Polyesterrecycling in Europa: Studie onthult sleutelfactoren voor doorbraak

Een nieuwe studie, getiteld The Textile Recycling Breakthrough, onderzoekt hoe polyester uit oude kleding in Europa opnieuw kan worden gerecycled tot nieuw textiel. De onderzoekers hebben tien sleutelfactoren geïdentificeerd die nodig zijn om polyesterrecycling te laten groeien. Ook wordt duidelijk hoeveel duurder gerecycled polyester nu nog is in vergelijking met nieuw materiaal, en welke beleidsmaatregelen en investeringen nodig zijn om dit verschil te overbruggen. Volgens de studie kan Europa de recyclingcapaciteit bijna vertienvoudigen tegen 2035, wat flink zou helpen om afval en CO₂-uitstoot te verminderen.

De studie is uitgevoerd door Systemiq, een organisatie die zich richt op systeemverandering, en kreeg steun van verschillende internationale partners. Daaronder het Canadese outdoormerk Arc’teryx, het Italiaanse materiaalbedrijf Eastman, milieudienstverlener Interzero, brancheorganisatie Textile Exchange en het Noorse recyclingbedrijf Tomra.

Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van economische modellen, praktijkdata en inzichten van 17 partijen uit de hele keten – van modemerken als Lululemon en Patagonia tot initiatieven als de Ellen MacArthur Foundation en Fashion for Good.

Karla Magruder, oprichter van de organisatie Accelerating Circularity, zegt daarover in een persverklaring: “Het grootschalig recyclen van textiel is haalbaar en dringend nodig. Maar het lukt alleen als overheden duidelijke keuzes maken. Deze studie biedt een waardevolle routekaart om de milieuwinst en economische kansen van polyesterrecycling in Europa echt te benutten.”

De studie wijst erop dat de technologie om textiel te recyclen de afgelopen jaren flink is verbeterd, maar nog niet op grote schaal wordt gebruikt. Vooral het zogeheten depolymerisatieproces – een chemisch process waarbij oud polyester wordt afgebroken tot de oorspronkelijke bouwstenen om er weer nieuw materiaal van te maken – biedt veelbelovende kansen. Deze methode is vooral interessant omdat er steeds meer polyestertextielafval in Europa ontstaat, terwijl hergebruik of eenvoudige recycling vaak niet mogelijk is.

“Depolymerisatie is milieuvriendelijk en technisch geschikt om nieuw materiaal te maken. Het kan de hoeveelheid textielafval flink terugdringen en de uitstoot van broeikasgassen verminderen, zeker vergeleken met het maken van nieuw polyester uit aardolie,” staat in het rapport. Toch wordt deze technologie nog nauwelijks toegepast.

Twee grote drempels: kosten en toegankelijkheid

Volgens de studie zijn er twee grote obstakels die grootschalige toepassing van depolymerisatie in de weg staan: de hoge kosten en de beperkte beschikbaarheid.

“De grootste uitdaging is het kostenplaatje,” aldus het rapport. “In Europa is het produceren van gerecycled polyester uit oud textiel gemiddeld 2,6 keer duurder dan het maken van nieuw polyester in Azië.” Zolang dit verschil blijft bestaan, zal de technologie niet snel doorbreken.

De toegang tot textielafval (in de kwaliteit en hoeveelheid die nodig is voor recycling op grote schaal) vormt een uitdaging aan de aanbodzijde. Aan de vraagzijde leidt de hogere prijs voor textiel-tot-textiel-recyclingpolyester ertoe dat de meeste merken de voorkeur blijven geven aan goedkoper nieuw polyester of gerecycled polyester uit PET-flessen.

Als er geen gerichte maatregelen komen die de kosten verlagen én zorgen voor voldoende aanvoer van geschikt afvaltextiel, dan blijft het recyclen van polyester via depolymerisatie hangen in de testfase. Dat zegt de studie nadrukkelijk. En dat is zorgelijk, want wereldwijd blijven de bergen textielafval groeien en neemt de kwaliteit van dat afval juist af.

Zonder steun van beleid en industrie blijft slimme textielrecycling steken

Als er geen gerichte maatregelen komen, dan blijft het recyclen van polyester via depolymerisatie hangen in de testfase. Dat zegt de studie nadrukkelijk. En dat is zorgelijk, want wereldwijd blijven de bergen textielafval groeien en neemt de kwaliteit van dat afval juist af.

De studie wijst erop dat er vier gebieden zijn waarop actie nodig is om een doorbraak naar grootschalige toepassing mogelijk te maken. Allereerst moet het prijsverschil tussen nieuw polyester en gerecycled polyester kleiner worden. Op dit moment is recyclen simpelweg te duur, waardoor merken liever kiezen voor goedkopere alternatieven. Tegelijkertijd is betere toegang tot grondstoffen essentieel: er moet voldoende afvaltextiel van goede kwaliteit beschikbaar zijn om de recycling op te schalen. Ook de hoge productiekosten vormen een belemmering. Lagere energieprijzen in Europa en minder risicovolle investeringen zouden hier verlichting kunnen bieden. Ten slotte is het belangrijk dat merken en leveranciers zich committeren aan de afname van gerecycled materiaal, bijvoorbeeld via beleidsmaatregelen die de vraag stimuleren.

Voor een betere aanvoer van grondstoffen pleit de studie onder meer voor kleding die ontworpen is met recycling in gedachten, voor meer en betere inzameling van textiel, en voor duidelijke normen voor sortering en handel in gerecycled materiaal.

Zekerheid over afname door merken en toeleveranciers kan volgens de onderzoekers worden gestimuleerd met slimme subsidies of verplichtingen vanuit beleid.

Ook de hoge productiekosten moeten omlaag. Dat kan door goedkopere energie binnen de EU en minder risicovolle investeringen.

Een belangrijke oplossing voor het prijsverschil is een systeem waarbij kledingproducenten financieel verantwoordelijk zijn voor het inzamelen, sorteren en recyclen van hun producten. De studie stelt een bijdrage voor van zo’n 250 euro per ton afvaltextiel in 2028, oplopend tot 330 euro in 2035. Daarbovenop kan een premie van 55 euro per ton komen voor milieuvriendelijke productie. Voor een gemiddelde trui zou dat neerkomen op ongeveer 15 cent extra per stuk.

Als deze maatregelen worden ingevoerd, kan de Europese productie van gerecycled polyester via depolymerisatie groeien van 30.000 ton in 2028 naar 300.000 ton in 2035. Dat zou ongeveer 15 procent zijn van al het polyestertextiel dat in Europa gebruikt wordt – een flinke sprong vooruit.

Eric Dehouck, directeur van Eastman Circular Solutions, ziet het potentieel: “Europa kan wereldwijd vooroplopen in circulaire textielproductie. De technologie is er, nu moeten overheden durven investeren en duidelijke langetermijnregels en garanties bieden om deze omslag mogelijk te maken.”

Dit artikel is in het Nederlands vertaald met behulp van een AI-tool.

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.