Duurzaamheidswetgeving zien als kans tijdens 'Clarity in Fashion'

Het evenement Clarity in Fashion in het cultuurhuis Felix Meritis aan de Keizersgracht in Amsterdam brengt ondernemers en bedrijven in de Nederlandse mode bijeen. De centrale vraag deze middag is: Belemmeren de huidige EU-regelgeving en wetten omtrent duurzaamheid innovatie in de mode- en textielindustrie?

De presentatrice onderstreept dat Felix Meritis ooit (in 1788) een onafhankelijk ontmoetingsplek was voor handelaren en intellectuelen om het over de meest hersenkrakende onderwerpen te hebben. Sommige dingen veranderen nooit.

Toch verandert er veel in de mode-industrie. Deze krijgt te maken met EU-regelgeving. De middag in het Felix Meritis gaat over het omarmen van deze verandering. In minder dan vier uur wordt de UPV (Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid), het invoeren van data en rapportages in het kader van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) waar ondernemers verplicht zijn in detail te rapporteren over hoe hun product impact heeft op mens en milieu, het Digitale Product Paspoort (DPP) dat in detail over de mens- en milieu-impact van producten gedurende hun levenscyclus op de Europese markt rapporteert, en Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR) die op 18 juli 2024 in werking is getreden waar bedrijven ergens eind 2025 na berichtgeving dan 18 maanden de tijd om aan de nieuwe regels te voldoen besproken. Daarnaast is er een reeks aan richtlijnen vanuit de EU met als doel de Europese Unie in 2050 klimaatneutraal te maken. Kortom: de ondernemer wordt gedwongen duurzaamheidsexpert te zijn over het product dat men op de markt brengt.

Maar wat als u simpelweg geen expert bent in duurzaamheid? Hoewel deelnemers benadrukken dat strengere regelgeving nodig is om duurzame verandering te stimuleren, vinden anderen dat deze regels, zoals dat van elk product dat je op de markt brengt alle informatie vermeld moet zijn, juist de ondernemers ‘high’ van het uitvoeren van creatieve ideeën belemmeren. Over een ding zijn ze het allemaal over eens: de complexiteit van het navigeren door duurzaamheidswetgeving kan niemand alleen.

Voor veel modeondernemers kan duurzaamheidswetgeving aanvoelen als een zware administratieve last. Maar dit hoeft niet zo te zijn. Degenen die deze regelgeving als kans zien om samen te werken met mensen met kennis van duurzaamheid biedt de wetgeving juist mogelijkheden om te innoveren.

Innovatie zit in samenwerking

Een paneldiscussie met CEO's van merken zoals Fabienne Chapot en Marlies Dekkers belichtte de noodzaak van samenwerking. Zo deelde Chapot spijt te hebben van het laten gaan van een duurzaamheidsexpert na het behalen van de B-Corp-certificering, omdat ze niet wist hoeveel kennis erbij komt kijken. "Je kunt zoiets [duurzaamheid] niet verspreiden over de teams." Net zoals er nieuwe rollen zijn met de komst van nieuwigheden zoals sociale media, waar er rollen zijn zoals sociale media-managers en data-experts, zal er ook geïnvesteerd moeten worden in experts in duurzaamheid.

En deze experts zijn er zeker in Nederland. Bijvoorbeeld de organisatie Modint die experts in huis heeft die gemakkelijk door de regelwetgeving kunnen navigeren. Een vertegenwoordiger van de organisatie Modint eindigt hun presentatie met “Vraag ons alles." Niet om te beweren dat zij alles weten, maar om samenwerking aan te moedigen.

Tex.tracer is ook aanwezig en helpt bedrijven om alle details van hun productieketen in kaart te brengen, waardoor ze beter voorbereid zijn op de uitdagingen van de nieuwe wetgeving. De roep om samenwerking werd ondersteund door presentaties van Rainbow Collection, die zich richt op duurzaamheidsrapportage. Samenwerking blijkt cruciaal om regelgeving als kans te zien.

Van zorgen naar kansen

Een grote zorg in de mode-industrie is de opkomst van "greenwashing" en "green hushing". Greenwashing verwijst naar het fenomeen waarbij bedrijven hun producten duurzamer doen lijken dan ze daadwerkelijk zijn. Tegelijkertijd betekent green hushing dat bedrijven er juist voor kiezen om te zwijgen over hun duurzame initiatieven, uit angst om nuchtere klanten te verliezen of om beschuldigd te worden van greenwashing. Beide trends zijn zaken waar de aanwezige experts mee te maken hebben.

Janneke van der Meij van het ondermodebedrijf Ten Cate deelt iets wat het publiek van moet lachen: in de duurzaamheidscommunicatie van het merk dachten klanten dat 'recycled' betekent dat het product gemaakt is van gedragen onderbroeken. Duurzaamheidscommunicatie blijkt ook een vak apart te zijn.

Binnen de EU zijn de regels voor modeondernemers al lastig te navigeren, buiten de EU worden de regels rondom duurzaamheid nog ingewikkelder. Elke regio heeft zijn eigen wetten, wat extra uitdagingen oplevert voor modeondernemers. Zo vertelt Chapot dat ze op Bali kleine hoeveelheden kleding wilde produceren bij een vertrouwde producent, maar dat ze daar vanwege het ontbreken van de juiste certificering van de EU mee stopten en vervolgens naar leveranciers gingen die textiel in grotere partijen aanbieden. Regelwetgeving maakt ondernemen zeker niet makkelijker.

Daarnaast maakt regelwetgeving ondernemen ook niet per se menselijker. Jaap Rijnsdorp van Schijvens Corporate Fashion merkt op dat regelgeving soms niet ten goede komt aan kwetsbare groepen, zoals vrouwen en kinderen. Wanneer kinderarbeid wordt ontdekt, stoppen merken met de samenwerking met de leverancier, maar de wet houdt geen rekening met wat er met de kinderen gebeurt, waardoor hun situatie vaak onveranderd blijft.

Wanneer beginnen met samenwerken? De tijd is nu

De boodschap is duidelijk: geen hulp vragen is het ergste wat u kunt doen in deze snel veranderende wereld. Als u het niet weet, is er iemand die het misschien wel weet. Bedrijven zoals de aanwezige Casestudy, die ondernemers helpt met duurzame verpakkingen of de aanwezige Rainbow Collection, die bedrijven helpt met het verzamelen van data en duurzaamheid berichtgeving, zijn er om te helpen.

Innoveren, nieuwe producten maken of ideeën bedenken die aan de regelwetgeving voldoen en de wereld echt mooier maken, kan niemand alleen. Laat staan de problemen oplossen die de EU wil dat opgelost wordt, zoals vervuiling, schending van mensenrechten, hoog watergebruik (volgens cijfers van Modint kost het bijvoorbeeld 8.000 liter water om één spijkerbroek te maken) en mensenrechtenschendingen aanpakken. Samenwerking aangaan is een mooi begin. En het kan vandaag nog.