Abn Amro: Filialisering vormt geen bedreiging voor winkelgebieden

Het aantal winkels is de afgelopen jaren flink gedaald, waardoor het risico bestaat dat alleen grote winkelketens overeind blijven, op de loer ligt. De aantrekkelijkheid van een winkelgebied kan verminderen doordat meer winkels onderdeel worden van een keten of winkelformule, ook wel filialisering genoemd.

Winkelgebieden gaan steeds meer op elkaar lijken, terwijl een groot deel van het winkelend publiek op zoek is naar een unieke ervaring in winkels. Toch blijkt uit onderzoek van Abn Amro dat van filialisering juist minder sprake is.

Even terug in de tijd: In 2010 zag Abn Amro dat er sprake is van 28,1 procent filialisering. In 2023 blijkt dat 24,4 procent te zijn. “Tussen 2010 en 2021 daalde de filialisering, al is dit in de laatste twee jaar omgebogen naar een kleine stijging”, aldus Abn Amro. “De stijging van het totaal in de laatste twee jaar komt doordat de filialisering in de horeca, die al jaren toeneemt, niet langer tenietgedaan is door de afname van die van de winkels.”

Ingezoomd op de laatste twee jaar is de filialisering binnen de retail niet specifiek toe te wijzen aan een specifieke branche, blijkt uit het onderzoek. Categorieën zoals witgoed, doe-het-zelfzaken en wonen laten in 2021 een lichte stijging zien. Daar tegenover staat ook een daling in de categorieën huishoudelijke artikelen, luxeartikelen en media.

Filialisering in centrale winkelgebieden gaat gelijk op met landelijk gemiddelde

Diverse winkelcategorieën hebben echter wel een sterk effect op de gemiddelde graad van filialisering: dit betreffen de winkels waarin ook de filialiseringsgraad relatief hoog is, zoals winkels in de modebranche, de branche voor persoonlijke verzorging en de levensmiddelenbranche.

Wat de ontwikkeling van de filialisering in de centrale winkelgebieden betreft, gaat het in de meeste steden min of meer gelijk op met het landelijke gemiddelde, aldus Abn Amro. In de meeste steden is de filialiseringsgraad binnen de retail vrij gelijk en neemt deze in de laatste paar jaar in de meeste steden licht af. “Zelfs in binnensteden van de zeventien grootste steden is de totale filialiseringsgraad bijna gelijk gebleven.” In 2010 lag het percentage op 24,1 procent en in 2023 is dat 23,9 procent.

Of de modebranche zich zorgen moet maken over een dreigende filialisering? Volgens het onderzoek is daar geen reden toe. Abn Amro verwacht dat filialisering de komende jaren geen probleem zal vormen voor winkelgebieden.

De aantrekkelijkheid van winkelgebieden is wel iets wat de landelijke en lokale overheden bezighoudt. Zo werd het onderwerp twee jaar geleden besproken tijdens het debat over de winkeltijdenwet en wordt met de ‘Impulsaanpak Winkelgebieden’ momenteel door de landelijke overheid geïnvesteerd om winkelgebieden aan te pakken. Zo kregen elf gemeenten in totaal 22 miljoen euro tijdens een eerste investeringsronde, waarna een tweede ronde goed was voor 18 miljoen euro verdeeld over 9 gemeenten.