seizoen van start ging, heeft als doel mensen met speciale behoeften – of dit nu door verwondingen aan handen, ogen of benen is, of door het gebruik van protheses en mobiliteitshulpmiddelen – niet alleen te betrekken bij de modewereld, maar hen er actief in te integreren.

Een ontwerper die het thema adaptieve mode op de catwalk bracht – zonder het echter tot het belangrijkste focuspunt van zijn collectie te maken – was Andreas Moskin. Zijn herfst/winter 2025-collectie was sterk geïnspireerd door de Oekraïense culturele elite van de jaren 1920 en 1930, evenals door de avant-gardistische romans van de experimentele auteur Mike Johansen.

Binnen de collectie, die vooral zware tweeds, kasjmier en wol omvatte, werd dit concept vertaald naar verlengde jassen met ceintuur – die doen denken aan werkkleding – en deconstructivistisch vormgegeven pakken met onverwachte details zoals opgestikte zakken. Om de ontwerpen adaptief te maken, werden ook functionele elementen geïntegreerd, zoals afneembare mouwen met onzichtbare ritsen of broeken met ritsen aan de binnennaden, waardoor een prothese snel aan en uit kan worden gedaan.

"De asymmetrische plaatsing van de naden aan de voorkant van de jas doet denken aan verminking en vernietiging", verklaarden de merkfounders Andrew Moskin en Andreas Bilous in een statement. "In deze collectie hebben we geprobeerd de stadia van de opkomst van onze culturele elite te weerspiegelen – van zwarte en rode beelden, die doen denken aan tijden van censuur en oorlog, tot heldere, open silhouetten, die staan voor het tijdperk van onafhankelijkheid."

Adaptieve mode voor mensen met prothesen is niet het enige teken van een veranderd bewustzijn van de Oekraïense modeweek. Het liefdadigheidsinitiatief "Faces of Heroes", een project ter ondersteuning van mensen met gezichtsverwondingen, werd ook dit seizoen geïntroduceerd. Dit geeft ontwerpers de mogelijkheid om gericht bij te dragen aan de behandeling en revalidatie van individuele slachtoffers.

Identiteit behouden en jonge stemmen stimuleren

De gevolgen van de oorlog zijn niet alleen merkbaar in nieuwe initiatieven en visuele weergaven – ze doordringen het hele evenement. De Fashion Week vond plaats slechts enkele dagen na de aankondiging van de controversiële plannen voor Oekraïne van de Amerikaanse president Donald Trump en Vladimir Poetin, waarbij tot nu toe noch president Zelensky noch Europese afgevaardigden betrokken zijn geweest.

Desondanks blijft Iryna Danylevska, oprichter en CEO van Ukrainian Fashion Week, standvastig en benadrukt ze het belang van mode in deze kritieke tijden: "Voor ons is mode niet alleen creativiteit; het is een instrument geworden om onze vrijheid, identiteit en toekomst te beschermen."

Een stukje van deze culturele identiteit werd ook overgebracht door Ivan Frolov, oprichter en Creative Director van Frolov. Zijn collectie Dirty as an Angel leek op het eerste gezicht een hommage aan de emo- en goth-esthetiek van de vroege jaren 2000. Maar er school een diepere betekenis achter. De show, opgezet als een rockconcert, plaatste Oekraïense muziek centraal en behandelde "vrijheid in elke vorm die het toen aannam", zoals de ontwerper in zijn shownotities verklaarde.

Visueel vertaalde de ontwerper – een van de bekendste van het land, die reeds sterren als Sabrina Carpenter en Beyoncé heeft gekleed – zijn jeugdige rock-'n-roll-fantasieën in met Swarovski-kristallen bezette riemen met studs, verlengde korsetsilhouetten en zijn kenmerkende, hartvormige uitsparingen op onverwachte plaatsen. Frolov heeft zich reeds internationaal gevestigd. Maar voor veel andere ontwerpers begint de carrière nu pas. De Oekraïense modeweek is zich bewust van deze verantwoordelijkheid en zet juist hierop in.

"Veel internationaal bekende Oekraïense modemerken zijn hun carrière begonnen op de Ukrainian Fashion Week", benadrukte Danylevska. "Juist in deze moeilijke tijden van een allesomvattende oorlog weten we hoe essentieel het is om de volgende generatie Oekraïense ontwerpers te ondersteunen – zij zijn de toekomst van onze mode-industrie. Ons land is rijk aan talenten, en al 27 jaar werken we eraan om hun stemmen wereldwijd hoorbaar te maken."

Om deze nieuwe generatie gericht te stimuleren, werd het NewGen Lab-platform gecreëerd – een podium voor jong talent dat zich op lange termijn wil kwalificeren voor de hoof catwalk van de Fashion Week. Een van deze labels, dat in het kader van NewGen Lab zijn debuut maakte, was Apsara. Het door Yulia Psaryova opgerichte "conceptuele slow-fashion-merk" streeft ernaar bestaande kledingstukken te herinterpreteren. Haar ontwerpen ontstaan door een zeldzame, traditionele techniek – het haken met een vork – en worden volledig met de hand gemaakt.

Het leidende thema voor herfst/winter 2025/26 was transformatie – een proces dat de ontwerpster beschrijft als groei, aanpassing en ontwikkeling, maar ook in letterlijke zin als verandering van vorm. Deze metamorfose weerspiegelde zich in gerecyclede objecten die nieuw leven ingeblazen kregen, evenals in de transformatie van een aan bruidskleding herinnerende look, waarvan het traditionele wit in een diep rood werd gedompeld.

Rood, zij het een diepere bordeauxrode tint, stond ook centraal in de collectie van het in Lviv gevestigde merk C.Icon. Het label begon in 2017 te experimenteren met donsgevulde kledingstukken en heeft zich verwijderd van de traditionele perceptie van donsjacks als louter sportkleding of casual garderobe door ze te integreren in klassieke, speelse en experimentele looks. In Kiev presenteerde het merk een collectie met gewatteerde jacks, lange mantels en een combinatie van een anorak en een rok in de reeds genoemde donkere bordeauxrode tint.

Mode mag in tijden van wereldwijde crises onbelangrijk lijken, maar Violett Fedorova, online hoofdredacteur van Vogue Ukraine, benadrukt de kracht van mode als universele taal: "Sinds het begin van de oorlog ben ik me er nog meer van bewust geworden dat mode een krachtig instrument is waarmee je tot de wereld kunt spreken. Het heeft geen vertaling nodig en is voor iedereen begrijpelijk. Bovendien maakt het deel uit van de culturele diplomatie – en lokale modeweken zijn essentieel om jong talent te stimuleren en hun ontwikkeling zichtbaar te maken."

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited.de. Dit artikel is vertaald door Susan Zijp met behulp van een AI-tool.

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.