De kleermakers van Meester Coupeur: ‘We ontwerpen niet, we maken alleen’

In 2011 kon het Nationale Opera & Ballet, ondanks een uitgebreide zoektocht, geen hoogwaardige kleermakers op eigen bodem vinden. Dit besef leidde tot de oprichting van de Meesteropleiding Coupeur, een privéschool met sterke banden met de branche, om de leer van de kleermakerij nieuw leven in te blazen. Sindsdien hebben afgestudeerden werk gevonden bij ontwerpersduo Viktor & Rolf, denimlabel G-Star Raw, het Nationale Opera & Ballet, of zijn zelfs hun eigen vintage pakkenbedrijf begonnen.

Aanstaande zaterdag houdt de instelling, gevestigd in een voormalig schoolgebouw in Amsterdam West, weer een Open Dag voor toekomstige kandidaten die daar kennis kunnen maken van de zes workshops en het onderwijssysteem van de school. Lange gangen verbinden de ateliers met naaimachines en grote tafels waarop het werk van voormalige leerlingen tentoongesteld wordt. Zo is er ook een majestueus wit Elizabeth I kostuum te zien met een opstaande kraag in een vorm van een ster dat ook gebuikt werd in het toneelstuk Maria Stuart.

Perfect gemaakt

”Alles draait om kwaliteit,” vertelde Roger Gerards, directeur van de school, aan FashionUnited tijdens de laatste open dag. Om uitstekende meester kleermakers van de leerlingen te maken, is de opleiding rigoureus. Na toelating worden in het eerste halfjaar de meest essentiële basistechnieken geleerd. Soms moeten leerlingen eventueel de verschillende onderdelen van een kledingstuk, zoals een mouw, wel twintig tot dertig keer herhalen totdat de docent tevreden is, aldus Gerards. “Dit halfjaar vormt de basismentaliteit van de leerlingen. Ze streven perfectie na.”

Zodra ze de basisvaardigheden onder de knie hebben, leren de leerlingen hoe ze het hele kledingstuk moeten maken en specialiseren ze zich onder leiding van twee meester coupeurs in herenkleding of dameskleding. Gerards legt ook de nadruk op de sfeer in de werkplaats, die genoeg plek biedt aan leerlingen om de kleermakerij te oefenen. Volmaaktheid gaat ook gepaard met concentratie.

”We ontwerpen niet, we maken alleen,” zegt Gerards om het verschil tussen kleermakers en ontwerpers, en de opleiding in het instituut ten opzichte van een reguliere modeschool in het voortgezet onderwijs, aan te duiden. De leerlingen leren technieken om kleding met de hand en met machines te maken, maar leren nooit ontwerpen, marketing of illustratie, zoals bij andere scholen tegenwoordig wel het geval is, aldus Gerards.

De sobere, haast ascetische opleiding van de makers van de flamboyante kostuums en complexe korsetten die op de laatste Open Dag in november werden tentoongesteld, wordt het beste belichaamd in de stille tuin van de school waar de leerlingen soms lunchen. “De vakman heeft stilte nodig om zich te kunnen concentreren op het maken,” verklaart Gerards.

Hoe ondervinden de leerlingen die misschien ooit droomden van de glamourwereld van de mode de zeer nuchtere lessen? “Ik hoorde zo vaak: ‘misschien nog een keertje overdoen?’” vertelt de 23-jarige Lidewij Plaat, als ze terugdenkt aan de keren dat docenten haar werk met een driehoek maten en haar vroegen het opnieuw te maken. “Maar het is noodzakelijk. Ambacht is de basis van alles. Je kunt een goede verbeelding hebben, maar je moet weten hoe je dat naar kleding vertaalt,” aldus Plaat, die in 2018 afstudeerde aan de voltijdopleiding dameskleding, en altijd al kleding heeft willen maken. Ze genoot het meest van de schoolprojecten waarbij gewerkt werd voor musea, het toneel of modeontwerpers, waar ze eindelijk haar werk tentoongesteld zag.

Hoognodige vaardigheden

De opleiding voorziet de leerlingen van waardevolle kennis en vaardigheden wat betreft kleding en het maken van patronen en opent veel deuren in de modewereld. Naast de voltijd- en deeltijdopleidingen tot meester coupeur biedt de school ook lessen voor beginners en masterclasses voor mensen met ervaring.

Voor Roger Gerards is de volgende stap om meer met de commerciële modebranche te werken, die in de laatste tientallen jaren de meeste productie uitbesteedde aan het Verre Oosten. De school heeft een Fit Studio met verschillende Europese pasmodellen van het Amerikaanse bedrijf en pasvormexpert Alvanon die ook toegankelijk is voor modebedrijven die hun pasvormen willen verbeteren.

De herontdekking van ambacht zou als inspiratie kunnen dienen temidden van de huidige massa-geproduceerde kleding. Op maat gemaakte hoogwaardige kleding met een persoonlijk signatuur van de maker kan een waardevol alternatief bieden voor de veelvuldige anonieme kledingstukken die snel worden weggegooid en ten grondslag liggen aan de niet-duurzame modebranche, aldus Gerards.

“Ambacht is weer terug in beeld als antwoord op en alternatief voor de het zakelijk model en de toeleveringsketen van de mode.”

Vertaling en bewerking Wendela van den Broek.

Foto’s: Meesteropleiding Coupeur / FashionUnited