Verduurzaming in de mode: Wat gebeurde er in 2023?

FashionUnited geeft al jaren maand voor maand een overzicht van de inspanningen van de mode-industrie op het gebied van duurzaamheid. Reden genoeg om even terug te blikken op de afgelopen jaren voordat we conclusies trekken voor 2023.

Terwijl 2019 werd gekenmerkt door individuele inspanningen en de opkomst zag van recyclebare en milieuvriendelijkere producten in de sport- en denimsector, stond 2020 aanvankelijk meer in het teken van naakt overleven dan van duurzaamheid dankzij de pandemie van het coronavirus. Dit veranderde echter in de tweede helft van het jaar, toen duurzaamheid werd gezien als een uitweg uit de crisis en merken, detailhandelaren en andere spelers in de sector hun inspanningen opvoerden. De algemene vertraging in de sector die werd gevraagd, was helaas van korte duur.

2021 was nog steeds sterk getekend door de pandemie, maar de industrie realiseerde zich dat eenlingen niet ver komen - de roep om eenheid en samenwerking werd luider. Het lidmaatschap van branche- en brancheoverschrijdende allianties mag echter geen vervanging zijn voor inspanningen op individueel niveau; evenzo zijn halfslachtige initiatieven of initiatieven die alleen zogenaamd duurzaam zijn, nauwelijks nog duurzaam - "greenwashing" heeft zich als term gevestigd en "greenwashers" werden ontmaskerd.

Deze trend zette zich voort in 2022. Het witwassen van campagnes, projecten of initiatieven als "groen" terwijl ze dat niet zijn, werd niet langer geaccepteerd, zelfs als het uit onwetendheid gebeurde. De roep om juridische actie tegen greenwashing werd sterker. Met het oog op de groeiende bergen kleding en textiel richt de industrie zich ook meer op recycling van textiel naar textiel en op technologieën die het probleem mechanisch en chemisch kunnen aanpakken.

Jaaroverzicht duurzaamheid 2023

Dit brengt ons bij 2023, dat werd gekenmerkt door extremen - in plaats van een algemene vertraging in de industrie, is deze verder gesplitst met enerzijds ultrasnelle mode, die de productie nog meer versnelt, en anderzijds ultraslome mode, die niet alleen minder produceert, maar ook niet-consumptie en initiatieven als reparatie, ruil en wederverkoop aanmoedigt - Green Friday is hier een trend.

Gezamenlijke initiatieven blijven erg populair, omdat de branche inziet dat ze samen sterker staat en meer kan bereiken, waaronder meer transparantie. Op 1 januari 2023 werd in Duitsland de Supply Chain Due Diligence Act (LkSG) van kracht, die moet garanderen dat bedrijven niet profiteren van kinder- en dwangarbeid en andere misstanden bij hun leveranciers. De Europese regelgeving wordt binnenkort afgerond met de aankomende EU Supply Chain Act. Er is een algemene roep om meer wettelijke regelgeving op het gebied van duurzaamheid. Hoe is dit tot stand gekomen? Volg de ontwikkelingen in het 2023 jaaroverzicht. We nemen u stap voor stap mee terug in de tijd.

December

December stond in het teken van de COP28 klimaatconferentie, waar meer duurzaamheid en innovaties in de mode-industrie werden besproken. Verschillende studies onderzochten vermeende duurzame initiatieven zoals biomassa en textielinzameling voor recyclingdoeleinden. Op wetgevingsniveau moet de industrie milieuklachten en toekomstige wetsvoorstellen over milieuclaims serieus nemen en er werd een akkoord bereikt over een verbod op de vernietiging van onverkochte kleding in de EU.

November

In november heeft de industrie zich ingespannen om transparanter te worden - bijvoorbeeld door bepaalde normen, maar ook door duidelijkere communicatie aan de kant van de merken, bijvoorbeeld over de werkelijke kosten van een kledingstuk. Consumenten lijken daarentegen steeds minder aandacht te besteden aan het aspect duurzaamheid bij het winkelen.

Verschillende branche-evenementen waren gewijd aan duurzaamheid en de circulaire economie en Black Friday wordt steeds meer Green Friday - steeds meer merken doen mee. FashionUnited bezocht ook een textielrecyclingfabriek in Wormerveer in Nederland.

Oktober

In oktober was er interessant stof tot nadenken voor de industrie. Gedragswetenschappers van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam stelden bijvoorbeeld voor dat de Nederlandse overheid reclame voor fast fashion zou verbieden.

In Californië verplicht een nieuwe wet grote bedrijven om hun uitstoot van broeikasgassen bekend te maken - maar niet voor 2026. In een achtergrondartikel wordt uitgelegd wat de mode-industrie te maken heeft met vervuiling door microplastics en wat je moet weten over de EU-initiatieven om microplastics te bestrijden.

September

Naast beurzen zoals de Fashion Transparency Summit, prijzen zoals de Sustainable Fashion Award, merkinitiatieven en samenwerkingsverbanden op het gebied van duurzaamheid, vielen in september twee individuele inspanningen op: Alex Dabagh, oprichter van het New Yorkse tassenlabel Anybag, wil een revolutie teweegbrengen in de textielproductie door plastic voor eenmalig gebruik te hergebruiken, en ondernemer Thomas Hebenstreit wil met zijn overhemdenlabel The Shirt Dandy de overhemdenmarkt in India op zijn kop zetten door gebruik te maken van Europese knowhow en Indiaas kleermakerswerk. In de toekomst moeten consumenten in de EU ook beter kunnen herkennen of een product duurzaam is en hoe gemakkelijk het te repareren is.

Augustus

Augustus werd gekenmerkt door individuele inspanningen en innovaties in het kader van de Green Product Awards, maar ook door partnerschappen - bijvoorbeeld tussen Under Armour en Hemp Black en Soex en Circular Republic. Uit de Environmental Awareness Study 2022 bleek dat de meerderheid van de Duitsers zich bewust is van klimaatverandering en de strijd tegen plastic afval als een belangrijke taak beschouwt. Steeds meer bedrijven zeggen ook 'nee' tegen kangoeroeleer - zoals Nike, Adidas en binnenkort Puma.

De minimalisme/spaarzaamheidstrend zorgt ook voor controverse en moedigt mensen aan om op te ruimen, vooral als het gaat om hun garderobe. Deskundigen adviseren echter dat minimalisme niet langer een privépleziertje moet zijn, maar een fenomeen, zodat er ook op grote schaal iets verandert.

Juli

Terwijl juli warm zomerweer bracht, onthulde het een aantal onaangename waarheden op het gebied van duurzaamheid: Zo constateerde de Europese Rekenkamer dat de overgang naar een circulaire economie vrijwel tot stilstand is gekomen, ondanks de tien miljard euro die de EU-lidstaten ter beschikking is gesteld om de circulaire economie te bevorderen.

De Europese Commissie heeft een geactualiseerde Kaderrichtlijn Afval gepubliceerd waarin textielafval centraal staat. Deze is bedoeld ter ondersteuning van de gescheiden inzameling van textielafval, die vanaf 2025 verplicht wordt in de EU, en bevordert circulaire textieltechnologieën zoals vezel-tot-vezel recycling. Het gaat echter niet ver genoeg en stelt geen specifieke doelen voor hergebruik en recycling, wat de Changing Markets Foundation een "gemiste kans" noemt.

In juli laaide ook het lederdebat weer op: Terwijl de uitvinders van Desserto, Adrián López Velarde en Marte Cázarez Duarte, hun leeralternatief van cactussen (nopal) verder ontwikkelden en het eerste veganistische 'leer' op basis van agave presenteerden, hield FashionUnited een discussie met een expert over leer en duurzaamheid. In een interview met PETA kwam naar voren dat dierenmishandeling onvermijdelijk is bij het gebruik van dierlijke producten.

Juni

Juni stond in het teken van het uitwisselen van informatie - over nieuwe materialen, EU-wetgeving en pioniers zoals Allbirds, Freitag en Arda Biomaterials, die duurzaamheid in de textiel- en kledingindustrie stimuleren. Duurzaamheid werd ook niet verwaarloosd op de Global Fashion Summit. FashionUnited gaf een overzicht van de wetgevingsinitiatieven van het Europees Parlement om de negatieve sociale en milieu-impact van de industrie aan te pakken.

Mei

Mei werd gekenmerkt door recycling- en upcyclinginitiatieven van de merken Nat-2, Aku en DBL Böge en textielinnovatie van TomTex en UPM Biochemicals, evenals een nieuwe standaard van de Textile Exchange. De milieuorganisatie Greenpeace publiceerde ook een onderzoek naar greenwashing om te onderzoeken hoe duurzaam de industrie en haar merken en detailhandelaren werkelijk zijn. Verschillende Europese steden ondertekenden aan het eind van de maand een verklaring tegen fast fashion.

April

April bleek een van de meest actieve en veelbelovende maanden van het jaar te zijn. Het werd gekenmerkt door de Dag van de Aarde op 22 april, de Fashion Revolution Week, die de tiende verjaardag van de instorting van het Rana Plaza-gebouw in Bangladesh op 24 april 2013 herdacht, en het World Retail Congress van 25 tot 27 april in Barcelona, dat zich onder andere richtte op duurzaamheid, transparantie, traceerbaarheid en verantwoordelijkheid.

Maar het beste nieuws kwam waarschijnlijk van Europarlementariërs in de milieucommissie van het Europees Parlement: zij werken aan strengere regelgeving en roepen op tot een einde aan fast fashion, dat overmatige productie en consumptie stimuleert. In plaats daarvan willen de Europarlementariërs de landen van de Europese Unie aanmoedigen om circulaire, duurzame en sociaal verantwoorde textielproducten te produceren die duurzamer zijn en gemakkelijker kunnen worden hergebruikt, gerepareerd en gerecycled.

Maart

Er waren ook enkele hoogtepunten in maart: Een onderzoek toonde aan dat sociale media een van de meest invloedrijke bronnen van duurzaamheidsinformatie voor consumenten is, en het Amsterdamse lingerielabel Love Stories en de Nederlandse ontwerpster Tess van Zalinge lieten zien hoe geüpcyclede trouwjurken en vintage sluiers kunnen worden omgetoverd tot ondergoed.

De meest innovatieve aanpak in maart werd geboden door het Nederlandse kledingmerk New Optimist, dat beloftes introduceerde op zijn kleding. In het midden van de maand opende Tomo in de Westfield Mall in Nederland, wat tot nu toe niets ongewoons is. Het ziet zichzelf echter als een "warenhuis met een missie" dat consumenten wil motiveren om deel te nemen aan de circulaire economie. Helaas sluit Tomo wel voor het einde van 2023 al weer zijn deuren. FashionUnited heeft deze maand ook een bijdrage geleverd met een nieuwe sectie over duurzame mode die het delen van kennis in de branche wil bevorderen.

Februari

Februari was gemengd en misschien een beetje frustrerend: terwijl aan de ene kant initiatieven werden gebundeld en inspanningen werden geleverd om meer circulair te worden, worstelt de industrie aan de andere kant met haar erfenis: enorme textielbergen in Ghana bijvoorbeeld, of consumenten die meer op de prijs letten dan op duurzame producten.

Daarnaast zorgt de verdrievoudiging (!) van de export van gebruikte kleding uit de EU voor problemen in Afrika en Azië. Een plastic-etend enzym zou echter polyester kledingafval kunnen aanpakken en plastic van Indiase afvalinzamelaars is verwerkt tot miljoenen knopen.

Januari

In januari blikten pioniers uit de sector, zoals het Nederlandse merk Kuyichi, Asket en Lindex uit Zweden en het modemerk ETP, terug op een aantal jaren ervaring en deelden die met elkaar op het gebied van innovatieprocessen. Mud Jeans en Kings of Indigo demonstreerden hoe denimrecycling werkt.

De inspanningen werden ook voortgezet op het gebied van wederverkoop, kledingruil en tweedehands. De European Fashion Alliance, die vorig jaar werd opgericht en als doel heeft de noodzakelijke verandering in de Europese mode-industrie te stimuleren, presenteerde de resultaten van haar eerste top.

Duurzame beurzen zoals Beyond Fashion Berlin en Innatex boekten ook goede successen en samenwerkingsverbanden zoals Fashion for Good stimuleren innovatie. Terwijl duurzame beïnvloeders het opnemen tegen fast fashion, plant de Europese Commissie een wet tegen greenwashing.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op FashionUnited DE. Vertaling en bewerking naar het Nederlands door Caitlyn Terra.