Juridische termen met betrekking tot financiële problemen en faillissementen van modebedrijven uitgelegd

Als een modebedrijf in financiële problemen zit, kom je juridische begrippen zoals een surseance van betaling, een insolventie of een faillissement tegen. Maar wat betekenen deze termen nu precies? Op deze pagina leggen we het aan je uit.

Je kan ervoor kiezen het artikel van begin tot het eind te lezen.
Of klik op een term uit de begrippenlijst (begrippenlijst A-Z) om direct naar de uitleg te gaan.

Begrippenlijst (A-Z)

Bewindvoerder

Crediteurenakkoord

Curator

Doorstart

Failliet/faillissement

Insolventie

Surseance van betaling / uitstel van betaling

WHOA

En als bonus:

Gerechtelijke organisatie

Surseance van betaling

Wat is een surseance van betaling?

Als een modebedrijf niet meer in staat is om zijn rekeningen te betalen, kan het bij de rechter surseance van betaling aanvragen. Dit houdt in dat het modebedrijf de betaling van opeisbare schulden mag opschorten (uitstellen). Tijdens de surseance van betaling zal het modebedrijf moeten proberen om de financiële problemen op te lossen. Dit kan bijvoorbeeld door te onderhandelen met de schuldeisers of via een reorganisatie.

“Een reorganisatie betekent eigenlijk gewoon het doorvoeren van een verandering in je bedrijf (wij noemen het ook wel een ‘herstructurering’),” legt Eva van Gerwen van Köster Advocaten uit aan FashionUnited.

In de praktijk betekent een bedrijfsreorganisatie vaak dat in de kosten gesneden wordt en ook dat mensen hun baan verliezen.

De rechter stelt bij het uitspreken van de surseance van betaling een bewindvoerder aan. Deze bewindvoerder houdt na zijn benoeming toezicht op de bezittingen van het bedrijf. Indien het modebedrijf (bijvoorbeeld) nog een overeenkomst wil sluiten tijdens surseance van betaling, heeft het hiervoor toestemming nodig van de bewindvoerder.

Wanneer het bedrijf er niet in slaagt om de financiële problemen op te lossen, is een faillissement onvermijdelijk. In veel gevallen leidt surseance van betaling ook daadwerkelijk tot een faillissement. Met andere woorden; surseance van betaling is vaak de voorbode van een faillissement.

Bewindvoerder

Wat is een bewindvoerder? Wat is de taak van een bewindvoerder?

Een bewindvoerder wordt door de rechter aangesteld bij een surseance van betaling en heeft als taak om toezicht te houden op de financiële situatie van een bedrijf en om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om het bedrijf te reorganiseren en zo een faillissement te voorkomen.

Faillissement / Failliet

Wat betekent het als je failliet bent?

Wanneer een modebedrijf niet genoeg geld heeft om haar rekeningen te kunnen betalen en 2 of meer schulden heeft bij verschillende schuldeisers, dan kan de rechtbank dit modebedrijf failliet verklaren.

“Een bedrijf kan de rechtbank zelf verzoeken om failliet verklaard te worden (dit noemt men een eigen aangifte), maar ook schuldeisers van het modebedrijf kunnen dit doen,” legt Eva van Gerwen, advocaat en curator van Köster Advocaten uit. Ook meldt ze dat zowel een rechtspersoon (“bijvoorbeeld een B.V.”) als een natuurlijk persoon (“bijvoorbeeld de eigenaar van een eenmanszaak”) failliet kan worden verklaard.

Toelichting: Wat gebeurt er in een faillissement?

“Als een eenmanszaak failliet wordt verklaard, gaat de eigenaar ook privé failliet. Bij een rechtspersoon (bijvoorbeeld een B.V.) is dit niet het geval,” verheldert Van Gerwen.

Een faillissement is een algemeen beslag op het vermogen van het modebedrijf (waarmee zowel een eenmanszaak als een B.V. wordt bedoeld). Het bedrijf (“althans de bestuurder of eigenaar”) kan hierdoor niet meer zelfstandig over dit vermogen beschikken. Hiervoor wordt door de rechtbank een curator aangesteld. Daarnaast wijst de rechtbank een rechter-commissaris aan, die toezicht houdt op het faillissement. De curator probeert ervoor te zorgen dat de schuldeisers (voor zover mogelijk) worden betaald. Daarnaast zal hij of zij de bezittingen van het bedrijf verkopen of een doorstart bepalen.

Nadat een faillissement is uitgesproken kan de curator ervoor kiezen de werkzaamheden van het bedrijf nog tijdelijk voort te zetten. In geval van een modebedrijf kan dit bijvoorbeeld betekenen dat winkels (indien aanwezig) nog even open blijven, om zo extra inkomsten te genereren.

Indien er personeel in dienst is, dan kan de curator de arbeidscontracten van dit personeel opzeggen. Hierbij dient een opzegtermijn te worden aangehouden van 6 weken. Het personeel heeft recht op salaris totdat het contract is geëindigd (dus tot 6 weken na ontslag). Het UWV

Het UWV is een zelfstandig bestuursorgaan dat valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen “verzorgt uitkeringen zoals WW en WAO en helpt werkzoekenden bij het vinden van werk,” aldus de organisatie.

neemt de loonbetalingsverplichting na faillissement over van het bedrijf en zal dit salaris aan het personeel betalen. Indien er sprake is van achterstallig salaris (tot 13 weken voor de faillietverklaring) of van nog te ontvangen vakantiegeld, openstaande vakantiedagen of pensioenpremie (tot één jaar terug) zal dit ook door het UWV aan het personeel worden voldaan.

Curator

Wat is een curator? Wat doet een curator?

De rechtbank die het faillissement heeft uitgesproken, zal een curator aanstellen. De voornaamste taak van de curator is het afwikkelen (“liquideren”) van het bedrijf en het verzamelen van zoveel mogelijk geld zodat de schuldeisers (voor zover mogelijk) kunnen worden betaald Hiervoor zal de curator de bezittingen, bijvoorbeeld inventaris en voorraad, van het bedrijf verkopen.

Indien mogelijk doet de curator dit via een doorstart, zodat ook geld kan worden verkregen voor de goodwill van het bedrijf. “Denk daarbij aan het klantenbestand, de intellectuele eigendomsrechten, maar bijvoorbeeld ook aan de goede naam en reputatie die het bedrijf heeft opgebouwd,” zo vertelt Van Gerwen.

Een doorstart levert dus doorgaans meer geld op dan de losse verkoop van de bezittingen.

De curator heeft ook als taak te onderzoeken of het bestuur (van een B.V.) haar taken behoorlijk heeft vervuld. Indien de curator tot de conclusie komt dat dit niet het geval is, kan de curator het bestuur aansprakelijk stellen voor het faillissementstekort.

Wat is een faillissementstekort? “Hiermee wordt bedoeld het geld dat de curator in het faillissement tekort komt om alle schuldeisers te kunnen voldoen,” legt Van Gerwen uit. “In de meeste gevallen treft een curator namelijk niet genoeg geld aan om alle crediteuren te kunnen betalen. Vaak krijgen crediteuren zelfs helemaal niets. De bestuurder wordt dan aansprakelijk gesteld voor dit tekort / voor alle onbetaald gebleven vorderingen.”

Doorstart

Bij een doorstart in een faillissement worden de activa

Activa zijn alle bezittingen van een bedrijf die geld waard zijn, zoals bijvoorbeeld gebouwen, machines, voorraad en het banksaldo.

van het bedrijf dat failliet is verklaard tegen betaling overgenomen door een ander bedrijf. De schulden blijven daarbij achter bij het failliete bedrijf.

Het komt vaak voor dat de eigenaar van het bedrijf zelf de doorstartende partij is. Deze partij kan onder dezelfde (merk of handels-)naam doorgaan, maar dit hoeft niet.

De doorstartende partij kan ervoor kiezen alleen de winstgevende delen van het oude bedrijf over te nemen, zoals de best verkopende producten of de meest succesvolle winkels. Er kan ook personeel worden overgenomen, maar dit hoeft niet. Het komt vaak voor dat slechts een deel van het personeel opnieuw in dienst wordt genomen.

Bij een doorstart wordt een bedrijf dus meestal in afgeslankte vorm voortgezet.

Insolventie

Er is sprake van insolventie wanneer een modebedrijf niet meer in staat is haar financiële verplichtingen op korte termijn na te komen. Wanneer sprake is van insolventie kan dit leiden tot een faillissement. Alternatieven daarop zijn bijvoorbeeld de surseance van betaling of de WHOA.

“Welke route in geval van insolventie het beste kan worden gevolgd, is afhankelijk van verschillende omstandigheden,” aldus de advocaat en curator van Köster Advocaten.

WHOA

Wat is WHOA?

De Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) is een wet die op 1 januari 2021 in werking is getreden. “In het kort biedt de WHOA bedrijven die in zwaar weer verkeren de mogelijkheid om tot een herstructurering van hun schulden te komen buiten een faillissementsprocedure,” zo legt Van Gerwen uit.

“Met de WHOA kan een bedrijf dwingend een crediteurenakkoord

Van Gerwen: “Een crediteurenakkoord zorgt ervoor dat alle, dan wel een bepaalde groep, schuldeisers een bepaald percentage van hun vordering op het bedrijf betaald krijgen, waarna finale kwijting wordt verleend voor de restantvordering.”

opleggen aan haar schuldeisers, ook als zij medewerking weigeren. De rechtbank kan het akkoord namelijk verbindend verklaren (‘homologeren’), zodat alle daarvoor in aanmerking komende schuldeisers hieraan zijn gebonden. Dit maakt het een zogeheten ‘dwangakkoord’.”

De WHOA is bedoeld om faillissementen te voorkomen en het reorganiserend vermogen van bedrijven te versterken.

Bronnen:
- Input Eva van Gerwen, advocaat en curator van Köster Advocaten, gespecialiseerd in faillissementsrecht en ondernemingsrecht, 5 mei 2023
- Input van advocaat Noortje De Corte, Edson, 6 juni 2023
- Content uit het FashionUnited archief van gastauteur Köster Advocaten en dan specifiek de reeks Rechtspraak rondom het faillissement: deel 1 t/m 8
- Delen van deze tekst zijn gegenereerd met een kunstmatige intelligentie (AI) tool en daarna geredigeerd.