‘Forever chemicals’ op de EU-agenda: Belangrijke inzichten in opkomende PFAS-restricties voor de mode-industrie

Brussel - Volgens een onderzoek uit 2024 door Dr. Harrad, professor milieukunde aan de Universiteit van Birmingham, kunnen PFAS in de vloeistoffen van de huid (zoals zweet en oliën) terechtkomen via overdracht door het milieu (zoals huisstof), waar ze vervolgens via de huid kunnen worden opgenomen en in de bloedbaan terechtkomen. De Europese Uniek wil met haar aanstaande wetgevingsinitiatieven de risico's van deze gevaarlijke chemicaliën beperken door de productie, distributie en het gebruik ervan te verbieden.

Wat PFAS zijn en de problemen die ze vormen voor EU-burgers

1. Wat zijn PFAS?

Per- of polyfluoralkyl substances ("PFAS") zijn een grote groep industriële chemicaliën die worden gekenmerkt door sterke koolstof-fluorbindingen, waardoor ze bestand zijn tegen afbraak. Door hun eigenschappen zijn PFAS bestand tegen hoge temperaturen en zijn ze aanzienlijk bestand tegen zowel olie als water. Daarom worden PFAS in de praktijk vaak gebruikt als waterafstotende chemicaliën. Ze worden gebruikt in tapijten om vlekken te voorkomen en om blusschuim efficiënter te maken.

Ze worden gebruikt in een verscheidenheid aan consumentenproducten, waaronder kleding. In de modesector worden PFAS gebruikt in artikelen zoals regenjassen, wandelbroeken, shirts, yogabroeken en sportbeha's. Uit een rapport van Toxic-Free Future uit 2022 bleek dat bijna driekwart van de producten die als water- of vuilafstotend waren geëtiketteerd, PFAS bevatten. Vanwege hun eigenschappen worden PFAS vaak "eeuwige chemicaliën" genoemd, omdat ze niet afbreken en in het milieu achterblijven.

2. PFAS veroorzaken gezondheidsproblemen

PFAS worden beschouwd als milieuverontreinigende stoffen en vormen door hun bestendigheid tegen afbraak een gevaar voor de gezondheid van mens en dier. Zoals opgemerkt door het VN-milieuprogramma zijn de negatieve effecten van PFAS al sinds de jaren negentig bekend en werden ze in 2013 door de OESO erkend als een wereldwijde zorg.

Blootstelling aan PFAS is in verband gebracht met verschillende gezondheidsproblemen. Een verband tussen blootstelling aan PFAS en kanker en schildklieraandoeningen wordt beschreven in een onderzoek van Van Gerwen et al. (2023). Li et al. (2023) ontdekten dat PFAS hormonen kunnen verstoren, terwijl Rickard et al. (2021) melding maakte van schade aan de voortplanting. Granum et al. (2013) observeerde een verzwakt immuunsysteem bij kinderen en een verminderde reactie op routinematige vaccinaties. Kinkade et al. (2023) bracht blootstelling aan PFAS in verband met gewichtstoename, en een onderzoek uit 2024 dat werd gepubliceerd in het Journal of Occupational and Environmental Medicine meldde een verband met een hoog cholesterolgehalte.

3. Aankomend EU-verbod op PFAS en tijdlijn:

De EU is proactief geweest met haar wetgeving om PFAS en andere schadelijke chemicaliën te verbieden. Als eerste ter wereld publiceerde het Europees Agentschap voor chemische stoffen ("ECHA") op 7 februari 2023 een voorstel voor een Europees verbod op PFAS, ingediend door Nederland, Denemarken, Duitsland, Noorwegen en Zweden.Het verbod is bedoeld om de productie, het in de handel brengen en het gebruik van stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en milieu te beperken, en om de risico's die ervan uitgaan te beperken.

Tussen 22 maart en 25 september 2023 heeft een openbare raadpleging plaatsgevonden om de standpunten en input te verzamelen van alle belanghebbenden (inclusief vertegenwoordigers van de industrie) over het voorgenomen verbod. De wetenschappelijke comités van het ECHA (d.w.z. het Comité risicobeoordeling "RAC" en het Comité sociaaleconomische analyse "SEAC") evalueren momenteel de potentiële impact van het verbod, zoals vereist door Verordening (EU) nr. 1907/2006 ("REACH-verordening"). Zodra de adviezen van het RAC en het SEAC zijn aangenomen, zal het ECHA een ontwerpvoorstel voor een verbod op PFAS indienen bij de Europese Commissie. Vervolgens zal de Europese Commissie, samen met het REACH-comité (waarin de EU-lidstaten vertegenwoordigd zijn), een besluit nemen over de mogelijke beperking en een ontwerpvoorstel publiceren. Het besluit wordt vervolgens ter commentaar en goedkeuring voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad van de EU.

Na goedkeuring treedt het verbod in werking en wordt het gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU. Aangezien dit verbod deel uitmaakt van de REACH-verordening, zal het na inwerkingtreding automatisch van toepassing zijn in alle EU-lidstaten. Naar verwachting zal het EU-verbod tussen 2026 en 2027 definitief zijn. Bedrijven zullen waarschijnlijk een overgangsperiode krijgen om alternatieven te vinden voor meer dan 10.000 toepassingen die door PFAS worden beïnvloed. Daarom moet de mode-industrie nu actie ondernemen om PFAS uit hun producten te elimineren en beleid te ondersteunen dat dit gebied reguleert.

4. Wat zijn de kansen en uitdagingen voor de mode-industrie in de strijd tegen eeuwige chemicaliën?

Enerzijds is er een grote druk van consumenten en de industrie om deze chemicaliën uit textiel te verwijderen. In een internationale context is geen enkel bedrijf veilig voor een collectieve rechtszaak met betrekking tot PFAS. Zoals blijkt uit de zaken tegen ondergoedfabrikanten Thinx, Inc. en Knix Wear, worden de bedrijven aangevallen omdat ze hun producten presenteren als "veilig en effectief" of "veilig, comfortabel en duurzaam", terwijl ze in werkelijkheid bewust gebruikmaken van algemeen bekende gevaarlijke chemicaliën. Daarom is het van cruciaal belang dat de mode-industrie volgens de veiligste methoden produceert. De ontwikkeling van veiligere en duurzamere producten kan worden bereikt door innovatie in de textielproductie.

Anderzijds kan de eliminatie van PFAS uit toeleveringsketens en de invoering van alternatieve materialen kostbaar zijn en aanzienlijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling vergen. De invoering van een verbod op PFAS in de EU kan leiden tot verstoring van de wereldwijde toeleveringsketen, doordat aanpassingen en coördinatie tussen internationale markten nodig zijn. Het kan voor bedrijven moeilijk zijn om vervangers te vinden die dezelfde resultaten opleveren als PFAS.

5. Welke alternatieven zijn er voor de mode-industrie (innovaties, duurzame opties van koplopers/pioniers in de sector)?

Enkele van de opkomende alternatieven voor PFAS in verschillende industrieën zijn biogebaseerde materialen, fluorvrije verbindingen, dicht geweven stoffen, elektrogesponnen nanovezels en coatings op basis van silica. Modemerken zoals Levi's, H&M en Marks & Spencer verminderen hun gebruik van PFAS en kiezen voor veiligere alternatieven, terwijl de industrie actief op zoek is naar duurzame en innovatieve oplossingen voor schadelijke praktijken met betrekking tot het gebruik van PFAS. Zo heeft Patagonia zijn producten en toeleveringsketen opnieuw ontworpen om giftige chemicaliën te elimineren. Dit bedrijf is transparant over zijn inspanningen en communiceert regelmatig over zijn vooruitgang aan het publiek. Patagonia moedigt klanten publiekelijk aan om de transitie te steunen en bewustere aankoopbeslissingen te nemen. Een ander bedrijf, Rain, beweert publiekelijk dat zijn producten vrij zijn van PFAS. Bedrijven als Adidas, Nike, Lululemon en Canada Goose werken nog aan PFAS-vrije processen.

Er ligt een steeds grotere nadruk op het herevalueren van toeleveringsketens om prioriteit te geven aan niet-toxische, duurzame praktijken. Dit houdt in dat er een allesomvattende aanpak moet komen om gevaarlijke stoffen te identificeren en te elimineren uit productieprocessen. Bij het zoeken naar alternatieven voor PFAS is het van cruciaal belang dat bedrijven er niet automatisch van uitgaan dat vervangers veilig en ongevaarlijk zijn. Daarom, zoals gesuggereerd door een onderzoek van RISE uit 2022, zouden bedrijven een systematische aanpak voor het beheer van chemische stoffen kunnen ontwikkelen om verschillende chemische risico's aan te pakken. Naast het vermijden van het risico op besmetting, zouden modemerken zo een overzicht kunnen krijgen van de productiefaciliteiten voor hun materialen en inzicht krijgen in welke andere productie in dezelfde faciliteit plaatsvindt. Bedrijven wordt aanbevolen om levenscyclusanalyses uit te voeren en samen te werken met leveranciers die dezelfde duurzaamheidsdoelen nastreven. Deze transitie vertegenwoordigt een bredere inzet voor veilige mode en draagt bij aan de bescherming van het milieu op lange termijn.

Geschreven te Brussel, 3 juli 2024

Bronnenlijst (op alfabetische volgorde):
- CBS News, 'Raincoats, undies, school uniforms: Are your clothes dripping in "forever chemicals"?', By Hannah Norman, March 30 2023.
- European Chemicals Agency, ‘ANNEX XV RESTRICTION REPORT PROPOSAL FOR A RESTRICTION’, 22 March 2023.
- Granum et al., ‘Pre-natal exposure to perfluoroalkyl substances may be associated with altered vaccine antibody levels and immune-related health outcomes in early childhood’, Journal of Immunotoxicology. 10 (4): 373-379. Doi: 10.3109/1547691X.2012.755580, 25 January 2013.
- Health and Environment Alliance (“HEAL”), ‘The real-life impact of PFAS pollution on communities – examples from Veneto, Antwerp, Dordrecht, Ronneby and Korsør and how to take action’, 10 May 2023.
- Kinkade at al., ‘Per- and polyfluoroalkyl substances, gestational weight gain, postpartum weight retention and body composition in the UPSIDE cohort’, Environ Health., 2 September 2023.
- Lisam, ‘Breaking Free from PFAS: Exploring Promising Alternatives on the Horizon’, 21 August 2023.
- Li et al., ‘Association between exposure to per- and perfluoroalkyl substances (PFAS) and reproductive hormones in human: A systematic review and meta-analysis’, Environmental Research, Volumen 241, 4 November 2023.
- M. Russel, ‘Fashion brands back comprehensive EU ban on PFAS’, Just Style, March 23 2023.
- NRD.org factsheet TOXIC FASHION: REMOVE “FOREVER” PFAS CHEMICALS FROM OUR APPAREL, January 2022
- O. Ragnarsdottir, M. Abou-Elwafa Abdallah, S. Harrad, ‘Dermal bioavailability of perfluoroalkyl substances using in vitro 3D human skin equivalent models’ , Environment International, Volume 188, June 2024.
- OECD, ‘Risk management, risk reduction and sustainable chemistry’
- Patagonia, ‘Public statement: made without PFCs/PFAS’.
- Phys Org, ‘New study confirms forever chemicals are absorbed through human skin’ by University of Birmingham, June 24 2024.
- Rise Research Institutes of Sweden, ‘PFAS substitution guide for textile supply chains’, Version 2, August 2022.
- Rickard et al., ‘Per- and Poly-fluoroalkyl Substances (PFAS) and Female Reproductive Outcomes: PFAS Elimination, Endocrine-Mediated Effects, and Disease’, Toxicology, 15 January 2023.
- The public statement of ECHA.europa.eu news ‘Highlights from June RAC and SEAC meetings’, 13 June 2024.
- Time Magazine,‘Inside the Race to Get Forever Chemicals Out of Raincoats’, 2 February 2023.
- Toxic Free Future, ‘The hidden costs of forever chemicals in stain- and water-resistant products’, January 26 2022.
- UN Environmental Programme, ‘Per- and Polyfluoroalkyl Substances (PFASs)’.
- van Gerwen et al., ‘Per- and polyfluoroalkyl substances (PFAS) exposure and thyroid cancer risk’, EBioMedicine, 24 October 2023.
- Fidra, ‘EU to ban all non-essential uses of PFAS: Will the UK be equally ambitious?’, 15 October 2021.
- Xing, Weilong PhD et al., ‘Exposure to Perfluoroalkyl Substances and Hyperlipidemia Among Adults: Data From NHANES 2017–2018’, Journal of Occupational and Environmental Medicine 66(2):p 105-110, February 2024.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op FashionUnited.UK. Vertaling door AI, bewerking door Sylvana Lijbaart.