Verbeeldingskracht wordt de nieuwe luxe, zegt trendexpert over FW26/27

De mode-industrie denkt graag vooruit. Ontwerpers denken nu al aan collecties voor volgend jaar, inkopers bepalen het winkelaanbod voor het volgende seizoen, modebladen schieten winterverhalen in de zomer. Zo gaat het al jaar en dag. Toch is het vooruitdenken over de toekomst van de industrie somberder geworden. Hoe ziet de industrie er straks uit, na kunstmatige intelligentie, klimaatverandering en geopolitieke spanningen in Europa?

Trendforecaster Jan Agelink van creatief bureau Buro Jantrendman biedt een geruststellend perspectief. Hij begint zijn webinar 'Design Fiction' voor FW26/27 met een foto van een klein keramisch kunstwerk van de Nederlander Koos Buster, getiteld 'The Button for World Peace' ('de knop voor wereldvrede'). De toeschouwer van deze knop krijgt het idee dat wereldvrede met één druk op de knop te bereiken is. Het spreekt tot de verbeelding. Verbeeldingskracht, het vermogen om nieuwe ideeën te bedenken voor bestaande problemen (hoe groot de problemen ook zijn), noemt Agelink imaginative intelligence. Hij verwacht dat verbeelding steeds belangrijker wordt voor de creatieve industrie.

Imaginative intelligence: verbeeldingskracht als motor van innovatie

Agelink benoemt de Belgische ontwerper Walter van Beirendonck als voorbeeld van iemand met een sterke verbeelding. De FW25-show van de ontwerper in Parijs bevatte onder meer 3D-geprinte alien-achtige vingeraccessoires en prints gemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). Beirendonck stelt in zijn shownotes dat elke collectie nieuwheid belooft, maar in werkelijkheid herhalingen van het verleden presenteert.

Vorig jaar uitte de ontwerper ook al kritiek op de schaarste van nieuwheid in de mode. “Waarom worden er nog steeds kledingstukken genaaid als we de potentie hebben om zoveel andere technieken te verkennen?”, vroeg hij zich af.

De Zweedse modeontwerpster Ellen Hodakova Larsson bedenkt ook nieuwe ideeën en ontwerpen die tot de verbeelding spreken. Ze transformeert met haar label Hodakova bestaande materialen en vormen (zoals het hout van een viool waaruit een jurk werd gemaakt) als nieuwe mode. In september 2024 won ze de prestigieuze LVMH Prize bestaande uit 400.000 euro en een jaar lang coaching van het Franse luxeconcern. "Het toont aan dat zelfs een luxegroep van dit formaat gelooft in de kracht van mode die verrast, onvoorspelbaar is en emotionele reacties oproept," aldus Agelink.

Een naam om in de gaten te houden is Satoshi Kondo, sinds 2019 creatief directeur van het Japanse modehuis Issey Miyake. In een tijd waarin veel trends terugkomen, weet Kondo te verrassen met ontwerpen waarin vorm en functie op een vernieuwende manier samenkomen. Tijdens de FW25-show in Parijs droegen modellen de kleding op onverwachte manieren, waarmee duidelijk werd dat een kledingstuk niet maar op één manier gedragen hoeft te worden.

‘Bold new classics’: vernieuwde klassiekers

Agelink voorziet voor FW26/27 ook het belang van bold new classics: klassieke snitten en prints die opnieuw tot de verbeelding spreken. Een voorbeeld hiervan is te zien in de veelgeprezen FW25-collectie van Duran Lantink, gepresenteerd in Parijs. De Nederlandse ontwerper – recent aangesteld als hoofdontwerper bij Jean Paul Gaultier – gaf klassieke designelementen een nieuwe betekenis door ze in een hedendaagse context te plaatsen. Zo verwerkte hij prints die zo oud zijn als de mensheid in een verrassend nieuw jasje. Daarnaast herinterpreteerde hij het corset (doorgaans geassocieerd met het vrouwelijke silhouet) als een mannelijk torso gepresenteerd op een vrouw.

De opkomst van de 'kidult'

Agelink benoemt een opvallend fenomeen aan de top van de mode-industrie: de opkomst van de 'kidult,' een samentrekking van ‘kid’ en ‘adult’. Dit is een volwassenen die verlangt naar kinderlijke verwondering. Agelink geeft als voorbeeld de FW25-show van Courrèges in Parijs. Hier liepen modellen over confetti. Een onverwacht effect van iets dat tot de verbeelding spreekt van de kidult.

Community-gerichte retailactiviteiten

Consumenten kopen steeds vaker online. Bovendien lijkt de traditionele retailer buitenspel te worden gezet nu techgiganten er alles aan doen om consumenten op hun webshop te houden. Zij investeren in technologie die razendsnel persoonlijke aanbevelingen kan doen. Toch schuilt er een paradox in deze technologische ontwikkelingen: hoe persoonlijker technologie wordt, hoe onpersoonlijker de mode-industrie lijkt te worden. De hypermoderne consument kan kleding kopen zonder ook maar één keer met een mens in aanraking te komen. Terwijl een kledingstuk toch echt door vele handen gaat voordat het bij de consument terechtkomt.

Agelink voorspelt voor FW26/27 de trend community-gerichte retailactiviteiten als tegenreactie op het geautomatiseerde interacties. “De consument wil meegenomen worden in de storytelling van het product, het merk, de winkel of het bedrijf,” stelt Agelink. Merken als het Nederlandse Bonne Suits en het Belgische Suspicious Antwerp geven hier een eigentijdse invulling aan. Zij organiseren regelmatig fysieke evenementen. Zo creëren een beleving, versterken ze hun community en zorgen voor loyaliteit.

Het nieuwe stadsleven: behoefte aan zintuiglijke rust

Maar de stadsbewoner wil vooral niet té geprikkeld worden. Zij ervaren volgens Agelink nu al de keerzijde van een steeds digitaler bestaan: minder menselijke interactie, weinig slaap, minder groen en natuur. “Er zijn in sommige steden zelfs geen vlinders meer,” betreurt Agelink.

Hij ziet een duidelijke reactie op dit bestaan: het groeiende belang van kleding om (bijvoorbeeld onderweg) in te slapen. Hij noemt onder meer het werk van Gozzilah en Post Archive Faction (PAF) als voorbeelden van merken die inspelen op de consumentenbehoefte aan zintuiglijke rust.

Een van de opvallende trends die hij signaleert, zijn jassen met extreem grote capuchons, bedoeld om over de ogen te trekken als een soort mobiele cocon – zoals te zien in de FW25-collectie van Issey Miyake. Agelink voorspelt dat een specifieke kleur geel – “de kleur van de zonsondergang” – populair zal worden. Deze tint is onder andere terug te zien in de FW25-collecties van Maxivive en Henrik Vibskov. Daarnaast wijst hij op meer door de natuur geïnspireerde kleuren, waaronder paars, groen, geel, rood en bruin.

'Prikkel het brein'

Agelink benadrukt in zijn webinar Design Fiction dat juist nu, in een tijd waarin AI zich lijkt te versnellen en trends zich lijken te herhalen, verbeeldingskracht essentieel is. "Prikkel het brein, en de hand grijpt naar de portemonnee,” zei de oprichter van het Londense warenhuis Selfridges, Harry Selfridge, ooit. Zijn uitspraak blijkt actueler dan ooit.