Versimpelt of verzwakt de EU duurzaamheidsstandaarden?

De Europese Unie heeft een reeks duurzaamheidsregels ingevoerd om ervoor te zorgen dat bedrijven voldoen aan bepaalde due diligence- en rapportagevereisten. Recente politieke ontwikkelingen hebben echter tot bezorgdheid geleid dat deze wetten, die nog in de kinderschoenen staan, zouden kunnen worden afgezwakt voordat ze zelfs maar goed zijn geïmplementeerd. Dit roept een belangrijke vraag op: zou de EU haar duurzaamheidswetgeving voor bedrijven verder kunnen verwateren?

Deze kwestie kwam begin deze maand naar voren toen voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, plannen aankondigde om de duurzaamheidsregels te 'vereenvoudigen' als onderdeel van een pakket dat in februari zal worden uitgebracht. Hoewel het doel is om overbodige rapportagevereisten te verminderen en de regelgevingslast voor bedrijven te verlichten, vrezen critici dat het de vooruitgang die is geboekt bij het vaststellen van de EU-richtlijn betreffende due diligence van bedrijven (CSDDD) ongedaan zou kunnen maken.

De CSDDD, samen met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Europese Taxonomy of Sustainable Economic Activities, vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts in het vergroten van de verantwoordelijkheid van bedrijven voor hun sociale en milieu-impact. Het huidige voorstel van de Europese Commissie heeft echter tot bezorgdheid geleid. Verschillende linkse leden van het Europees Parlement vrezen dat elke vereenvoudiging van deze regels een omkering van het aangescherpte beleid zou kunnen betekenen.

In een brief aan de Commissie drongen Europarlementariërs van de socialistische en groene partijen er bij Von der Leyen op aan om de CSDDD uit te sluiten van dit vereenvoudigingsproces. Zij uitten hun bezorgdheid dat 'vereenvoudiging' zou kunnen leiden tot 'deregulering'. Zij stellen dat de essentiële elementen van de EU-rapportagewetgeving onder geen beding mogen worden gewijzigd, met name omdat het gaat om mensenrechten en milieukwesties.

De Schone Kleren Campagne, een organisatie die vakbonden en ngo's in de kledingindustrie vertegenwoordigt, sloot zich aan bij deze zorgen. De groep uitte ernstige bezorgdheid over de vereenvoudiging van de regels, die volgens haar een stap terug zou kunnen betekenen voor de baanbrekende duurzaamheidswetgeving van de EU. Het wees op een rapport van de Italiaanse econoom Mario Draghi, dat Von der Leyen aanhaalde als rechtvaardiging voor de voorgestelde vereenvoudigingen. Het rapport, dat zich richt op de verzwakte concurrentiepositie van Europa, maakt slechts kort melding van duurzaamheidsregels, maar de opmerkingen van Von der Leyen lijken de economische analyse van Draghi te prioriteren boven sociale en milieubescherming.

Volgens Sourcing Journal stelt de Schone Kleren Campagne dat het vereenvoudigen van regels omwille van efficiëntie geen doel op zich kan zijn. In plaats daarvan moet de focus blijven liggen op het bereiken van een "eerlijke, rechtvaardige en duurzame economie", met name voor sectoren zoals de kledingindustrie, waar de rechten van werknemers vaak in het geding zijn. De groep betoogt dat het terugdraaien van deze regels de toekomst van de rechten van werknemers in de EU in gevaar zou kunnen brengen en de uitvoering van de Green Deal van de EU zou kunnen belemmeren.

Ondertussen benadrukte Alexander Kohnstamm, uitvoerend directeur van de Fair Wear Foundation, dat het terugdraaien van bestaande regels een 'slecht idee' zou zijn, meldt Yahoo Finance. Hij zei dat bedrijven duidelijkheid nodig hebben en dat de voorgestelde regelgevingswijzigingen het risico lopen verwarring te creëren. In plaats van het regelgevingslandschap te reorganiseren, pleit hij voor duidelijkere sectorspecifieke richtlijnen die bedrijven, vakbonden en het maatschappelijk middenveld in staat stellen samen te werken om due diligence op het gebied van mensenrechten effectiever te maken.

Teerling tegen strengere regels

Deze kwestie maakt deel uit van een bredere trend binnen de EU. Met de Europese verkiezingen die hebben geleid tot een politieke verschuiving naar rechts, is er groeiende tegenstand ontstaan tegen wat bedrijfsbelangen zien als te zware regels. Sommige EU-lidstaten, zoals Duitsland, hebben zich ingezet om ambitieuze klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen uit te stellen of terug te schroeven. Deze politieke verschuiving is vooral duidelijk geworden in de EU-normen voor duurzaamheidsrapportage van bedrijven, die in 2025 voor alle 27 lidstaten van kracht zullen worden.

In Duitsland hebben verschillende ministeries wijzigingen voorgesteld aan het kader voor duurzaamheidsrapportage van bedrijven, met het argument dat de regels te complex en belastend zijn voor bedrijven, zegt Susanna Arus, EU public affairs manager bij Frank Bold. Deze voorstellen zijn echter bekritiseerd omdat ze de transparantie en verantwoordingsplicht ondermijnen die de CSRD wil vestigen binnen Europese bedrijven.

Landen zoals Denemarken, Zweden en Spanje hebben de eerdere wetgeving al uitgebreid om meer bedrijven op te nemen in de rapportagevereisten voor duurzaamheid, en zij waarschuwen dat dergelijke voorstellen van Duitsland rechtsonzekerheid zouden kunnen creëren en de inspanningen om bedrijven te ondersteunen bij hun overgang naar duurzame praktijken zouden kunnen ondermijnen. De CSRD wordt gezien als een belangrijk instrument om gelijke concurrentievoorwaarden te waarborgen, transparantie te bevorderen en greenwashing te bestrijden.

Een bedreiging voor duurzaamheidsdoelstellingen op lange termijn

Het streven naar het verzwakken van duurzaamheidswetgeving is niet alleen een politiek debat, maar ook een economische kwestie met mogelijk verstrekkende gevolgen. De CSRD en de bijbehorende regelgeving hebben tot doel marktfalen aan te pakken door een samenhangende reeks rapportagenormen te creëren die bedrijven kunnen gebruiken om hun milieu- en sociale impact te beoordelen en te beperken. Deze regels spelen ook een cruciale rol bij het sturen van duurzame investeringen en het ervoor zorgen dat kapitaal wordt gericht op activiteiten die de milieu- en sociale doelstellingen van de EU op lange termijn ondersteunen.

Als deze regels worden verzwakt of verwaterd, kan dit de inspanningen van de EU om klimaatverandering te bestrijden, mensenrechten te beschermen en een eerlijke en duurzame economie te bevorderen schaden. Bovendien zouden dergelijke veranderingen de verkeerde boodschap aan bedrijven kunnen sturen, wat suggereert dat naleving van duurzaamheidsnormen optioneel is of secundair aan kortetermijnzorgen over winst.

De Schone Kleren Campagne benadrukte in haar verklaring dat dit een bepalend moment is voor de EU. Het vereenvoudigen van regels omwille van efficiëntie mag de kerndoelstellingen van de Green Deal van de EU niet in gevaar brengen. Wil de EU een wereldleider blijven in de strijd voor een rechtvaardige en duurzame toekomst, dan moet zij ervoor zorgen dat zij haar langetermijndoelen niet uit het oog verliest.

De eeuwige uitdaging van de EU: Het vinden van de balans tussen regelgeving en innovatie

Nu de EU geconfronteerd wordt met politieke en economische druk om haar regelgevingskader te vereenvoudigen, zal de uitdaging erin bestaan een evenwicht te vinden tussen het verminderen van administratieve lasten en het behoud van duurzaamheidsdoelstellingen. Het valt niet te ontkennen dat bedrijven duidelijkheid nodig hebben, maar deze duidelijkheid mag niet ten koste gaan van verantwoordingsplicht.

De sleutel tot een duurzame toekomst ligt in een gezamenlijke aanpak waarbij overheden, bedrijven, vakbonden en het maatschappelijk middenveld betrokken zijn. In plaats van regelgeving te verzwakken, zouden beleidsmakers zich moeten richten op het ontwikkelen van praktische en effectieve regels die concrete verbeteringen in duurzame praktijken in alle sectoren kunnen opleveren.

In de komende maanden zal de EU de langetermijngevolgen van haar regelgevingsbeslissingen zorgvuldig moeten overwegen. Door zich te richten op duurzaamheid en mensenrechten in plaats van kortetermijn politieke druk, kan de EU ervoor zorgen dat zij een wereldleider blijft in de strijd voor een rechtvaardige en duurzame toekomst.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op FashionUnited.FR. Het werd vertaald naar het Nederlands met behulp van een AI-tool genaamd Genesis..

FashionUnited gebruikt AI-taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van originele artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en bewerkt door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als u vragen of opmerkingen heeft over dit proces, kunt u ons een e-mail sturen naar info@fashionunited.com