MS Mode ging failliet door 'financiële weeffout'

Een gevaarlijke financiële constructie, die veel te lang in stand werd gehouden, is de oorzaak van het faillissement van MS Mode. Dat blijkt uit de reconstructie van curatoren Frits Kemp en Cees de Jong, die gepubliceerd is in het eerste faillissementsverslag.

Sinds de overname van MS Mode, in 2011, leende Rabobank geld aan de modeketen. Dat was echter niet genoeg om grote pieken in de kapitaalbelasting op te vangen; twee keer per jaar kwam het bedrijf zelfs 15 miljoen tekort. Dat werd opgevangen via een bijzondere constructie: de Rabobank gaf flitskredieten aan Coolinvestments (eigendom van Roland Kahn en Jaco Scheffers, eigenaren van MS Mode, Coolcat en America Today), die door MS Mode maandelijks weer werden afgelost. Er werden miljoenen geleend, die onder meer nodig waren om collecties te bestellen.

Aanvankelijk was de constructie met flitskredieten geen probleem, omdat MS Mode goede resultaten haalde en steeds beter presteerde. De kredietovereenkomst, die toegesneden was op de overname, werd in 2015 verlengd met betere afspraken.

MS Mode kreeg problemen door constructie met flitskrediet

Eind 2015 begonnen de problemen echter; door het warme najaar bleef de omzet bij MS Mode achter en lukte het niet meer om aan de eisen van de Rabobank te voldoen. De Rabobank ging met MS in gesprek, waarna de modeketen in het voorjaar van 2016 onder de afdeling Bijzonder Beheer werd geschaard. Rabobank liet weten niet van plan te zijn verdere financiering te verschaffen en wilde zijn lening van 30 miljoen euro terug, en wel op 1 juli 2016. Daarnaast wilde de bank aanspraak maken op de pandrechten op vrijwel alle activa. De aandeelhouders wilden de financiering echter alleen overnemen als er zekerheid tegenover zou staan, die door Rabobank niet werd gegeven.

MS Mode presenteerde medio mei nog een herstelplan aan de Rabobank; de reorganisatie was op basis van omzetprognoses al eind maart gestart. Het tweede kwartaal liet echter zien dat de omzetten verder terugliepen en dat de prognoses niet gehaald zouden worden. In juli 2016 stopte Coolinvestments met het verstrekken van het flitskrediet aan MS Mode.

In de derde week van juli besloot MS Mode te starten met het verkoopproces van de keten. Vijftig partijen werden benaderd voor de overname, maar wegens kort tijdsbestek en grote uitdagingen haakten ze af. Op 4 augustus zei de Rabobank vervolgens het krediet op. De dag ervoor vroeg MS Mode al uitstel van betaling aan, wat op 5 augustus werd verleend. Op 11 augustus werd de surseance omgezet in een faillissement.

Gevaarlijke financiële constructie oorzaak faillissement MS Mode

De curatoren stellen dat er verschillende oorzaken waren voor de liquiditeitsnood, die aan het faillissement ten grondslag lag. Allereerst speelde de sterke dollar sinds juli 2015 een rol, evenals dalende retail-bestedingen in de vrouwenmode. Ook de omzet bij MS Mode Frankrijk liep achter, als gevolg van tegenvallende collecties en incidenten, zoals aanslagen en stakingen. Verder was er slecht ingekocht; de inkopers hadden ingezet op een 'smart' collectie, terwijl de klant liever een 'casual' collectie had. Samen met de verouderde winkels, een investeringsachterstand, de warme winter, een slechte marge op jassen en outerwear en de slechte positie, liepen de resultaten terug. " Er zijn betrokkenen die menen dat er in het segment van grote maten een modernisering plaatsvindt, waarop MS zich onvoldoende had ingesteld," voegen de curatoren toe in het verslag.

Maar de financiële constructie met de Rabobank had een net zo grote rol, wijzen de curatoren. Zij stellen dat 'de financiering van de onderneming vanaf 2011 niet adequaat geregeld was, omdat er sprake was van een te grote afhankelijkheid van flitsleningen'. Er waren geen problemen zolang er sprake was van een positieve EBITDA, maar dat werd gestaakt toen de EBITDA in 2016 negatief werd. "Daarbij komt dat de onderneming te weinig reserves had om tegenslagen, zoals twee tegenvallende seizoenen of een misslag bij het inkoopbeleid, op te vangen," stellen Kemp en De Jong.

In gesprek met het FD stellen de curatoren dat 'het gesprek over de flitskredieten had moeten plaatsvinden toen het nog goed ging met MS Mode', in 2013. "Er heeft iemand zitten snurken door dit zo lang door te laten gaan," zegt Cees de Jong tegen de krant. Waarom Rabobank en MS Mode dat hebben gedaan is niet duidelijk geworden. Beide curatoren spreken van een weeffout in de financiering van het modebedrijf. Volgens Kemp maakte de constructie met flitskredieten MS Mode 'zeer kwetsbaar, want de marges waren heel bescheiden en er komt altijd een keer een tegenslag'.

MS Mode kampte met groot liquiditeitsprobleem

Het faillissement kost Rabobank zo'n 20 miljoen euro, rekent het FD. Een gedeelte daarvan, bijna 13 miljoen, krijgt de bank terug via verkoop van voorraden. De winkelverkopen hebben 8,1 miljoen euro opgeleverd. Roland Kahn verloor 4,5 miljoen euro door het faillissement, maar krijgt dankzij de doorstart wel een nieuwe kans.

Volgens de curatoren trok Roland Kahn samen met GA Europe aan het langste eind van een open biedingsproces. Hoeveel de overname heeft gekost is niet bekend. Wel is er 1 miljoen euro betaald voor goodwill en inventaris; de meeste waarde zat in de voorraad. Volgens het FD heeft dat 12 miljoen euro opgeleverd. Toch zal het volgens kenners nog 'tientallen miljoenen' kosten om MS Mode weer tot leven te wekken. Het is maar de vraag of er nog een bank is die daarbij wil helpen.

Er zullen minstens 90 van de 134 MS Mode-winkels in Nederland een doorstart maken, veelal met het oude personeel. "Ook in het buitenland worden de winkels voortgezet," zeggen de curatoren Kemp en De Jong. Niet alleen jonge werknemers, maar ook ervaren personeel gaan mee in de doorstart, aldus Kemp in het FD. Salarissen zullen echter wel lager liggen, want die waren volgens De Jong 'bovengemiddeld hoog'. In 2015 kostte het personeel nog 59 miljoen aan salarissen en personeelskosten, op een omzet van 235 miljoen euro. Het vernieuwde concept van MS Mode zal na de uitverkoop, in januari, weer van start gaan.

Beeld: MS Mode, FashionUnited