Duurzame textiel innovaties: vezels van bananenbomen

Grondstoffen zijn steeds moeilijker verkrijgbaar, natuurlijke vezels zoals katoen zijn erg arbeidsintensief en vezels op petroleum-basis zoals acryl, polyester, nylon en spandex zijn niet echt milieuvriendelijk, dus het is hoog tijd om te praten over duurzame alternatieven voor het produceren van vezels en stoffen. In deze serie gaat FashionUnited verder in op deze duurzame alternatieven en textiel innovaties die wereldwijd ontwikkeld worden. In deze aflevering focust FashionUnited zich op het gebruik van vezels van bananenbomen.

Vezels van bananenbomen, ook bekend als musa vezels, zijn een van ‘s werelds sterkste natuurlijke vezels. Het natuurlijke materiaal is afbreekbaar, wordt gemaakt van de stam van een bananenboom en is extreem duurzaam. De vezel bestaat uit een celstructuur samengebonden door natuurlijke gommen en bestaat voornamelijk uit cellulose, hemicelluloses en lignine. Vezels van de bananenboom lijken op de natuurlijke vezels van bamboe, maar de mogelijkheid om de vezels te spinnen en de kracht van de vezels wordt van hogere kwaliteit geschat. De vezels kunnen gebruikt worden om verschillende soorten textiel te maken met ander gewicht en dikte, gebaseerd op het gedeelte van de boomstam waar de vezels uit zijn gehaald. De dikke en stugge vezels komen uit de buitenste lagen terwijl de binnenkant van de boom resulteert in zachtere vezels.

Vezels van bananenbomen - een beter alternatief voor zijde

Hoewel niet veel mensen bewust zijn van het bestaan of het gebruik, zijn bananenvezels niet een recente uitvinding. Mensen maken al gebruik van de vezels sinds het begin van de 13e eeuw in Japan. Het gebruik van vezels van bananenbomen verminderde echter toen stoffen zoals katoen en zijde uit China en India populairder werden. Maar de vezels maken een comeback in de mode industrie. Het gebruik van de bananenvezel komt nu terug in meerdere industrieën en wordt wereldwijd gebruikt voor een groot aanbod van producten, van theezakjes tot autobanden en zelfs Japanse geldbiljetten.

De vezels van bananenbomen kunnen gebruikt worden om touw, matten, geweven stoffen en zelfs handgemaakt papier te maken. Een bedrijf gevestigd op Kosrae in Micronesia, genaamd Green Banana Paper, gebruikt de vezels om vegan portemonnee’s, tassen, kralen en papier te maken. Het bedrijf, dat is opgericht door Matt Simpson, produceert de producten lokaal en door middel van gerecyclede stammen van bananenbomen afkomstig van het eiland. In plaats van bananenbomen weg te gooien, koopt het bedrijf de stammen van bananenboeren waardoor de boeren een extra inkomstenbron hebben.

”Onze vezels komen uit de achtertuin van boeren uit alle dorpen van Kosrae,” aldus Simpson tegen FashionUnited. “De stammen zouden anders afval worden omdat bananenbomen maar eens in hun leven fruit produceren. De bomen worden vervolgens verwijderd om plaats te maken voor nieuwe. De vezels zorgen voor super sterk papier, wat niet-afbreekbaar papier of dierlijke producten in bepaalde industrieën waaronder de mode industrie kan vervangen.” Het materiaal stoot water af, maar is ook vuurbestendig naast scheurbestendig en recyclebaar, volgens Green Banana Paper. Om hun producten nog duurzamer te maken, voegt het bedrijf nog een dunne laag was toe over het papier.

Vezels maken van afval

Door de jaren heen heeft de wereldwijde consumptie van bananen al snel het gebruik van vezels van bananenbomen in de textielindustrie overstegen. Gemiddeld consumeert een persoon ongeveer 11,9 kilo bananen per jaar. Maar meer dan een miljard ton aan stammen van bananenbomen worden elk jaar weggegooid omdat bananenbomen maar een keer in hun leven fruit produceren voordat ze doodgaan. Daarnaast meldde het Phillippine Textiles Research Institute dat de productie op bananenkwekerijen in de Filipijnen alleen al verantwoordelijk waren voor de productie van 300.000 ton aan vezels in 2012. Sinds de start in 2014 heeft Green Banana Paper 80.000 kilo aan weggegooide stammen gerecycled.

Het abstraheren van vezels uit de boomstammen is echter niet een makkelijk of simpel proces. “Het is een arbeidsintensief proces waarin we de bomen ophalen bij de boeren in onze vrachtwagen, de stam laag voor laag uit elkaar halen en elke laag in onze machine doen om op deze manier de vezels te abstraheren,” aldus Simpson. “Daarna begint het proces van het papier maken pas.” Het papier wordt gemaakt van de pulp vezels - de draden, of de stof wordt met een ander proces gemaakt. Eerst worden de lagen gekookt in een alkaline oplossing om de lagen zachter te maken en ze te kunnen scheiden. Wanneer de laag en de vezels gescheiden zijn, worden alle vezels samengevoegd om lange draden te maken die nat worden gesponnen, zodat ze niet breken. Daarna kan de draad geverfd of geweven worden.

Green Banana Paper maakt gebruik van het papier om portemonnees te maken en weeft de bananenvezels om handgeweven items zoals tassen en laptoptassen te maken. Green Banana Paper vermijd het gebruik van chemicaliën zo vaak mogelijk en is zich bewust van de mogelijkheden van natuurlijke kleurstoffen. “We geven de voorkeur aan het vermijden van chemicaliën waar het kan, maar natuurlijke kleurstoffen zoals indigo houden we zeker in de gaten om meer variaties en interessante ontwerpen te maken.”

Stoffen gemaakt van de vezels van bananenbomen zijn zacht en soepel en ademend. De vezels hebben een natuurlijke glans waardoor ze vaak vergeleken worden met zijde. Daarnaast wordt bananenvezel nu gezien als een duurzaam alternatief voor katoen en zijde. De vezels, waarvan wordt gezegd dat ze CO2-neutraal zijn, worden ook vaak vergeleken met hennep en bamboe, alhoewel het niet zo duurzaam is als de twee. Op het moment zijn de mogelijkheden met vezels van bananenbomen echter nog beperkt.

“Helaas is het papier nog niet sterk of stretchy genoeg om gebruikt te worden in producten die erg onder druk komen te staan zoals een leven van wassen in de wasmachine,” noemt Simpson. Daarom heeft het bedrijf niet de stap genomen naar gangbare mode-items zoals T-shirts, broeken of jassen. Bedrijven zoals Offset Warehouse, This Co. en Frabjous Fibers hebben zich echter niet tegen laten houden door de eigenschappen van de stof om ambachtelijke stoffen aan te bieden gemaakt van vezels van bananenbomen.

Offset Warehouse heeft eerder samengewerkt met een NGO in Nepal en biedt een dikke en handgeweven stof aan gemaakt van bananenvezels. This Co. gebruikt een semi-doorschijnende bananen stof gemaakt op het platteland van de Filipijnen met houten weefgetouwen en Frabjous Fibers biedt met de hand gesponnen en geverfd bananen zijde stof aan. Ondanks de vele mogelijkheden van de bananenvezels moet het nog een ware comeback maken in de mode industrie. Terwijl de meeste bedrijven graag de oude en conventionele stoffen gebruiken, bieden bananenvezels een duurzaam alternatief voor degene die een unieke en milieuvriendelijk alternatief zoekt.

Beeld:Green Banana Paper

Vertaling en bewerking: Caitlyn Terra