Maison the Faux wint Mode Stipendium 2022: ‘Bevestiging dat performance deel is van het mode-ambacht’

Intuïtief, onderzoekend, interdisciplinair, zelfverzekerd, grensverleggend, een schoolvoorbeeld voor een nieuwe modegeneratie. Met die woorden werd woensdagavond in het Hermitage in Amsterdam de winnaar van het Mode Stipendium 2022 aangekondigd: Maison the Faux, het modehuis van Joris Suk en Tessa de Boer.

Met het winnen van de belangrijke Nederlandse modeprijs voegt Maison the Faux zich in een rij van prestigieuze makers: onder meer Claes Iversen, Erik Frenken, Bas Kosters, Ronald van der Kemp en Iris van Herpen gingen Maison the Faux voor. Net als zij ontvangen Suk en De Boer een bedrag van vijftigduizend euro om zich artistiek en zakelijk verder te ontwikkelen. FashionUnited spreekt het tweetal daags voor de uitreiking via Zoom.

Buiten de lijntjes

De Boer en Suk zijn zelf al een poosje op de hoogte: eerder dit voorjaar stond het team van het Mode Stipendium ‘helemaal à la Postcode Loterij’ voor hun deur met bloemen en een cameraploeg, vertelt Suk lachend. Ze waren overrompeld, en trots. “Het is een droom om deze prijs te winnen,” zegt een opgetogen De Boer. Suk knikt. “Het is niet alleen het geldbedrag, maar ook dat we nu een onderdeel zijn van deze ‘Hall of Fame’ van Nederlandse ontwerpers.” De Boer vult aan: “De erkenning dat ons werk belangrijk is voor de Nederlandse mode. Dat is toch wel heel erg bijzonder.”

Even dachten Suk en De Boer nog dat het Nederlandse modelandschap hen ‘misschien een beetje vergeten was’, zegt Suk. De laatste jaren bewoog Maison the Faux zich namelijk steeds meer in de richting van andere disciplines: van theater tot performance en scenografie. De mode bleef wel, maar hele collecties maken en catwalkshows houden, dat doet het duo al een tijd niet meer.

Maison the Faux was nooit een traditioneel modehuis. Sinds de oprichting van het label in 2015 kleuren De Boer en Suk al buiten de lijntjes. Hun werk komt voort uit een interesse voor bestaande aannames in de mode-industrie: ideeën over wat mooi en wat lelijk is, wat echt is en wat nep. Eenzelfde fascinatie koesteren Suk en de Boer voor de vormen en gebruiken die in de modewereld bestaan en die ergens absurd zijn, maar toch heel normaal worden gevonden. Denk bijvoorbeeld aan grootschalige, meeslepende catwalkshows of glanzende advertenties. De Boer: “Maison the Faux werd geboren vanuit een hele intense liefde voor mode, maar tegelijkertijd ook een hele intense behoefte om het allemaal op zijn kop te zetten.”

Lakleer, nepbont en spiegelpaleizen

Dat uitte zich tot nu toe in collecties waarin goede smaak en kitsch keihard op elkaar knalden. In eerdere looks combineerden ze lakleer, logo’s en imitatiebont met messcherp kleermakerschap. Onderlagen werden bovenlagen, binnenkant werd buitenkant. Hun shows werden een verlengstuk van hun kritische onderzoek naar het hoe en waarom van de mode-industrie. Tijdens een show in 2016 lieten ze de modewereld letterlijk in de spiegel kijken: op de catwalk bouwden ze een spiegelpaleis en daarvoor zetten ze dranghekken. Het publiek werd daardoor geleid en kreeg de indruk in de rij te staan voor een show, maar in feite vond de show om hen heen plaats: modellen liepen rond de hekken en commandeerden de bezoekers rond. Met dit soort omkeringen legde Maison the Faux de mechanismen van de industrie bloot.

De laatste jaren is Maison the Faux zich steeds meer gaan richten op het concept rondom de kleren. De Boer: “De show was altijd al het belangrijkste onderdeel van wat we deden. We zijn ons eigenlijk nog meer gaan verdiepen in elementen die daarin altijd al aanwezig waren: de spanningsboog, het verloop van een show, wat gebeurt daar, wat zie je?” Kleding is daarbij niet langer het middelpunt, maar een van de elementen in een totaalkunstwerk dat meer neigt naar performance: neem bijvoorbeeld de artistieke beleving die ze samen met kunstenaar Stef Van Looveren ontwikkelden in het Compagnietheater, of hun huidige project, Cradle Nip Go. Ook dat houdt het midden tussen theater en kunstinstallatie. Dat Maison the Faux vorig jaar de Gieskes-Strijbis Podiumprijs won, onderstreept hoe aanwezig Suk en De Boer inmiddels zijn in de wereld van performance en podiumkunsten.

Mee met de tijd

Dat Maison the Faux nu ook een prestigieuze modeprijs wint, is daardoor ‘extra bijzonder’, zegt Suk. “Ik vind het te gek dat juist aan ons die prijs wordt gegeven. Daarmee zegt de organisatie: we zien dat het performatieve aspect van mode ook onderdeel is van het ambacht.” De Boer: “Mode probeert zich continu te verhouden ten opzichte van een veranderlijke wereld. De discipline is zich continu opnieuw aan het uitvinden, en wat wij doen is daar ook deel van. Dat geldt voor elke winnaar, ieder van hen staat wat ons betreft symbool voor een andere ontwikkeling in de mode. Ze zijn allemaal zo verschillend. Dat vind ik ook zo te gek aan deze prijs: die beweegt mee met de tijd.”

In hoeverre zien Suk en De Boer zichzelf nog echt als modeontwerpers? Suk: “Mode vormt nog steeds de kern van wat we maken, maar op een andere manier. Ons werk gaat niet meer om het produceren van een collectie.” De Boer: “Voor ons is mode een middel om ideeën te communiceren, meer nog dan een manier om producten te verkopen. We zijn ontzettende modemiepen met zijn tweeën, en dat gaat er ook nooit meer uit. Mode zal altijd onderdeel zijn van onze praktijk, maar misschien zal deze minder op het eerste oog herkenbaar zijn. En in sommige projecten zal mode meer naar voren komen dan in andere.”

Het duo sluit ook niet uit dat er in de toekomst weer een volledige modecollectie zal komen, compleet met fashion week-presentatie. Suk: “Wie weet vinden we het over een half jaar opeens heel belangrijk om weer een collectie de wereld in te slingeren. Dat element van verrassing vinden we leuk. Je hoeft natuurlijk niet altijd in dezelfde lijn door te werken.” De prijs maakt het voor Maison the Faux wel mogelijk om wat meer aan langetermijnsplanning te doen, zegt De Boer. “De prijs geeft ons veel financiële zekerheid, waardoor we selectiever kunnen zijn in wat we wel en niet doen en we verder vooruit kunnen kijken.”

Over het Mode Stipendium

Het Mode Stipendium is een initiatief van het Prins Bernhard Cultuurfonds en wordt uitgevoerd door de Dutch Fashion Foundation. De prijs kwam in 2011 tot stand dankzij de gift van een mecenas die anoniem wil blijven, maar die de Nederlandse mode een warm hart toedraagt. De prijs is bedoeld voor gevestigde ontwerpers die minimaal vijftien collecties hebben gemaakt. Het stipendium moet hen in staat stellen zich artistiek en zakelijk verder te ontwikkelen. Het is in Nederland de grootste geldprijs in de mode.