Welk effect hebben de duurzaamheidsinspanningen van H&M?

Sinds 2013 verzamelt fast fashion merk H&M wereldwijd afgedankte kledingstukken in haar winkels. Lang bleef echter onduidelijk wat het bedrijf met al die kleding deed (29.005 ton kleding alleen al in 2019), aangezien het niet mogelijk was om van al deze kledingstukken nieuwe kleding te maken. Gemengde materialen, zoals katoen en polyestermixen, waar veel fast fashion kledingstukken van gemaakt zijn, vormden een uitdaging. Inmiddels is de technologie verbeterd: H&M gebruikt zijn in-store recyclingmachine Looop en de Green Machine die katoen- en polyestermixen scheidt via een hydrothermisch proces om meer circulair te worden.

"Gemengde stoffen zijn moeilijker te scheiden op vezel, en daardoor ook moeilijker terug te recyclen in nieuwe kledingstukken. ... De uitdaging die we onszelf oplegden was het vinden van een technologie die gerecyclede kleding op vezelniveau kan scheiden, inclusief gemengde stoffen; een oplossing die ons in staat zou stellen om zelfs het lastigste gerecyclede textiel optimaal te gebruiken - tot op de laatste draad," zei H&M in een verklaring.

Circulose

Het doel van de Zweedse modegroep is om vóór 2030 alleen nog maar gerecyclede of duurzaam geproduceerde materialen te gebruiken in haar collecties. De strategie om dit doel te bereiken berust op drie pijlers: naast Looop en de Green Machine, ook haar samenwerking met het Zweedse textielrecyclingbedrijf Re:newcell, dat gebruik makat van een nieuwe techniek om gebruikt katoen, viscose en andere cellulosevezels te recyclen tot een duurzame oplossende pulp, resulterend in het onlangs gepatenteerde Circulose-materiaal.

Een jaar geleden introduceerde het merk het eerste kledingstuk gemaakt van Circulose - een jurk bestaande uit 50 procent Circulose van gerecyclede jeans en 50 procent viscose van FSC-gecertificeerd hout (zie foto hierboven). In de toekomst is de H&M Group van plan Circulose in "miljoenen kledingstukken" te gebruiken. Dat klinkt indrukwekkend, maar aangezien het bedrijf ongeveer 3 miljard kledingstukken per jaar fabriceert, is het eerder een druppel op een gloeiende plaat totdat ze besluiten van die miljoenen, miljarden kledingstukken te maken.

Looop

H&M is in oktober 2020 begonnen met zijn in-store recyclingmachine Looop in de flagshipstore Drottninggatan in Stockholm (zie foto hieronder). In acht stappen transformeert de machine oude kledingstukken in nieuwe kledingstukken, zonder dat er water of chemicaliën aan te pas komt. "Het systeem wint waardevolle grondstoffen terug in gerecyclede kleding en maakt er vervolgens weer vezels van die tot nieuw garen worden gesponnen en tot nieuwe kleding worden gebreid", zo legt H&M het proces, dat ongeveer vijf uur duurt, uit.

"Het is belangrijk onze klanten deel te laten uitmaken van onze weg naar duurzaamheid en hen de waarde van textiel te laten zien en ze te inspireren de levensduur van hun kledingstukken te verlengen. Looop is een goede manier om dat te visualiseren en een geweldig platform om aandacht te besteden aan de andere recycling- en reparatie-initiatieven van H&M Group. Looop is niet de oplossing, maar een belangrijk onderdeel van ons traject om een circulair bedrijf te worden," voegt Felicia Reuterswaerd, duurzaamheidsmanager bij H&M Zweden, toe.

Hoewel dit allemaal veelbelovend klinkt, gaat het proces langzaam, en hoeveel van deze machines zouden er nodig zijn om echt een verschil te maken? Op dit moment lijkt het gewoon een gimmick voor H&M-klanten die hun oude kleren willen weggooien en hun geweten willen zuiveren voordat ze meer van hetzelfde kopen.

Bovendien werkt Looop niet alleen op oude kleren. Al bij de derde stap (na het wassen en versnipperen van de oude stof) wordt nieuw materiaal toegevoegd om "het materiaal te versterken". Onduidelijk is wat de precieze verhouding is tussen oud en nieuw, H&M zegt alleen ernaar het ‘oude’ deel "zo klein mogelijk" te maken.

The Green Machine

Last but not least is er de Green Machine, die het meest veelbelovend lijkt van de circulariteitsinspanningen van de H&M Group. Het is ontwikkeld door een onderzoekssamenwerking tussen de H&M Foundation en The Hong Kong Research Institute of Textiles and Apparel (HKRITA) en een van de belangrijkste leveranciers van het merk Monki, dat eveneens deel uitmaakt van de H&M Group..

Via een hydrothermisch proces en op industriële schaal scheidt de recyclingmachine katoen- en polyestermengsels van elkaar in een gesloten cyclus zonder kwaliteitsverlies. De machine maakt gebruik van warmte, water en minder dan vijf procent biologisch afbreekbare chemicaliën om grote hoeveelheden kleding te recyclen. "De Green Machine is een echte game-changer voor het upcyclen van stoffenmix in de productie van het merk," aldus H&M. Monki bood eind vorig jaar de eerste kledingstukken aan die met deze nieuwe technologie zijn gemaakt, een grijze hoodie en bijpassende joggingbroek.

"Om de kringloop te sluiten, moeten we de gerecyclede kleding op grote schaal kunnen upcyclen. Dat is niets nieuws, maar om dit te kunnen doen is een technische revolutie nodig. Het feit dat we deze machine in onze productie kunnen gebruiken, betekent dat we de schaal kunnen vergroten en een van de problemen kunnen oplossen die we moeten overwinnen om meer te leren over circulariteit," voegt Jenny Fagerlin, directeur duurzaamheid en transformatie van Monki, toe.

Samengevat wil de H&M Group in 2030 alleen nog maar gerecyclede of duurzaam verkregen materialen gebruiken in de collecties van al haar merken en in 2040 volledig circulair en klimaatpositief zijn - dat is over 20 jaar. Tot die tijd zal het er om spannen hoe ieder jaar 3 miljard kledingstukken worden geproduceerd, verkocht en uiteindelijk deels afgedankt of wanneer dat aantal wordt verkleind, als dat al ooit gebeurd.

Beelden: H&M

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.UK, vervolgens vertaald en bewerkt naar het Nederlands door Ilona Fonteijn.