Boekentip van een modeprofessional: ontwerper Lisa Konno leest ‘Kijken, proeven, denken’

FashionUnited presenteert elke twee weken een boekentip van een professional uit de modewereld. Deze week is dat modeontwerper en documentairemaker Lisa Konno. Zij tipt het boek ‘Kijken, proeven, denken: Essays over kunst, kritiek en filosofie’ van Thijs Lijster.

Lijster is filosoof en universitair docent kunst- en cultuurfilosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In ‘Kijken, proeven, denken’ bespreekt hij een alternatieve houding ten opzichte van kunst en vormgeving. In plaats van te denken over een kunstwerk als iets dat passief is en waar de kijker van een afstand een mening over vormt, stelt Lijster voor om te denken door kunst: om aandacht te besteden aan de veranderingen in denken die een kunstwerk bij de kijker kan veroorzaken. Konno: “Kunst, en mode, kunnen helpen bij het in beeld brengen van een nieuw systeem.”

Waarom ben je ‘Kijken, proeven, denken’ zelf gaan lezen?

”Ik heb een soort mini-boekenclub samen met een goede vriendin, die ook opgeleid is als ontwerper. We praten en lezen veel over kunst en mode. Zij kwam met ‘Kijken, proeven, denken’. Het boek gaat vooral over beeldende kunst, fotografie, literatuur, poëzie, theater… Het woord ‘mode’ wordt nergens genoemd, maar ik geloof niet dat Lijster per se een onderscheid maakt tussen verschillende disciplines. Ik denk dat wat hij schrijft, ook van waarde is voor de modewereld.”

Waarom raad je het boek aan?

”‘Kijken, proeven, denken’ voelde heel relevant voor mij als modeontwerper. Het boek gaat over de rol van kunst en vormgeving, en dus ook mode, in het maatschappelijke debat en in de wereld als geheel. Ik zie overal om me heen dat mensen vragen stellen bij het belang van kunst en kunstenaars, Kunst en vormgeving worden, zeker in crisistijd, vaak aangereikt als ‘luchtige content’, als goede afleiding voor ernstige dingen. Maar ‘Kijken, proeven, denken’ gaat niet over kunst als afleiding, maar juist als iets dat voor een nieuw systeem kan zorgen.”

“Lijster schrijft bijvoorbeeld: ‘Iedere verandering van de wereld begint bij het besef dat de huidige inrichting ervan niet vanzelfsprekend is, en dat het ook anders kan. Juist daarom spelen de kunsten zo’n cruciale rol (...), omdat verbeelding nodig is om de wereld anders te kunnen denken.’ Mode kan ook zo’n rol vervullen.”

”Dat betekent niet dat kunstenaars of vormgevers oplossingen moeten kunnen bieden voor grote dilemma’s, of antwoorden op moeilijke vragen. Maar kunst kan door middel van verbeelding wel handvatten bieden om met die vragen en dilemma’s om te gaan. Problemen als de opwarming van de aarde of een pandemie zijn vaak onzichtbaar en dus onzeker. Kunstenaars kunnen ze tastbaar, grijpbaar maken. Zij maken ‘het onvoorstelbare voorstelbaar, en het onzichtbare zichtbaar’, zoals Lijster zegt. Kunst en mode kunnen op die manier troostend zijn, en een nieuwe wereld laten zien.”

Heeft ‘Kijken, proeven, denken’ je kijk op je eigen werk beïnvloed?

“Ja, best wel. Dit boek geeft me het gevoel dat mijn werk niet groots en succesvol hoeft te zijn. Er bestaat veel druk op makers om steeds iets nieuws of iets groters te maken. Denk bijvoorbeeld aan modeontwerpers, die steeds weer een nieuwe collectie moeten presenteren in een steeds grotere modeshow. Wanneer is mode troostend en fijn, wanneer laat mode een nieuwe wereld zien - en wanneer neemt mode mensen gevangen in een systeem van steeds maar weer iets nieuws willen kopen? Wanneer maakt een nieuwe visie plaats voor een nieuw product?”

“Het belangrijkste is uiteindelijk dat ik zelf tevreden ben. Tot waar wil ik groeien? Met wie wil ik samenwerken? Voel ik zelf de noodzaak om iets te maken, of is het de druk van buitenaf? Dit boek werkt als een spiegel die ik mezelf kan voorhouden.”

Lees je momenteel nog andere boeken?

“Ja, ik lees ook ‘Everything I know about love’, van Dolly Alderton (Britse schrijver en journalist voor o.a. The Sunday Times, Man Repeller, Vice en Elle, red.). Het is een verzameling korte verhalen over haar leven, vriendschappen, familie en over ouder worden. Het is een heel lief en warm boek, luchtig en grappig, een goede combinatie met de wat zwaardere kost van Lijster.”

Foto: Lisa Konno