‘Phosphor Art & Fashion’ in Foam toont het werk van Viviane Sassen door de jaren heen

Honderden mensen verzamelen zich vrijdagavond 20 september in het Amsterdamse Fotomuseum (Foam) op de Keizersgracht om ‘Phosphor: Art & Fashion’ te bekijken, de overzichtstentoonstelling van de Nederlandse kunstenaar Viviane Sassen. FashionUnited is aanwezig bij de drukbezochte openingsavond.

Sassen heeft door de jaren heen een indrukwekkende carrière opgebouwd en gewerkt voor gerenommeerde merken zoals Gucci en Miu Miu. Haar samenwerking met deze modehuizen, gecombineerd met haar unieke artistieke visie die over grenzen gaat, maakt haar werk bijzonder relevant.

‘Phosphor: Art & Fashion’ vult negen zalen. Dit is bijna het hele Foam-gebouw. En terecht. Het retrospectief van Sassen geeft de bezoeker een inkijkje in het leven van een vrouw die meer dan dertig jaar het leven op haar eigen voorwaarden leefde, geleid door haar intuïtie en creatieve impuls, niet bang om de diepten van cultuur en kunst te verkennen.

Viviane Sassen 'Phosphor Art & Fashion' in Foam

Sassen heeft jarenlang in Afrika gewoond. De eerste zaal is gevuld met het werk dat ze daar maakte. De serie ‘Flamboya’ bevat meer dan vijftig foto's die in Zuid-Afrika, Kenia en Zambia zijn genomen. De modellen zijn de inwoners van het land zelf, sommigen zijn spontaan in beeld gebracht en sommigen performatief.

In een interview met het cultureel platform Nowness vertelt Sassen dat veel elementen, zoals schaduw, anders zijn in Afrika dan in het Westen. De kunstenaar verkent deze verschillen in de serie ‘Flamboya’. Ze brengt complexe thema's naar voren, zoals de dood, seksualiteit en verlangen. De modellen dragen zowel traditionele Afrikaanse kleding als westerse kleding.

Sassen lijkt een band te hebben met de mensen die ze fotografeert. De mensen op haar foto's staan vaak in een rustige houding, wat de beelden een warme uitstraling geeft. Daarnaast gebruikt ze verzadigde kleuren, wat dat warme gevoel nog meer versterkt.

In een zaal op de eerste verdieping is het werk van Sassen tijdens haar studententijd in Nederland te zien. Deze sectie toont werk uit de periode 1989-2001. Dit werk bestaat voornamelijk uit foto’s, collages en de eerste zelfportretten van Sassen. In samenhang met haar latere werk biedt deze ruimte een belangrijk inzicht in de oorsprong en evolutie van Sassens visuele taal. De kunstenaar schuwt geen culturele taboes.

Uit eerdere interviews met onder andere Nowness blijkt bijvoorbeeld dat Sassen, ondanks haar modecampagnes voor grote merken zoals Gucci en Miu Miu, niet als modefotograaf gezien wil worden. Haar werk daagt het traditionele modesysteem verschillende keren uit. Aan de linkerkant van de ruimte staat een roze beeld dat is gemaakt voor Kutt magazine. Dit beeld is een parodie op Sassens eigen Miu Miu-modecampagne van het seizoen daarvoor.

Sassen is geen fan van het ‘perfecte plaatje.’ Haar werk daagt niet alleen het traditionele modesysteem uit, maar laat ook zien dat ze een andere benadering heeft dan de typische modefotografie. Dit blijkt onder andere uit haar collage-reeks, die de surrealistische ‘exquisite corpse’-techniek toepast. Bij deze techniek worden lichaamsdelen op verschillende manieren met elkaar verbonden, waardoor er een totaalbeeld ontstaat van een alternatief wezen.

In een zaal op de tweede verdieping wordt een monografische video getoond van een bewegend wateroppervlak. Een tweede videowerk toont de weerspiegeling van de lucht en het hypnotiserende lichtspel van duizenden lichtjes in zee. De serie ‘Retinas’ uit 2024 is een primeur bij Foam en verkent de grenzen tussen realiteit en abstractie.

Na het verkennen van het oeuvre van Sassen kunnen bezoekers het gelijknamige fotoboek en T-shirts aanschaffen. In het boek staat onder meer dat Sassen vooral haar eigen intuïtie en creatieve impuls volgt. Al meer dan dertig jaar. De T-shirts bevatten collages van Sassen en zijn speciaal gemaakt voor de overzichtstentoonstelling in samenwerking met het Amsterdamse modemerk Bonne.

‘Phosphor: Art & Fashion’ is tot en met 12 januari 2025 te zien in het Fotografie Museum Foam in Amsterdam.